Franja

τίνω [Et. iz τίνϝω, gl. τίω. – Obl. fut. τείσω, -ομαι, aor. ἔτεισα, pf. τέτεικα, aor. pass. ἐτείσθην; ep. aor. 2 cj. pl. τῑ́σετε, aor. med. cj. 1 pl. τῑσόμεσθα, opt. 3 pl. τῑσαίατο]. 1. act. plačam, poplačam τί; a) trpim ali plačujem kazen NT, delam komu pokoro za kaj, pokorim se τί, τινί, τινός za kaj; b) poplačam, povračujem δάκρυα βέλεσσιν, ζωάγρια, μισθόν. 2. med. dam si plačati; kaznujem, strahujem, maščujem se, osvetim se τινά, τί; τινός zaradi česa; τινὰ ὑπέρ τινος nad kom zaradi koga, τινί s čim.

τίς, τί [Et. tesal. κίς, lat. quis, quid? – Obl. gen. τίνος, τοῦ, dat. τίνι, τῷ, pl. nom. τίνες, τίνα, gen. τίνων, dat. τίσι, acc. τίνας, τίνα, ep. ion. gen. τέο, τεῦ, ion. dat. τέῳ, ion. ep. gen. pl. τέων, dat. pl. τέοισι, τοῖσι]. 1. pron. interr. v indir. in dir. vpraš., subst. in adi. kdo? kateri? kakšen? kaj? včasih = πότερος in ποῖος; τίς οὗτος ἔρχεαι kdo si ti, ki sedaj prihajaš? τίς πόθεν εἶς ἀνδρῶν kdo si in odkod prihajaš? τό ὅτι ali ἵνα τί γένηται ταῦτα λέγεις zakaj, čemu? τί μοι ἔριδος kaj me briga prepir? τί παθών (μαθών) gl. πάσχω (μανθάνω); σοὶ δὲ καὶ τούτοισι, τοῖσι πρήγμασι τί ἐστι kaj imaš s temi stvarmi opraviti? τί οὖν οὐ διῆλθες; zakaj nam torej nisi tega povedal = pripoveduj nam vendar, τί ἐμοὶ καὶ σοί kaj imam s teboj opraviti? NT; τί χρῆμα; τί τοῦτο; kaj naj to pomeni? τίς ἐών kaj si, da … ? καταμεμάθηκας τοὺς τί ποιοῦντας τὸ ὄνομα τοῦτο ἀποκαλοῦσιν; ali si opazil, kaj delajo tisti, ki jih nazivajo s tem priimkom? τῶν τί σοφῶν na kaj se nanaša njih znanje? διὰ τί zakaj? čemu? ἐς τί kako dolgo? čemu? πρὸς τί čemu? –. 2. adv. τί kako? zakaj? čemu? kako zelo ? NT; τί γάρ kako (kaj) neki? τί δή zakaj pač? zakaj vendar? τί δῆτα kaj le (neki)? τί νυ zakaj pač? τί δέ kako pa? kako torej?

τὶς, τὶ enkl. pron. indef. [gen. τινός, του, dat. τινί, τῳ, neutr. pl. τινά, ἄττα; ep. ion. gen. τεο, τευ, ion. dat. τεῳ, neutr. pl. ἄσσα, gen. pl. τέων, dat. τέοισι.] 1. nekdo, neki, nekak, nekateri, nekaj (včasih se ne prevaja; lat. quidam) θεός τις, θεῶν τις, ἤ τις ἢ οὐδείς skoraj nobeden, οὔ τις nikdo. 2. a) ta in oni, marsikdo, marsikateri ὧδε δέ τις εἴπεσκε, τὶς ἄλλος marsikateri drugi; pl. marsikateri, nekateri; b) vsakdo εὖ μέν τις δόρυ θηξάσθω, τοῦτό τις φρονῶν ἴστω. 3. pri adi., adv., num. in pron. daje besedam splošen pomen: a) docela, izredno, zares, precej, ἐγγύς τι precej blizu, δεινή τις δύναμις izredno velika moč, θαυμαστή τις ἀνδρεία admirabilis quaedam virtus; πολύ τι prav mnogo, οὐ πάνυ τι ne ravno posebno; b) nekako, nekam, v nekem oziru, takorekoč, φαίης κε ζάκοτόν τέ τιν' ἔμμεναι rekel bi, da je takorekoč (pravi) pustež, βλάξ τις nekako neumen; c) nekoliko, le (malo), nekaj, εἶς δέ τις ἀρχὸς ἔστω le eden, ὀλίγοι τινές le malo (njih), οὐ γάρ τινα πολλὸν χρόνον ne ravno dolgo, ἦ ῥά τί μοι κεχολώσεαι ali se boš kaj jezil, παροξῦναί τι (nekoliko) αὐτούς, ἐμπειρότερός τι nekoliko bolj izveden, μᾶλλόν τι nekoliko več, καί τι καὶ ὑποψίᾳ nekoliko tudi zaradi suma; d) morda, približno, pač: οἴει τι, ἧσσόν τι τοῦτο εἶναι αἰσχρόν meniš morda, da je to nekoliko manj grdo? τρεῖς τινες približno trije, ἐνιαυτόν τινα približno eno leto, πολλός τις ἔκειτο kot orjak je ležal; πόσοι τινές koliko (njih) pač, ἕκαστός τις vsak, πᾶς τις vsak posamezen, vsakteri. 4. pregnantno: (= aliquid) važen, znamenit, οἴονταί τι εἶναι ὄντες οὐδενὸς ἄξιοι, σεμνύνονται ὥς τι ὄντες, λέγω τι povem kaj važnega (imenitnega, resničnega), imam prav, πάσχω τι pretrpim nekaj hudega.

