Franja

μαθητός 3 in 2 kar se da naučiti, naučljiv.

μαίομαι d. m. [Et. iz μάσjομαι; nem. Mut, kor. mō, hrepeneti po čem. – Obl. fut. μᾱ́σ(σ)ομαι, aor. ἐμασ(σ)άμην]. ep. poet. 1. potipam, (tipaje) iščem, preiskujem. 2. trudim se, prizadevam si za kaj, težim, hrepenim po čem.

Μαιῶται, ion. Μαιῆται, οἱ skupno ime za prebivalce ob Azovskem morju, ki se zove Μαιῶτις, ion. Μαιῆτις, ιδος (λίμνη) ἡ; adi. Μαιήτης, ου.

μακρός 3 [Et. lat. macer, nem. mager (= prv. pom. dolg v primeri s širokostjo = tenek, suh)] [comp. μακρότερος, μάσσων, sup. μακρότατος, μήκιστος, adv. μήκιστα] 1. o prostoru: a) dolg, velik, visok, globok, silen, vitek; πλοῖον, ναῦς bojna ladja; dalek, oddaljen; μακροτέραν (ὁδόν) po daljši poti, ἐπὶ τὰ μακρότερα na dolgost, podolgoma, τὰ μακρότατα najbolj oddaljeni kraji; b) širok, prostran. 2. o času: dolg, dolgotrajen, obširen, μακρόν ἐστιν bilo bi preobširno (predolgotrajno), ἐέλδωρ želja, ki smo jo dolgo gojili. 3. adverb.: a) μακρόν, μακρά (βιβάς) z velikimi koraki, βοῶ glasno kričim, μακρὰ προσεύχομαι dolgo molim NT; b) διὰ μακροῦ daleč, od daleč; dolgo potem, οὐ διὰ μακροῦ ne dolgo (kmalu) potem, διὰ μακρῶν obširno; c) ἐπὶ μακρὸν πορεύομαι v dolgi vrsti, ὅσον (ἐπὶ) μακρότατον kar najdalje, ἐπὶ μακρότερον še več (bolj), ἐς τὰ μακρότατα kakor daleč je mogoče, προθυμέομαι trudim se na vso moč; d) μακρῷ pri komp. in sup. mnogo, daleko, kar; e) μακρῶς daleč, oddaljeno, obširno; μήκιστα naposled.

μαλακίζομαι (μαλακός) med. in pass. 1. a) sem mehkužen, počasen, len, slab, malosrčen, bojazljiv; b) sem bolan, slaboten, pomehkužim se, zbolim. 2. dam se omečiti, sem (postanem) mil, blag, prijazen.

μαλάσσω [Et. iz μαλάκjω, gl. μαλακός] 1. act. a) (o)mehčam, omečim, ublažim, (po)tolažim; b) pomehkužim, prizanesljivo ravnam s kom. 2. pass. a) omečim se, dam se preprositi μαλάσσου; rešim se, νόσου ozdravim (-eti); b) sem slab, mehkužen, bojazljiv.

μαλκίω otrpnem, premrem (mrazu), obotavljam se.

μανθάνω [Et. iz mn̥dh, podaljš. iz kor. men, misliti: men-dh, slov. moder, (strslov. mądrъ), nem. munter. – Obl. fut. μαθήσομαι, aor. ἔμαθον, pf. μεμάθηκα, adi. verb. μαθητός in -έος; ep. aor. ἔμμαθον in μάθον]. 1. učim se, naučim se παρά, ἔκ τινος, inf.; aor. in pf. naučil sem se, vem, (po)znam, razumem; οἱ μανθάνοντες učenci. 2. spoznam, izvem, slišim, opazim, umem, navadim se; poizvedujem, povprašujem, τί po čem, τινά koga, τινός, ἀπό, πρός, παρά τινος, ὅτι, ὡς, εἰ; s pt. ἔμαθε ἔγκυος οὖσα izvedela je, da je noseča, μὴ μάθῃ μ' ἥκοντα da ne opazi, da sem prišel; pomni τί μαθών; (ako kdo začudeno ali nejevoljno vpraša) zakaj? čemu? v zavisnem stavku: ὅτι μαθών, n. pr. τί ἄξιός εἰμι παθεῖν, ὅτι μαθὼν οὐχ ἡσυχίαν ἦγον da nisem – Bog ve zakaj – ostal miren = da mi je prišlo na um, ne mirovati.

