Franja

ῥῑ́πτω, ῥῑπτέω [Et. iz ϝρῑπ-jω, iz kor. wri-p-, gl. ῥάβδος. – Obl. fut. ῥίψω, aor. ἔρριψα, pf. ἔρριφα, pass. pf. ἔρριμμαι, aor. ἐρρίφθην, fut. ῥιφθήσομαι, adi. verb. ῥιπτός, ep. praes. 3 pl. ῥιπτεῦσι, aor. ῥῖψα, ajol. aor. pt. ῥίψαις; NT aor. ἔριψα, pf. pass. ἔριμμαι in ῥέριμμαι]. 1. a) mečem, lučam, treščim; b) doli prekucnem, strmoglavim, ἐμαυτόν doli se vržem, strmoglavim se, χθονί mečem na zemljo; c) κυσί mečem pred pse. 2. mečem iz česa, izvržem, ἐκ χθονός iztiram, izženem, ἐμαυτὸν ἐκ χθονός grem v prognanstvo, izpostavljam εἰς ἄβατον ὄρος, ἐμαυτὸν ῥιπτέω valjam se. 3. a) mečem proč, odmetavam, odlagam ὅπλα, οἴχεται πάντα ταῦτ' ἐρριμμένα vse to je minilo, je zavrženo; NT zanemarjam; b) ἀράς preklinjam, λόγους govorim; c) παρὰ τοὺς πόδας polagam pred noge.

ῥιψο-κίνδῡνος 2 (ῥίπτω) kdor se postavlja v nevarnost, predrzen, vratolomen ἔργον; subst. predrznež, vratolom.

ῥόθιος 2, fem. ῥοθιάς ep. šumeč, kipeč, peneč se, τὸ ῥόθιον 1. kipenje (šumenje) valov. 2. glasno udarjanje z vesli.

ῥοπή, ἡ (ῥέπω) nagnjenje, nagibanje (tehtnice), preobrat (usode), odločilen trenotek, največja nevarnost, odločitev; vpliv, povod, vzrok; μεγάλη ῥοπή ἐστιν velike važnosti je, mnogo odločuje; ῥοπή βίου μοι življenje se mi nagiblje h koncu, δέδορκε φῶς ἐπὶ σμικρᾶς ῥοπῆς življenje mu visi na niti, μικρὰ ῥοπὴ αὐτῶν ἐστι na njih je malo ležeče, malo pomenijo, οὐ μικρὰν ῥοπὴν ποιῶ zelo vplivam na kaj, mnogo pripomorem do česa, ἐν ῥοπῇ τοιᾷδε κεῖμαι nahajam se v takšnem nevarnem položaju, σμικρὰ ῥοπή majhen povod ali vzrok.

ῥοχθέω [impf. ἐρρόχθουν, ep. ῥόχθουν] ep. šumim, bučim, kipim, penim se.

ῥυπαρεύομαι pass. onesnažim se, sem omadeževan NT.

ῥυτόν, τό čaša, rog, iz katerega se pije.

ῥώννῡμι [fut. ῥώσω, aor. ἔρρωσα, pass. pf. ἔρρωμαι, aor. ἐρρώσθην] 1. act. napravljam koga močnega, krepim, krepčam, jačim, osrčujem τὶ εὐανδρίᾳ. 2. pass. a) postanem močen, okrepim se, ojačim se; pf. ἐρρῶσθαι močen, mogočen, zdrav, krepek biti, ἔρρωσο bodi zdrav, z Bogom, zdravstvuj NT; ἐρρῶσθαί τινι λέγω poslovim se od koga, odslovim (ne maram se več z njim prerekati); b) odločen, srčen sem, poganjam se, trudim se (na vso moč) εἰς τὸν πόλεμον.

