Franja

οὐδ-είς, οὐδε-μία, οὐδ-έν, gen. οὐδενός, οὐδεμιᾶς 1. niti eden, nihče, nobeden, nič, ἤ τις ἢ οὐδείς komaj ta ali oni, zelo malo (njih), οὐδεὶς ὅστις nikdo, οὐδεὶς ὅστις οὐ vsakdo, vsi, οὐδὲν ὅτι οὐκ vse. 2. malovreden, brez vrednosti οὐδένες ἐόντες ἐν οὐδαμοῖσι ἐοῦσι, οὐδὲν λέγω nimam prav, govorim nespametno (neumnosti, nezmisel), οὐδέν εἰμι po meni je, sem uničen, sem nič(la), sem brez veljave (vrednosti), sem nizkega rodu, ὅτῳ ταῦτα παρ' οὐδέν ἐστι kdor se za to ne meni, ἄγω τὸ πρᾶγμα ὡς παρ' οὐδέν smatram stvar za malo važno, δι' οὐδενὸς ποιοῦμαι, τίθεμαι nič ne cenim (veljam), ἐν οὐδενὸς μέρει εἰμί, παρ' οὐδὲν ἄγω, τίθεμαι, εἰμί nič ne veljam, sem brez veljave. 3. adv. οὐδέν v nobenem oziru, nikakor ne, prav nič ἔτισε; sploh ne; οὐδέν τι nikakor ne, οὐδὲν μᾶλλον nič bolj, vkljub temu, pri vsem tem, vendar, οὐδὲν ἧσσον (ἔλαττον) nič manj, ravno tako, tem bolj.

οὖν, ion. ὦν členica (nikdar v začetku stavka) 1. a) potrjuje kaj: seveda, zares, gotovo, vsekakor, v resnici, tako je (v odgovorih) καὶ οὖν in zares, δ' οὖν zares, sedaj pa, pa gotovo, vsekakor pa, γὰρ οὖν kajti v resnici, da, seveda, πάνυ μὲν οὖν prav zares, seveda, kajpada, prav gotovo, μὲν οὖν brez dvoma, seveda; εἰ δ' οὖν če pa zares, če pa vendar, οὐ μὲν οὖν seveda ne, nikakor ne; b) pogosto se obeša na relat. pronom. in adv. ter jim daje splošen pomen = lat. -cun-que; ὁστισοῦν kdorkoli. 2. kaže na prejšnji stavek: kakor rečeno, pravim, torej (vendar) ἡμεῖς οὖν ὡς εἰσήλθομεν, Κλέαρχος μὲν οὖν τοσαῦτα εἶπε, Τισσαφέρνης δέ. 3. izraža posledico: torej, tedaj, zato; τί οὖν kaj tedaj? kako torej? kaj sledi iz tega? nadalje.

οὔ-τις, οὔ-τι nihče, nikdo, nobeden, nič. – adv. οὔτι prav nič, nikakor ne, οὔ τί που morda vendar ne.

παμ-πόνηρος 2 zelo slab, prav hudoben.