μάομαι, skrč. μῶμαι (gl. μαίομαι) d. m. [imp. μῶσο, ep. ion. poet. pf. μέμονα, μέμαα (s prez. pom.), inf. μεμονέναι; od μέμαα: μέματον, μέμαμεν, μεμάᾱσι, imper. μεμάτω, pt. μεμαώς, μεμαῶτος (μεμαότος), μεμαότε, μεμαότες, plpf. μέμασαν] 1. grem nad koga, udarim na kaj, naskočim, napadem koga, lotim se česa, hitim πρόσω; μεμαώς hitro, urno. 2. stremim, hrepenim, želim, težim za čim, poganjam se za kaj; hočem, nameravam, skušam (kaj doseči) abs., inf., τινός; μεμαώς željen, pohlepen, vnet, lakomen.

μαραίνω [Et. iz kor. mere, zdrobiti, slov. mrva, nem. mürbe (srvn. mürwe, stvn. muruwi in marawi), morsch, Mörser (srvn. zermürsen = zerdrücken). – Obl. fut. μαρανῶ, aor. ἐμάρᾱνα, pass. ἐμαράνθην]. 1. act. udušim, (u)gasim, uničim, zatrem, ὄψεις oslepim (-iti). 2. pass. ginem, minevam, ugasnem φλόξ, ovenem, posušim se; o reki: usahnem.

μαρ-μαίρω [Et. kor. mer, svetel biti, lat. merus, čist (prv. svetel)] ep. svetim se, leskečem se, žarim, iskrim se, migljam.

μάρ-ναμαι d. m. ep. [Et. lat. moreb. Mars, Martis; sor. μαραίνω. – Obl. opt. μαρναίμην in μαρνοίμην; imper. μάρναο, impf. (ἐ) μάρναο, -ατο, inf. μάρνασθαι] borim se, vojskujem se, prepiram se, (ἐπί) τινι s kom, δο(υ)ρί s kopjem, σύν τινι združen s kom.

μάρπτω [Et. idevr. mer-qw, srvn. mer-wen, privezati. – Obl. fut. μάρψω, aor. ἔμαρψα]. ep. poet. 1. zgrabim, primem, ποδός za nogo, popadem χερσὶ ἡνίας, ἀγκάς z rokami = objamem; tudi o spanju εὖτε τὸν ὕπνος ἔμαρπτε ko ga je spanec objemal. 2. dotikam se χθόνα ποδοῖιν, dohitim, doidem γῆρας, dobim ὅπλα, zadenem κεραυνός, zadam, ἕλκεα, ἅ κεν μάρπτῃσι κεραυνός rane, ki jih zadaja blisk; ugrabim, pogoltnem πλάκες.

Μαρσύας, ου, ὁ 1. Majandrov pritok v Frigiji. 2. Silén iz Frigije, ki se je izkušal z Apolonom v godbi; Apolon ga je premagal in živega odrl.

μαρτυρέω (μάρτυς) [fut. μαρτυρήσω itd., fut. pass. μαρτυρήσομαι in μαρτυρηθήσομαι] 1. act. a) intr. pričam, sem priča, pritrjujem komu, zlagam se s kom τινί, τινὶ περί τινος, ὑπέρ τινος, ὅτι; b) trans. α.) potrjujem, dokazujem, priznavam, τὴν καλὴν ὁμολογίαν izpričujem lepo prepričanje, o Kristusu, ki je umrl kot mučenik NT; β.) slavim, hvalim NT. 2. pass. a) μαρτυρεῖταί μοι pričuje se o meni; b) dobivam izpričevalo, izpričan sem, sem na dobrem glasu, hvalijo me, NT μαρτυρούμενος sem na dobrem glasu; c) rotim NT (I. Tes. 2. 12).

μαστεύω, ep. in poet. ματεύω (μάομαι) 1. iščem, poiščem, preiskujem, poizvedujem. 2. trudim se, prizadevam si za kaj, težim za čim, želim ζῆν.

ματαιόω napravljam ničemurnega; pass. zaidem v ničemurne misli, ἐματαιώθησαν ἐν τοῖς διαλογισμοῖς misli so se jim zmešale NT.

ματάω (μάτην) ep. zaman, brez uspeha se trudim; obotavljam se, mudim se, odlašam.

μάχη, ἡ (μάχομαι) 1. bitka, boj, borba, dvoboj, bojna tekma; μάχην τίθεμαι, συνάπτω, ποιοῦμαι sprimem, zgrabim se s kom, spustim se s kom v bitko, διὰ μάχης ἔρχομαί τινι pustim, da pride do boja, ponudim komu bitko, μάχην νικάω dobim bitko. 2. način bojevanja. 3. prepir, kreg. 4. pren. trud, napor. 5. bojišče, bojno polje.

μαχητός 3 ep. kdor se more v boju premagati, premagljiv.