Franja

κατα-δειλιάω zanemarjam kaj (iz boječnosti ali strahopetnosti).

κατα-δημαγωγέω pridobivam ali zapeljujem z demagoškimi spletkami; pass. izgubljam naklonjenost naroda (po demagoških spletkah).

κατα-δύω [trans. fut. καταδῡ́σω, aor. κατέδῡσα, intr. fut. med. καταδύσομαι, aor. κατέδυν, pl. καταδέδῡκα, ep. aor. 2 pt. καδδύς = καταδύς, aor. mixtus κατεδύσετο, imp. 2 sg. καταδύσεο] 1. trans. potisnem v vodo, potapljam τὴν νῆα, pogrezam ali poškodujem (ladjo), da se potopi; pren. pahnem, spravim v žalost τινὰ ἄχει. 2. intr. (med. in κατα-δῡ́νω) a) tonem, potapljam se, pogrezam se ἡ νῆσος κατὰ θαλάττης, ναῦς; zahajam φάος ἠελίοιο, ἐς ἠέλιον καταδύντα do solnčnega zahoda; b) grem, lezem v kaj, vdiram v ὅμιλον, μῶλον Ἄρηος, πόλιν; μάχην spuščam se v bitko, μυῖαι καδδῦσαι κατὰ ὠτειλάς ki so se zalezle v rane, εἰς Ἀΐδαο δόμους grem v podzemlje; c) skrijem se, εἰς ὕλην; pren. ὑπὸ τῆς αἰσχύνης skrivam se, ginem od sramu; d) nadenem si, oblečem si τεύχεα.

κατα-θεωρέω od zgoraj ali natančno ogledujem, opazujem.

κατα-κομίζω 1. act. doli znašam, spravljam (na obrežje ali v mesto) σῖτον τῷ στρατεύματι. 2. pass. priplovem z ladjo εἴς τι.

κατα-κτάομαι d. m. (popolnoma ali za gotovo) si prisvojim, pridobim κράτος, νοῦν spametujem se.

κατα-λαμβάνω [fut. καταλήψομαι, aor. κατέλαβον, pf. κατείληφα, pass. pf. κατείλημμαι, aor. κατελήφθην, ion. fut. καταλάμψομαι, pf. καταλελάβηκα, pass. pf. καταλέλαμμαι, aor. κατελάμφθην] I. act. 1. zgrabim νῶτα, primem, zasedem ἀκρόπολιν, πάντα φυλακαῖς, osvojim, utaborim se στρατόπεδον, dobim, prevzamem (vrhovno poveljništvo v svoje roke) τὰ πράγματα. 2. a) dosežem, zadenem, doidem, ujamem; b) zalotim, zasačim, najdem τινὰ λελυμένον, περιπατοῦντα, ἐπ' αὐτοφώρῳ; μάχην pridem o pravem času k bitki; c) o dogodkih, sreči, nesreči in drugih nezgodah: zgrabi, zadene me kaj, σκοτία με tema me objame, συμφορά, νοῦσος, κίνδυνος, πάθος με καταλαμβάνει zadene, zaloti me nesreča, bolezen, nevarnost, trpljenje, κατειλημμένος εἰμὶ ἐν ἀνάγκαις zabredel sem v stiske in nadloge; pos. intr. pripetim se, dogodim se, nastanem, κατὰ τὴν καταλαβοῦσαν συμφορήν zaradi nesreče, ki jih je zadela, τὰ καταλαβόντα dogodki, nastala nesreča, πόλεμος καταλαμβάνει vojska nastane; pogosto impers. καταλαμβάνει με = συμβαίνει μοί, κατέλαβέ με στρατεύεσθαι slučajno sem šel na vojno, ἕνα κατέλαβε ἀποθανεῖν primerilo se je, da je eden umrl; καταλελάβηκε ἐμέ τοῦτο ἐς ὑμέας ἐκφῆναι čutil sem se prisiljenega, vam to povedati; d) duševno: zgrabim, umevam, razumem NT, spoznam τὶ διά τινος. 3. krepko držim, zadržujem, oviram δύναμιν, πῦρ, διαφοράς poravnam spore ali nasprotja, ἐρίζοντας pomirim, ὁ θάνατος καταλαμφθεὶς ἐσιγήθη vest o umoru se je potlačila in prikrila, ἐμαυτόν krotim, brzdam se, τινὰ ὅρκοις vežem s prisego, σπονδαὶ κατειλημμέναι potrjena zaveza; τὰ ἐν τῷ στρατοπέδῳ ἔτι βεβαιότερον κατέλαβον razmere v vojni (= oligarhijo) so še bolj utrdili. II. med. 1. osvojim si kaj, bavim se poprej s čim, poprej pripovedujem. 2. vem, vidim, spoznam NT.