παρά, ep. παραί, ep. poet. πάρ [Et. idevr. pr̥, lat. por-, n. pr. portendo] I. adv. poleg, ob strani, zraven, mimo. II. praep. pri, poleg, zraven 1. z gen. a) o prostoru: iz bližine kake osebe (kraja), od (koga sem), posebno pri glagolih premikanja ἔρχομαι, εἶμι, ἥκω, πλέω παρά τινος, nadalje pri glagolih φέρω, ἀγγέλλω itd.; ὁ παρ' ὑμῶν ἁρμοστής od vas postavljeni namestnik, οἱ παρὰ Νικίου od N. poslani poslanci, οἱ παρὰ βασιλέως ἄγγελοι kraljevi poslanci, δαπανήσασα τὰ παρ' αὐτῆς potrošila je vse svoje imetje NT, οἱ παρ' αὐτοῦ njegovi sorodniki, rojaki NT, παρ' ἐμαυτοῦ δίδωμι dajem iz lastnega (premoženja); ἐρυσσάμενος φάσγανον παρὰ μηροῦ od boka, παρ' ἀσπίδος ἐξεφαάνθη izpod ščita, τὰ παρ' ἐμοῦ moje mnenje, νόμον θὲς παρ' ἐμοῦ po mojem nasvetu; b) pren. naznanja početnika in izvir kake stvari: α.) pri glagolih: αἰτέομαι, λαμβάνω, δέχομαι, μανθάνω, ἀντιάζω itd. παρά τινος; γίγνομαι παρά τινος izhajam iz česa, παρ' ἐμαυτοῦ ἐννενόηκα iz lastne moči, δεῖ ὑπάρξαι παρ' ὑμῶν z vaše strani; λέγω παρά τινος govorim v čigavem imenu; β.) pri pass. παρά θεῶν δίδοταί τι od bogov se kaj podeli, ὁμολογεῖται παρὰ πάντων vsi soglašajo, τὰ παρὰ σοῦ λεγόμενα tvoje besede; γ.) pri subst. τὰ παρὰ τῶν θεῶν božje zapovedi, τὰ παρὰ Κύρου Kirova naročila, ὁ παρ' ἐμοῦ λόγος moja izjava; τὸ παρ' ἐμοῦ ἀδίκημα od mene storjena krivica; c) poet. ob, pri (= παρά z dat.) παρ' ὑγρῶν ῥεέθρων, παρ' κυανέων πελαγέων. 2. z dat. pri (zlasti pri osebah), poleg, zraven, ob, blizu, οἱ παρ' ἐμοί moji ljudje, τὰ παρ' ἐμοί moj položaj, moje razmere, παρ' ἑαυτῷ doma v svoji hiši, παρ' ἐμαυτῷ γίγνομαι zavem se, pridem k zavesti, okrevam, καταλύω παρά τινι (Tuk. παρά τινα) ostanem (pomudim) se pri kom, οἱ παρ' ἡμῖν ἄνθρωποι tukajšnji ljudje, οἱ παρ' ἑκάστοις προδόται izdajalci v posameznih državah, ἡ παρά τινι δύναμις čete, ki jih ima kdo pri sebi, κρύπτω κακὸν παρ' ὑμῖν prikrijem vam; pos. παρ' ἐμοί, παρ' ἡμῖν po mojem (našem) mnenju, παρὰ Δαρείῳ κριτῇ po Darejevi sodbi, τοὺς παρὰ σφίσι αὐτοῖσι δοκέοντας ὀλβίους εἶναι ki se sami smatrajo za srečne, ὁ παρ' αὑτῷ βίοτος lastno življenje. 3. z acc. a) kraj.: α.) pri glagolih dotikanja (zadenem, ranim): na, ob οὖτα παρ' ὀμφαλόν, βάλε παρ' ὦμον, δησάμενος τελαμῶνι παρὰ σφυρόν; β.) pri glagolih premikanja: tja do, k εἶμι παρ' Ἥφαιστον, φοιτάω παρὰ τὸν Σωκράτη, πέμπω πρέσβεις παρὰ τινα, εἶμι παρὰ νῆας, ἤγαγον παρὰ Κῦρον; γ.) izraža premikanje (razprostiranje) ob čem: ob, poleg, blizu, kraj βῆ δ' ἀκέων παρὰ θῖνα θαλάσσης, Μηλίδα παρ' λίμναν, παρὰ πᾶσαν φιλίαν(sc. γῆν) κομισθήσεται; δ.) mimo (česa) παρὰ τὴν Βαβυλῶνα πάρειμι, παρὰ πόλιν ἄγω, παρὰ σκοπιὴν ἐσσεύοντο; ε.) pri glagolih mirovanja: ob, pri, blizu, k ὁ παρὰ τὸν Ἀχέροντα θεὸς ἀνάσσων; Ἀσία, ἣ παρ' ἁλμυρὰν ἅλα κεῖται, παρὰ τὴν ὁδὸν κρήνη ἦν, παρὰ πόδα takoj; slično ἧσο παρ' αὐτόν usedi se k njemu, ἕζοντο παρ' Ἀτρείδην, λεξάσθων παρὰ τάφρον; b) čas: za, ob, skozi (celo življenje) παρ' ὅλον τὸν βίον, παρὰ πότον med pijačo, παρ' ἦμαρ (ἡμέραν) vsak dan, dan na dan, παρὰ τὴν ζόην v teku življenja, παρὰ πάντα τὸν χρόνον ves ta čas, παρὰ τὸν καιρόν ob svojem (ugodnem) času, παρὰ τὰς μάχας v bitkah, παρ' αὐτὰ τἀδικήματα takoj, ko se je krivica storila, παρὰ τὴν ἐκείνου ἀρχήν za njegove vlade; c) pren. α.) mimo česa, črez kaj, proti, παρὰ δύναμιν črez svoje moči, παρὰ δίκην proti pravici, παρὰ μοῖραν proti usodi, παρὰ τοὺς νόμους proti zakonom, παρὰ τὸ εἰωθός proti navadi, παρὰ γνώμην proti pričakovanju, παρὰ δόξαν drugače nego se je mislilo, παρὰ τὸ βέλτιστον proti dolžnosti, παρὰ τὸ δοκοῦν ἡμῖν proti naši volji, παρὰ τὴν ἀξίαν nezasluženo, brez lastne krivde; β.) v primeri z, pred, nad, ὥστε τὸν Δαρείου στόλον παρὰ τοῦτον (v primeri z) μηδὲν φαίνεσθαι, κατεφρόνησε τοῦ κινδύνου παρὰ τὸ αἰσχρόν τι ὑπομεῖναι v primeri s sramoto = bolj nego sramoto, παρὰ τοὺς ἄλλους bolj nego drugi, παρὰ τὰ ἄλλα ζῷα ὥσπερ θεοὶ βιοτεύουσιν οἱ ἄνθρωποι v primeri z drugimi živalmi; sem spadajo tudi zveze z ἄλλος, ἕτερος in s komparativi: ἄλλα λέγουσιν παρὰ τὴν ἑαυτῶν δόξαν drugače govore nego mislijo, παρὰ ταῦτα πάντα ἕτερόν τι poleg (razen) vsega tega nekaj drugega, μὴ γράφειν παρὰ ταῦθ' ἕτερα ne predlagati temu predlogu nasprotnega, ἔχομέν τι παρὰ ταῦτα ἄλλο λέγειν ali moremo nasproti temu kaj drugega reči? χειμὼν μείζων παρὰ τὴν καθεστηκυῖαν ὥραν hujši mraz nego je bilo v tedanjem letnem času pričakovati; γ.) izraža oddaljenost ali razliko: παρὰ τοσοῦτον ἐγένετο αὐτῷ μὴ περιπεσεῖν τοῖς Ἀθηναίοις tako malo je manjkalo, da ni padel v roke, παρὰ νύκτα ἐγένετο λαβεῖν samo še ena noč, pa bi bil osvojil, παρὰ τοσοῦτον γιγνώσκω tako zelo sem drugega mnenja, παρ' ἐλάχιστον ἦλθε ἀφελέσθαι prav malo je manjkalo, da ni, παρὰ πέντε ναῦς razen petih ladij, παρ' ἓν πάλαισμα ἔδραμε νικᾶν razen borjenja je zmagal (samo v borjenju je bil premagan); sem spadajo tudi zveze: παρ' ὀλίγον ἀπέφυγες (komaj), παρ' οὐδὲν ἄγω, ποιοῦμαι zaničujem, preziram, παρ' ὀλίγον malo cenim, παρὰ πολύ (ὀλίγον) ἐστί velik (majhen) razloček je, παρὰ πολὺ ἡσσάομαι hudo me porazijo, πάντες παρ' ὀλίγους z malimi izjemami vsi; δ.) vzročno: zaradi, vsled, po: παρὰ τὴν ἑαυτοῦ ἀμέλειαν zaradi (po) svoje brezbrižnosti, παρὰ τὴν ἐκείνου ἀργίαν vsled njegove lenobe.