τιταίνω [Et. iz τιτανjω, gl. τείνω, τανύω. – Obl. pt. aor. τιτήνας]. ep. 1. act. a) naravnavam, po-, raztegnem, raz-, napenjam τόξον, stegnem, držim kvišku τάλαντα, vlečem ἅρμα, ἄροτρον, razprostiram, ovijam χεῖρε, postavljam τράπεζαν; b) intr. tečem v diru (δρόμον), θέω τιταινόμενος dirjam v skoku. 2. med. raz-, napenjam zase, πτερύγεσσι razprostiram peroti; pren. trudim se, napenjam se.

τι-τύσκομαι med. ep. 1. = τεύχω pripravljam, prirejam, napravljam, zanetim πῦρ, napregam ἵππω. 2. merim, hočem zadeti τινός; pren. nameravam φρεσί, ženem se, trudim se, hrepenim (stremim) po.

τλῆναι aor. def. ep. poet. ion. [Et. lat. tollo, ere (iz tl̥nō), pf. sustuli; tuli (od fero), latus (iz tlatos = gršk. τλητός). – Obl. ind. ἔτλην, ep. τλῆν, 3 pl. ἔτλαν, opt. τλαίην, imper. τλῆθι, pt. τλᾱ́ς, fut. τλήσομαι, pf. τέτληκα s prez. pom., 1 pl. τέτλαμεν, opt. τετλαίην, imp. τέτλαθι, inf. τετλάμεν(αι), pt. τετληώς, υῖα, gen. ότος, adi. verb. τλητός, ep. aor. ἐτάλασσα] 1. prenesti, (pre)trpeti, prestati, potrpeti, ostati stanoviten. 2. upati si kaj, drzniti se, predrzniti se, οὐ τέτληκα θυμῷ srce mi ne da, nisem imel poguma, τλαίης κεν bi se pač drznil (odločil).

τλητός 3 ep. poet. (τλῆναι) 1. potrpežljiv, strpljiv, vztrajen, stanoviten. 2. kar se more pretrpeti (prenesti), znosen, οὐ τλητός neznosen.

τμήγω (τέμνω) [fut. τμήξω, aor. ἔτμηξα, aor. 2 ἔτμαγον, aor. 2 pass. ἐτμάγην, 3 pl. ep. τμάγεν] 1. act. režem, sekam. 2. pass. ločim se, razkropim se.

τοί-νυν adv. (se zapostavlja) 1. zato, (za)torej, potemtakem, pa. 2. nadalje; ἔτι τοίνυν nadalje pa; pogosto se ne prevaja.

τολμάω, ion. tudi τολμέω [Et. sor. τλῆναι, τόλμα. – Obl. fut. τολμήσω itd.] 1. drznem se, upam si, opogumim se, lotim se česa, ne bojim se kaj storiti. 2. pretrpim, prenašam, vztrajam.

τολμητός 3 in 2 (adi. verb. od τολμάω) to, kar si lahko kdo upa, πάντα ἐκείνῳ τολμητά ἐστι oni si lahko vse upa, se sme vse (pre)drzniti.

τομάω (τομή) potrebujem prereza; πῆμα τομῶν rana, ki se mora izrezati.

τόπος, ὁ [Et. toqwos, kor. teqw, razprostirati se, seči; sor. τοπάζειν] 1. kraj, mesto (pos. v knjigi), prostor, pokrajina, okolica, dežela, ozemlje, κατὰ τόπους povsod. 2. a) naravna lega, kakovost kraja, svet; b) priložnost, možnost NT; c) stan, dostojanstvo, položaj.

τοὐτέστι = τοῦτ' ἔστι to je, to se pravi NT.

τράχηλος, ὁ vrat, tilnik, ὑποτίθημι τὸν τράχηλον ἐμαυτοῦ postavim se v nevarnost NT.

τρᾱχῡ́νω [pf. pass. τετράχυ(σ)μαι, inf. τετραχύνθαι, aor. pass. pt. τραχυνθείς] 1. act. a) trans. naredim kaj hrapavo; pren. napravim koga čemernega ali divjega, razjezim, razsrdim, razdražim; b) intr. sem divji (srdit, razkačen). 2. pass. pren. razsrdim se, (raz)jezim se, sem razburjen.