κατα-λείπω [ep. καλλείπω, fut. καλλείψω, aor. κάλλιπε in κάλλιφ', inf. καλλιπέειν, iter. impf. καταλείπεσκεν, vzp. obl. κατα-λιμπάνω] I. act. 1. puščam za seboj, ostavljam, zapuščam τί, τινά, τινί τι, τινὰ φύλακα, φυλάττειν τὸ στρατόπεδον. 2. puščam komu kaj τινί τι, ἄφοδον τοῖς πολεμίοις pripuščam odhod; puščam pri življenju ὀκτὼ μόνους, puščam v veljavi, ne zavržem τὸ εὐδαίμονας ποιεῖν. 3. zapuščam, odidem, puščam na cedilu, puščam v boju, izgubim πολλούς, τὸν ἵππον stopim s konja. 4. prepuščam kaj komu οἰωνοῖσι ἕλωρ. II. pass. puščajo me zadaj, zapuščajo me, zaostajam, preostajam, καταλελειμμένος τοῦ ἄλλου στρατοῦ ki je zaostal za ostalo vojsko. III. med. zapuščam svoje ali sebi, pridržim si kaj.

κατα-πακτός 3 (κατα-πήγνυμι) ion. spodaj pritrjen, θύρα loputnice ali samozaklopna vrata.

κατά-πλους, ὁ 1. vožnja navzdol ali v pristanišče, pristanje, izkrcanje, vožnja, prevoz; ὁ οἴκαδε vrnitev; τοῖς δὲ ἀφειδὴς ὁ κατάπλους καθειστήκει pripeljali so se, ne prizanašajoč svojim ladjam. 2. prevožena pot (Arr. An. 6, 4, 2).

κατα-προίσσομαι (προίξ) [skoraj vedno samo fut. καταπροΐξομαι] storim, počnem kaj brez nagrade ali brez kazni, οὐ καταπροΐξεσθαι ἔφη rekel je, da ne bodo ostali brez kazni, οὐ καταπροΐξεαι ἀποτρέπων ne boš brez kazni odvračal.

κάταργμα, ατος, τό (κατ-άρχομαι) poet. uvodna daritev, s katero se je prava daritev začela ali posvetila.

κατα-ρρᾳθῡμέω sem zanikaren, malomaren, izgubljam po zanikarnosti; τὰ κατερρᾳθυμημένα lahkomiselno izgubljeno ali zamujeno.

κατ-άρχω 1. act. začenjam kaj, pričnem, lotim se τινός, s pt. (ali inf.) naredim kaj prvi (najprej); ὁδοῦ hodim spredaj (in kažem pot). 2. med. a) začenjam, jamem darovati, posvetim kaj (koga) za daritev τινός, χέρνιβας τ' οὐλοχύτας začenjam daritev z umivanjem rok in sipanjem ječmena; b) udarim, zakoljem (žrtev), ubijem, umorim, žrtvujem.

κατα-σήπω [intr. fut. pass. κατασαπήσομαι, aor. κατεσάπην, cj. ep. κατασαπήῃ, pf. κατασέσηπα] 1. trans. storim ali pustim, da kaj strohni. 2. intr. (s)trohnim, (z)gnijem.

καταστολή, ἡ (κατα-στέλλω) 1. obleka. 2. περιβολῆς dostojno ogrinjanje plašča, dostojno držanje ali vedenje, spodobnost.

κατα-χέω [gl. χέω; ep. aor. κατέχευα, med. κατεχεύατο, κατέχυτο, κατέχυντο (s pas. pom.), pf. pass. 3 pl. ion. κατακεχύαται, pogosto v tm.] 1. act. a) doli vlivam, izlivam, polivam, δάκρυ prelivam solze, razlivam črez kaj χάριν τινί, po čem τινός, κατά τινος NT, βλέφαρα δάκρυσι rosim, oblivam s solzami; doli sipljem, stresam, sipljem kaj črez koga, posipljem koga, pustim, da pade, χιόνα pustim, da sneži, izpustim θύσθλα, doli mečem, τεῖχος εἰς ἅλα pogreznem v morje πέπλον ἐπ' οὔδει slečem in vržem na tla; b) obsipljem koga, πλοῦτόν τινι z bogastvom, ἐλεγχείην s sramoto, pripravljam koga v sramoto; c) razprostiram kaj nad kom ἀχλύν, ὁμίχλην τινί. 2. pass. doli tečem, izlivam se na (po) čem τινί, razprostiram se, zvrnem se doli, sem razlit ali nasut, doli padem εἰς ἄντλον. 3. med. a) pustim, da se raztopi, raztapljam χρυσόν; b) zlivam skupaj.

κατοίκισις, εως, ἡ naselitev, ustanovitev ali obnovitev naselbine.

κέν-ανδρος 2 (κενός, ἀνήρ) poet. brez mož ali ljudi.

κενο-τάφιον, τό (τάφος) prazen grob (brez mrliča), častni grob ali spomenik.