παρα-δίδωμι [gl. δίδωμι, NT pr. cj. 3 sg. παραδιδοῖ, aor. παραδοῖ, impf. pass. 3 sg. παρεδίδετο] 1. (po)dam, predam, izročim τί, τινί τι, θύρσον ἐκ χεροῖν, μέτρῳ γῆν τινι izročim komu prav izmerjeno zemljo, ἐμαυτόν pre-, vdam se, τῇ τύχῃ (preveč) zaupam sreči, ὅπλα vdam se, položim orožje (Ksen. Kir. 4, 4, 6 brez ὅπλα). 2. prepustim τὴν νίκην τινί; dovolim, dopustim ὁ θεὸς οὐ παρεδίδου τοῦτο; abs. τοῦ θεοῦ παραδιδόντος ker ti je bog milosten, ὁ καρπὸς παραδίδωσι ko sad dozori NT; dam nazaj τὸ ἱππικὸν τῇ πόλει. 3. izročim komu v oblast, izročim, izdam, prepustim τί, τινά, τινὰ εἰς τὸν δῆμον izročim v obsodbo, εἰς κρίσιν da ga obsodijo, εἰς σταυρωθῆναι da ga križajo NT. 4. izročim, razširim, razglasim, σύνθημα dam geslo; παρεδίδουν αὐτοῖς φυλάσσειν τὰ δόγματα naročili so jim.