τρέμω [Et. kor. t(e)rem, tresti se; lat. tremo, ere, tremor; sor. slov. tresem se (iz kor. teres- in t(e)rem)] drhtim, tresem se, drgetam, trepetam, bojim se, τινά, τί koga (česa), περί τινος za koga, z inf., μή, ὅτι.

τρέπω [Et. lat. trepit = vertit, ion. τράπω. – Obl. fut. τρέψω, aor. 1 ἔτρεψα, 2 ἔτραπον, pf. τέτροφα (τέτραφα), pass. pf. τέτραμμαι, aor. 1 ἐτρέφθην, 2 ἐτράπην, fut. τραπήσομαι; med. fut. τρέψομαι, aor. 1 ἐτρεψμάμην trans.; 2 ἐτραπόμην intr.; ep. pf. 3 pl. τετράφαται; plpf. (ἐ) τετράφατο; ion. τράπω, impf. Her. τράπεσκον, aor. pass. ἐτράφθην]. I. act. trans. (za)vrtim, (za)sučem, obrnem a) krenem, obračam, εἰς γῆν proti zemlji, nagibam, vodim, gonim εἴς τι, πρὸς ὄρος; εἰς εὐνήν spravljam v posteljo, τὸ πρῆγμα ἐς γέλωτα smešim, ἄνω zravnam pokoncu; b) odvračam, odbijam, zadržujem, oviram; c) obračam nazaj πάλιν, gonim nazaj ἵππους, zapodim v beg εἰς φυγήν; d) pregovarjam, izpreobračam, izpreminjam γνώμας. II. act. intr., pass. in med. 1. a) obračam se na koga (s prošnjo), krenem kam, napotim se kam, ὁδόν krenem na pot, udarim jo po poti; αἰχμή se zavije; ostajam, prenočujem pri kom πρός τινα; b) vdajam se, prepuščam se, obračam se k čemu; εἰς (πρὸς) ἀλκήν postavljam se v bran, branim se, εἰς ἡδονάς vdajam se veselju, razveseljujem se, ἐπὶ ῥᾳθυμίαν vdam se lahkomiselnosti, ἐπὶ ζήτησιν začenjam preiskovati, ἐπὶ ἔργα lotim se dela, grem na delo, začenjam delo; καθ' ὑποψίαν τινός imam koga na sumu, sumim koga, ἐπὶ τὸ ἄμεινον obračam se na boljšo pot, ἐπί, πρός τι poprijemljem se česa, mislim na kaj. 2. obračam se od koga, εἰς φυγήν zapode me v beg, spustim se v beg, bežim. 3. izpreobračam se (ion. τράπομαι), izpreminjam svoje mnenje (mišljenje), pripravljam se na drugo prepričanje. III. med. (aor. ἐτρεψάμην) 1. odvračam koga od sebe, zapodim ga v beg. 2. pregovarjam, τετραμμένος obrnjen k, ležeč proti, ukvarjajoč se, misleč na; pa tudi: kdor se je premislil.

τρέφω [Et. morebiti iz kor. dher-g'h-, pritrditi, držati; lat. fortis (starolat. forctus), slov. držati (iz drgēti). – Obl. fut. θρέψω, aor. ἔθρεψα, 2 ἔτραφον, pf. act. τέτροφα, pass. pf. τέθραμμαι, inf. τεθράφθαι, aor. 1 ἐθρέφθην, aor. 2 ἐτράφην, fut. τραφήσομαι, adi. verb. θρεπτέος; med. fut. θρέψομαι, aor. ἐθρεψάμην; ep. impf. τρέφον, aor. θρέψα, τράφον, inf. τραφέμεν, pass. τράφην, 3 pl. τράφεν]. I. trans. 1. act. a) zgostim, strdim, storim, da se sesiri γάλα; b) branim, redim, preživljam, gojim, negujem, vzdržavam, vzgajam; c) krmim, pitam, redim (živali); d) gojim (rastline), χαίτην pustim, da raste. 2. med. redim (odgojim, zredim) sebi υἱόν. II. intr. (aor. ἔτραφον, pf. τέτροφα, fut. med. θρέψομαι in pass.) 1. hranim se, vzgajam (odgajam) se, rastem, odrastem, živim se τινί, ἀπό, ἔκ τινος. 2. zgostim se, strdim se, trdno se prijemljem česa περὶ χροῒ τέτροφεν ἅλμη.

τρέχω [Et. idevr. dhreghō, got. dragan = nem. tragen. – Obl. fut. δραμοῦμαι, aor. ἔδραμον, pf. δεδράμηκα, ep. poet. aor. (ἔ) θρεξα, iter. θρέξασκον, pf. 2 δέδρομα, ion. fut. δραμέομαι]. 1. hitro se premikam, tečem, derem, drevim, hitim, τί skozi kaj. 2. a) o teku za stavo: ἔδραμε νικᾶν premagal je, dosegel je zmago v teku; tečem za stavo, tekmujem v teku ἀγῶνα; b) sem v nevarnosti, postavljam se v nevarnost, περί τινος za koga; ἐς κενόν zastonj se trudim NT.