ῥώομαι d. m. [fut. ῥώσομαι, aor. ἐρρωσάμην, ep. impf. 3 pl. (ἐρ) ρώοντο] hitro se premikam, hitim, tečem, drobim, stopicam, tekam okrog česa, plešem; o laseh: maham, vihram.

σ' 1. = σέ (redko σοί). 2. = σά.

σαίνω ep. poet. [Et. iz σαν-jω, idevr. twn̥-jō. – Obl. aor. ἔσηνα]. 1. maham, οὐρῇ z repom migam. 2. pren. a) dobrikam se, prilizujem se, prijazno pozdravljam, smehljam se, φαιδρὰ ἀπ' ὀμμάτων σαίνει με προσστείχουσα z jasnimi očmi me pozdravlja, bližajoč se meni nasproti, φθόγγος με tiho prihaja do mojih ušes; b) pretresam, plašim, NT pass. omahujem.

σαλεύω (σάλος) 1. trans. vihtim, majem, tresem, potresam; razdražim, premaknem, vzdignem (ljudstvo) NT. 2. intr. in pass. majem se, zibljem se, zganem se, dam se oplašiti, omahujem, τὰ σαλευόμενα omajane (izpremenljive) stvari NT; pren. πόλις σαλεύει je v nevarnosti, Ἐλέκτρα je nesrečna.

Σαρπηδών, όνος, ὁ [ep. tudi Σαρπήδοντος, voc. Σαρπῆδον] 1. Zevsov sin, poveljnik Likijcev. 2. Pozejdonov sin, katerega je ubil Heraklej v Trakiji; po njem se imenuje Σαρπηδονίη ἄκρη trakijski rt nasproti Imbru.

σβέννῡμι [Et. idevr. zgwes-neu-mi, kor. (z)gwes, (z)gwōs, slov. gasiti (iz gwōs), u-gas-niti. – Obl. trans. fut. σβέσω, aor. ἔσβεσα, inf. ep. σβέσσαι, pass. pf. ἔσβεσμαι, aor. ἐσβέσθην, adi. verb. σβεστός] intr. σβέννυμαι, fut. σβήσομαι, aor. ἔσβην, pf. ἔσβηκα 1. trans. a) po-, ugasim, u-, zadušim, ukrotim, (po)tolažim, pomirim ὕβριν, δίψαν, χόλον; b) oviram, podkopavam, preprečim. 2. intr. in pass. ugasnem, poneham, minem, poležem se NT.

σβεστήριος 3 (σβέννυμι) ki se rabi za gasitev, pripraven ali koristen za gasitev, τὸ σβεστήριον gasilo.

σεβάζομαι [aor. ep. σεβάσσατο, NT ἐσεβάσθην] sem komu v strahu, bojim se, spoštujem, častim τί NT.

σεβίζω poet. [aor. ἐσέβισα] bojim se, spoštujem, častim.

σέβω in dep. [Et. iz kor. tjegw̲, σεμνός iz σεβνος – aor. pass. ἐσέφθην] 1. bojim se, strah me je česa, sramujem se. 2. a) spoštujem, častim, molim; b) zelo čislam, cenim.

σείω [Et. iz tweis-ō, stresti. – Obl. fut. σείσω, aor. ἔσεισα, pf. σέσεικα, pass. pf. σέσεισμαι, aor. ἐσείσθην, adi. verb. σειστός; ep. impf. σεῖον, med. σειόμην, ἐσσείοντο, aor. σεῖσα, med. σεισάμην]. 1. act. a) trans. tresem, stresam, po-, pretresem, maham, vihtim σανίδας, ζυγόν, ἡνίας, κάρα majem z glavo, ὁ θεὸς σείει(sc. τὴν γῆν) bog je poslal potres; b) intr. σείει potres je. 2. med. in pass. tresem se, trepetam, drhtim, premikam se semtertja εἰνὶ θρόνῳ, bojim se, majem se ὀδόντες.

σελαγέω in med. (σέλας) žarim, svetim se, bliščim se.