πέζα, ἡ [Et. iz πεδjα, gl. πούς; πεζός iz πεδjός, -jο-ς iz kor. ei "iti"] noga; kraj (konec) kake stvari, πρώτῃ ἐπὶ πέζῃ prav na koncu.

πέρ enkl. [Et. lat. per-magnus, per-video] 1. a) popolnoma, docela, celo, zelo; b) vsekakor, povsem, na vsak način; pri adi. in pt. (kjer je potreba dostaviti ὤν) kolikorkoli, čeprav, dasi, četudi, ἀγαθός περ ἐών če prav si (sicer) vrl. 2. ravno, prav; tako zlasti pri relativih in veznikih: a) ὅσπερ ravno (prav) ta, ki, ki ravno, ki pač, οἷόσπερ ravno takšen kakor, kakršen ravno (pač), ὅσοσπερ kolikršenkoli pač, kolikor ravno; b) διότιπερ prav zato, ker, εἴπερ, ἐάνπερ če sploh, če zares, tudi če, ὅτεπερ, ὅτανπερ ravno tedaj ko, kadar ravno, ἐπείπερ ker ravno.

πέρα [Et. kor. per, gl. πείρω, nem. fern (got. fairra)] 1. adv. a) preko, črez, dalje, delj, nadalje, οὐκέτι πέρα ne dalje, ne več; b) preko, več (bolj) kakor, nad, črez to, še več, razen tega; πέρα λέγω, φράζω še dalje govorim. 2. praep. z gen. črez, preveč, več (dalje) kakor, zoper, ἀνίστημί τινα πέρα τινός povzdigujem koga nad koga, πέρα μεσούσης ἡμέρας popoldne, πέρα τοῦ δέοντος več (dalje) nego je prav (potrebno); πέρα τοῦ εἰκότος proti pričakovanju, πέρα δίκης črez pravo mero, proti pravici, brez pravice. 3. comp. περαιτέρω še dalje, še v večji meri, še več, črezmerno; τοῦ δέοντος delj nego je potreba.

περι-γίγνομαι, ion. -γίνομαι 1. postanem močnejši od koga τινός, obvladam koga, premagam, zmagam, prekašam, presegam, nadkriljujem, sem močnejši τινός τινι. 2. περιγίγνεται pokaže se, izhaja, izvira iz česa, posledica je μέγισται τιμαὶ ἔκ τινος; περιεγένετο, ὥστε καλῶς ἔχειν pokazalo se je, da je bilo v redu (prav). 3. ostanem pri življenju (živ), οἱ περιγενόμενοι ki so ostali (pri življenju); preživim, rešim se, srečno jo odnesem, τούτου τοῦ πάθους uidem tej nesreči, ἤν τι περιγίγνηται αὐτοῖς τοῦ πολέμου ako bi jim vojna dopustila, (poleg glavnega namena) tudi to storiti.

ποιέω [Et. iz ποι-ϝ-έω, kor. qwoi-, slov. činiti (iz qw̲). – Obl. fut. ποιήσω itd., impf. iter. ποιέεσκον, med. ep. ποιεύμην, ep. aor. tιιdi brez augm.; NT plpf. πεποιήκειν] činim, delam, izdelam I. act. in pass. 1. trans. a) naredim, napravim, ustvarim ἕτερον Φίλιππον, posebno o rokodelcih in umetnikih: zgradim δῶμα, sezidam τεῖχος, σάκος, πύλας ἐν πύργοις, δαίδαλα πολλὰ ἔν τινι napravim na čem mnogo umotvorov, βωμὸν καὶ ναόν, ὑποδήματα itd.; ποιῶ τί τινος, ἔκ τινος, ἀπό τίνος napravim kaj iz česa, πλοῖα ἐκ τῆς ἀκάνθης, φοίνικος αἱ θύραι πεποιημέναι; καρπόν donašam, δένδρον κλάδους poganja, ὁ ποιῶν stvarnik NT; b) storim, izdelam, izvršim, priredim, žrtvujem, darujem θυσίαν τῷ θεῷ, ἱρά, τὰ τῷ θεῷ ποιεύμενα kar se stori Bogu v čast, μυστήρια, Πύθια, Ἴσθμια obhajam, ἐκκλησίαν skličem, φυλακήν stražim, δίχα τὸ στράτευμα razdelim, νόμους dajem zakone, ἀγῶνας priredim, μάχην bijem bitko, προσόδους pribavim, priskrbim, κακά, ἀγαθά delam slabo, dobro, τὰ δέοντα, τὰ δίκαια delam, kar je potrebno, kar je prav; ἄριστα πεποίηται največja dobrota se je izkazala, ἅμα ἔπος τε καὶ ἔργον ἐποίεε kakor rečeno tako storjeno, τὰ ποιούμενα čini, dejanja, τὸ προσταχθὲν ποιῶ vršim ukaz, Σπαρτιητικά obnašam se (ravnam) kot Spartanec; τὴν μουσικήν bavim se z glasbo; οὐδὲν ποιῶ nič ne opravim; c) o pesniškem delovanju: zlagam pesmi, pesnim, pojem, Θεογονίην, κωμῳδίας pišem, εἴς τινα zložim pesem na koga, ἔπη ἐν μέτρῳ, slikam, opisujem Ἀγαμέμνονα ἀγαθὸν ἄνδρα, Ὅμηρος βασιλέας τιμωρουμένους opisuje v svoji pesmi kralje, ki, Εὔπολις πεποίηκεν ἐν Δήμοις αὐτὸν οὕτως ἐρωτοῦντα περὶ αὐτοῦ E. pravi v svoji šaloigri, da vprašuje o njem tako; pren. α.) izmišljam μύθους, καινοὺς θεούς; β.) mislim si, vzamem, postavim ποιῶ ὑμᾶς ἐξαπατηθέντας ἥκειν, σφέας ποιέω ἴσους ἐκείνοισι εἶναι; d) o strasteh, čuvstvih in razmerah: povzročam, prizadevam, napravljam, vnemam, zakrivim, vdahnem τέρψιν, φόβον, τελευτήν, νόσους, σιωπὴν παρὰ πάντων, ἄδειαν καὶ κάθοδον pripravim varnost in omogočim povratek, τροπήν, φυγήν τινος zapodim v beg, πόλεμον povzročim vojno, εἰρήνην (σπονδάς) napravljam mir; e) spravim kam, ναῦς ἐπὶ τοῦ ξυροῦ izvlečem na suho, νόημα ἐνὶ φρεσίν dal mi je misel, ἐν αἰσχύνῃ τὴν πόλιν pripravim v sramoto, (o)sramotim, Θετταλίαν ὑπὸ Φιλίππῳ spravim pod Filipovo oblast, ἔξω βελῶν postavim izvun lučaja, ἐν μέσῳ vzamem v sredo, εἰς φυλακήν postavim na stražo; vojaški t. t. λόχον (raz)postavim, λόχους ὀρθίους postavim stotnijo v dolgi vrsti; f) smatram za kaj, δεινὰ ἐποίουν smatrali so to za strašno, so bili zelo nejevoljni; navadno stoji v tem pomenu medij; g) storim (izkažem, prizadenem) komu kaj τινά τι, κακά, ἀγαθά, εὖ, κακῶς ποιῶ τινα kaj dobrega ali slabega, lepo (grdo) ravnam s kom, τινὰ τωὐτό τινι storim komu ravno to, kar komu drugemu, οὐκ ἐμὲ μόνον ταῦτα πεποίηκεν ni samo meni tega storil; o stvareh : ἀργύριον τωὐτὸ τοῦτο ἐποίεε napravil je ravno isto s srebrom; h) naredim koga za kaj τινὰ βασιλῆα, γέροντα, τινὰς πολιήτας, τινὰ δοῦλον zasužnjim, ποιῶ εἶναι storim, da živi, θεὰν ἄκοιτιν θωητῷ dam smrtniku boginjo za ženo, νεώτερόν τι snujem prevrat, upiram se; i) storim (da se kaj zgodi), trudim se, prizadevam si; acc. c. inf.: θεοί σε ποίησαν ἱκέσθαι εἰς οἶκον, αἰσχύνεσθαι, κλαίειν τινά; ὥστε z inf.: ὥστε μή ποτε δύνασθαι, ἐποίησα αὐτόν, ὥστε δόξαι pripravil sem ga do tega, da se je odločil; ὅπως z ind. fut.: ποιῶ, ὅκως ἔσται ἡ Ἰωνίη ἐλευθέρη, πᾶν, ὅπως τοιοῦτος ἔσται, tudi opt.: ἐποίουν (dosegel sem), ὡς ἂν ἀσφαλέστατα εἰδείην; j) o času: bivam, prebijem, pomudim se χρόνον, μῆνας, νυχθήμερον. 2. intr. a) delam, ravnam, obnašam se, nav. v zvezi z adv. πῶς, ὧδε, εὖ izkazujem dobrote, ὀρθῶς, καλῶς itd.; učinkujem οὕτως αὐτὸ ποιήσει(sc. τὸ φάρμακον), ἡ εὔνοια μᾶλλον ἐποίει ἐς τοὺς Λακεδαιμονίους je držala bolj z L.; b) s pt. εὖ (καλῶς) ἐποίησας ἀφικόμενος prav si storil (prav je), da si prišel, εὖ γ' ἐποίησας ἀναμνήσας με prav je, da si me spomnil, καλῶς ποιῶν dobro, naj bo; καλῶς ποιοῦντες prav ravnajoči = po pravici. II. med. 1. storim, naredim (zgradim, pripravim, nabavim itd.) kaj sebi (za svoje, iz lastne moči) οἰκία, πέπλον, κλέος ποιεῖται αὐτῇ pripravlja sami sebi slavo, σπονδάς sklenem zavezo, θήραν priredim, φυλακάς razpostavim, παῖδας rodim, παιδίον ἔκ τινος dobim od koga otroka, σύγγραμμα spišem knjigo; tudi: dam si narediti ὅπλα, ἀνάθημα. 2. pogosto se veže medij s samostalniki, da opisuje glagole: ποιέομαι πόλεμον = πολεμέω, συλλογήν = συλλέγομαι, δέησιν = δέομαι, λόγους = λέγω (pa tudi: pogajam se), εἰρήνην sklepam mir, ἁρπαγήν plenim, ἀστραπά sijem, λόγον devam v račun, jemljem v misel, govorim o čem, σύλλογον zbiram si, priredim pohod na koga θωῦμα čudim se, ἐγκλήματα dolžim μάθησιν poučim se, μνήμην omenjam ὀργήν jezim se, βουλήν posvetujem se, ὁδόν hodim, τροπήν zapodim v beg, φυγήν bežim, γνώμην predlagam itd. 3. naredim si koga za kaj, izvolim, proglasim, τινὰ φίλον (ἑταῖρον) naredim si za prijatelja (tovariša) τινὰ ἄκοιτιν (ἄλοχον) vzamem si za ženo, παῖδα posinovim, τινὰ θυγατέρα vzamem za svojo hčer, πάντας σῦς izpremenim vse v svinje, τοὺς συμμάχους προθύμους napravljam svoje zaveznike pogumne, ἀπόρρητα τὰ χρηστήρια skrivam, τὰ κρέα εὔτυκτα dam pripraviti, ἐμαυτοῦ svojim (lastim) si. 4. smatram za kaj, cenim, συμφοράν smatram za nesrečo, δεινόν τι za strašno, μέγα, μεγάλα smatram za najvažnejšo (poglavitno) stvar, ἐν οὐδενὶ λόγῳ ne menim se za kaj, nič mi ni mar, prav nič ne cenim, ἐν κέρδει (ὀνείδει, ἐλαφρῷ, ὀλιγωρίᾳ, ὁμήρων λόγῳ) smatram za, slično παρ' ὀλίγον, (περὶ) πολλοῦ (πλείονος, πλείστου) malo, zelo (bolj, najbolj) cenim. 5. spravim kam, τινὰ ἐς φυλακήν zaprem, postavim pod stražo, ἐς τὸ συμμαχικόν sprejmem v zavezo, ὑπ' ἐμωυτῷ podvržem si, τὸν ποταμὸν ὄπισθεν postavim tako, da imam reko za seboj, ἐν ὀργῇ τινα srdim se na koga.

πρό-ειμι² (εἶμι) 1. grem naprej ali spredaj, naprej korakam (pred kom), naprej prodiram, krenem naprej, κατὰ βραχύ počasi, polagoma. 2. pren. a) o času: potekam, minevam, προιόντος τοῦ χρόνου ko je potekal čas, v teku časa; b) nadaljujem (govor), προιόντος τοῦ λόγου tekom govora; c) prekoračim pravo mero, grem dalje nego je prav τοῦ καιροῦ.

ῥυθμίζω (ῥυθμός) (raz)delim v posamne člene, spravim v pravo mero (v kakšno stanje), prav uredim, uravnam; preudarim, presodim, τὴν λύπην hočem najti pravi sedež bolečine (žalosti).

στήκω (trdno) stojim, vztrajam pri čem, prav ravnam, ne grešim NT.

συγ-γιγνώσκω, ion. συγγῑνώσκω I. act. 1. a) sem istega mnenja s kom, soglašam, skladam se, strinjam se s kom τινί, μετά τινος, τί v čem, μετὰ πολλῶν τὴν ἁμαρτίαν ξυνέγνωσαν z mnogimi so dobili isto krivo mnenje (so zabredli v isto zmoto); b) priznavam, spoznavam, izprevidim, pripuščam, kaj τί, vdajam se τινί, s pt., inf., acc. c. inf., παθόντες ἂν ξυγγνοῖμεν ἡμαρτηκότες kadar umrjem, bom spoznala, da sem grešila. 2. vem kaj s kom vred, čutim, zavedam se, svest sem si, s pt.: συγγιγνώσκω ἐμαυτῷ ἡμαρτηκώς zavedam se, da sem grešil, συγγιγνώσκομεν αὐτοῖσι ἡμῖν οὐ ποιήσασι ὀρθῶς da nismo prav ravnali. 3. odpuščam, prizanašam τινί τι, τινί τινος. II. med. 1. priznavam (o sebi) inf., acc. c. inf., οὐκέτι εἶναι δυνατός da ne more več. 2. = act. priznavam, pri-, dopuščam, vdajam se, soglašam, συγγιγνωσκόμενος odjenljiv. 3. odpuščam, potrpim, prizanašam, τινί kaj.

σωφρονέω (σώφρων) 1. a) sem razumen, pameten, preudaren; b) sem pri zdravi pameti, trezen, zmeren, skromen, prav sodim o kom περί τοὺς θεούς. 2. ravnam (nastopam) pametno, vdam se, slušam, sem pokoren.

ταχύς, εῖα, ύ [Et. iz θαχύς dhn̥ghús-. – comp. θᾱ́σσων, θᾱ́ττων ταχίων τάχιον, ion. ταχύτερος 3, sup. τάχιστος 3] uren, hiter, nagel, ročen, okreten, πόδας brzonog, ταχίστη ὁδός najkrajša pot, τὸ τάχιστον najhitrejši del vojske. – adv. 1. ταχύ, ταχέως brzo, urno, hitro, jadrno, ročno, takoj, precej, pri tej priči; comp. θᾶττον hitreje, preje, rajši, prav hitro; sup. τάχιστα najhitreje, prej ko mogoče; v zvezi z ἐπεί, ἐπειδή, ἐπάν, ὡς, ἤν = čim prej, kar najhitreje, brž ko. 2. διὰ ταχέων urno, τὴν ταχίστην (tudi s ὁδόν) zelo hitro, čim prej. 3. τάχα a) hitro, brzo, kmalu; b) morda, pač.

τῇγε adv. ravno tukaj, prav semkaj.

τὶς, τὶ enkl. pron. indef. [gen. τινός, του, dat. τινί, τῳ, neutr. pl. τινά, ἄττα; ep. ion. gen. τεο, τευ, ion. dat. τεῳ, neutr. pl. ἄσσα, gen. pl. τέων, dat. τέοισι.] 1. nekdo, neki, nekak, nekateri, nekaj (včasih se ne prevaja; lat. quidam) θεός τις, θεῶν τις, ἤ τις ἢ οὐδείς skoraj nobeden, οὔ τις nikdo. 2. a) ta in oni, marsikdo, marsikateri ὧδε δέ τις εἴπεσκε, τὶς ἄλλος marsikateri drugi; pl. marsikateri, nekateri; b) vsakdo εὖ μέν τις δόρυ θηξάσθω, τοῦτό τις φρονῶν ἴστω. 3. pri adi., adv., num. in pron. daje besedam splošen pomen: a) docela, izredno, zares, precej, ἐγγύς τι precej blizu, δεινή τις δύναμις izredno velika moč, θαυμαστή τις ἀνδρεία admirabilis quaedam virtus; πολύ τι prav mnogo, οὐ πάνυ τι ne ravno posebno; b) nekako, nekam, v nekem oziru, takorekoč, φαίης κε ζάκοτόν τέ τιν' ἔμμεναι rekel bi, da je takorekoč (pravi) pustež, βλάξ τις nekako neumen; c) nekoliko, le (malo), nekaj, εἶς δέ τις ἀρχὸς ἔστω le eden, ὀλίγοι τινές le malo (njih), οὐ γάρ τινα πολλὸν χρόνον ne ravno dolgo, ἦ ῥά τί μοι κεχολώσεαι ali se boš kaj jezil, παροξῦναί τι (nekoliko) αὐτούς, ἐμπειρότερός τι nekoliko bolj izveden, μᾶλλόν τι nekoliko več, καί τι καὶ ὑποψίᾳ nekoliko tudi zaradi suma; d) morda, približno, pač: οἴει τι, ἧσσόν τι τοῦτο εἶναι αἰσχρόν meniš morda, da je to nekoliko manj grdo? τρεῖς τινες približno trije, ἐνιαυτόν τινα približno eno leto, πολλός τις ἔκειτο kot orjak je ležal; πόσοι τινές koliko (njih) pač, ἕκαστός τις vsak, πᾶς τις vsak posamezen, vsakteri. 4. pregnantno: (= aliquid) važen, znamenit, οἴονταί τι εἶναι ὄντες οὐδενὸς ἄξιοι, σεμνύνονται ὥς τι ὄντες, λέγω τι povem kaj važnega (imenitnega, resničnega), imam prav, πάσχω τι pretrpim nekaj hudega.

τοῖος 3, τοιόσδε 3 τοιοῦτος, τοιαύτη, τοιοῦτο(ν), okrepljeno τοιουτοσί tak, takšen, tale; pregnant. toliko star, tako lep, izvrsten, zal, okruten itd. ἔλεγον τοιάδε takole, ἐν τῷ τοιούτῳ v takih razmerah, τοιαῦτα taki slučaji (vzroki, odnošaji), ἐν τῷ τοιῷδε v teh razmerah, v takem položaju, κατὰ τοιόνδε na takšen način, takole, iz tega vzroka; τοῖος μέγας tako prostran (velik); adv. τοῖον tako zelo, (prav) tako, θαμὰ τοῖον tako pogosto, σιγῇ τοῖον prav tiho.