Franja

μαρ-μαίρω [Et. kor. mer, svetel biti, lat. merus, čist (prv. svetel)] ep. svetim se, leskečem se, žarim, iskrim se, migljam.

μάρ-ναμαι d. m. ep. [Et. lat. moreb. Mars, Martis; sor. μαραίνω. – Obl. opt. μαρναίμην in μαρνοίμην; imper. μάρναο, impf. (ἐ) μάρναο, -ατο, inf. μάρνασθαι] borim se, vojskujem se, prepiram se, (ἐπί) τινι s kom, δο(υ)ρί s kopjem, σύν τινι združen s kom.

μάρπτω [Et. idevr. mer-qw, srvn. mer-wen, privezati. – Obl. fut. μάρψω, aor. ἔμαρψα]. ep. poet. 1. zgrabim, primem, ποδός za nogo, popadem χερσὶ ἡνίας, ἀγκάς z rokami = objamem; tudi o spanju εὖτε τὸν ὕπνος ἔμαρπτε ko ga je spanec objemal. 2. dotikam se χθόνα ποδοῖιν, dohitim, doidem γῆρας, dobim ὅπλα, zadenem κεραυνός, zadam, ἕλκεα, ἅ κεν μάρπτῃσι κεραυνός rane, ki jih zadaja blisk; ugrabim, pogoltnem πλάκες.

Μαρσύας, ου, ὁ 1. Majandrov pritok v Frigiji. 2. Silén iz Frigije, ki se je izkušal z Apolonom v godbi; Apolon ga je premagal in živega odrl.

μαρτυρέω (μάρτυς) [fut. μαρτυρήσω itd., fut. pass. μαρτυρήσομαι in μαρτυρηθήσομαι] 1. act. a) intr. pričam, sem priča, pritrjujem komu, zlagam se s kom τινί, τινὶ περί τινος, ὑπέρ τινος, ὅτι; b) trans. α.) potrjujem, dokazujem, priznavam, τὴν καλὴν ὁμολογίαν izpričujem lepo prepričanje, o Kristusu, ki je umrl kot mučenik NT; β.) slavim, hvalim NT. 2. pass. a) μαρτυρεῖταί μοι pričuje se o meni; b) dobivam izpričevalo, izpričan sem, sem na dobrem glasu, hvalijo me, NT μαρτυρούμενος sem na dobrem glasu; c) rotim NT (I. Tes. 2. 12).

μαστεύω, ep. in poet. ματεύω (μάομαι) 1. iščem, poiščem, preiskujem, poizvedujem. 2. trudim se, prizadevam si za kaj, težim za čim, želim ζῆν.

ματαιόω napravljam ničemurnega; pass. zaidem v ničemurne misli, ἐματαιώθησαν ἐν τοῖς διαλογισμοῖς misli so se jim zmešale NT.

ματάω (μάτην) ep. zaman, brez uspeha se trudim; obotavljam se, mudim se, odlašam.

μάχη, ἡ (μάχομαι) 1. bitka, boj, borba, dvoboj, bojna tekma; μάχην τίθεμαι, συνάπτω, ποιοῦμαι sprimem, zgrabim se s kom, spustim se s kom v bitko, διὰ μάχης ἔρχομαί τινι pustim, da pride do boja, ponudim komu bitko, μάχην νικάω dobim bitko. 2. način bojevanja. 3. prepir, kreg. 4. pren. trud, napor. 5. bojišče, bojno polje.

μαχητός 3 ep. kdor se more v boju premagati, premagljiv.

μάχομαι d. m. [Et. kor. māgh. – Obl. fut. μαχοῦμαι, aor. ἐμαχεσάμην, pf. μεμάχημαι, adi. verb. μαχητός, -τέον; ep. pr. μαχέομαι, opt. μαχεοίμην, pt. μαχειόμενος in μαχεούμενος, impf. iter. μαχέσκετο, fut. μαχέσσομαι, μαχήσομαι, μαχέομαι; aor. ἐμαχέσσατο in μαχήσατο; ion. fut. μαχέσομαι, μαχήσομαι. aor. ἐμαχησάμην]. 1. borim se, bojujem se, vojskujem (dvobojujem) se τινί, ἐναντίον τινός, ἐπί τινι, πρός τινα s kom, proti komu, περί τινι, ἀμφί τινι, πρό τινος za koga; ἐν μέρει μαχόμεθα vrstimo se v boju. 2. kregam se, prepiram se τινί, πρός τινα. 3. tekmujem, merim se s kom, upiram se. 4. ugovarjam, očitam komu kaj τινί.

μεγαλαυχέω in med. (μεγάλ-αυχος) baham (ponašam, ustim) se ἐπί τινι.

μεγαληγορέω (μεγαλ-ηγόρος) baham (hvalim, povzdigujem) se, τί s čim.

μεγαλίζομαι med. (μέγας) ep. ponašam se s čim, ponosen sem, povzdigujem se.

μεγαλο-πρεπής 2 (πρέπω) 1. kar se spodobi ali pristoja velikemu možu, veličasten, krasen, imeniten, velelep, diven. 2. radodaren, plemenit, velikodušen; τὸ μεγαλοπρεπές plemenito mišljenje. – adv. μεγαλοπρεπῶς, ion. -έως, sup. μεγαλοπρεπέστατα prekrasno.

μεγαλουργός 2 (μέγας, ἔργον) ki izvršuje velike reči; τὸ φύσει μεγαλουργόν prirojeni nagon, proslaviti se z velikimi deli.

μεγαλοφρονέω in med. (μεγαλό-φρων) 1. imam visoke misli. 2. sem ponosen (prevzeten), ponašam se, šopirim se.

μεγαλῡ́νω (μέγας) 1. act. a) storim koga velikega (močnega), povečujem, jačim τινά; b) poveličujem, slavim, παρά τινι pred kom. 2. med. poveličujem se, povzdigujem se, postanem velik, baham se, širokoustim se.

μέγας, μεγάλη μέγα [Et. μείζων iz μέγjων, kor. meg'h, lat. magnus iz m°g'-nó-s, got. mikils, srvn. michil (prim. Velesovo, nem. Michelstätten = Veleselo). – gen. μεγάλου, ης, ου; acc. μέγαν, μεγάλην, μέγα, pl. μεγάλοι, αι, α, comp. μείζων 2, ion. μέζων, NT μειζότερος, sup. μέγιστος]velik 1. odrastel, visok, vitek, dolg, debel, širok, prostoren πόλις. 2. močen, silen ἄνεμος, mogočen, glasen βοή, μέγας βασιλεύς veliki (perzijski) kralj, βασιλεῖς Atrida, θεαί Demetra in Perzefona; ἐπὶ μέγα ἰσχύος ἔρχομαι dospem do velike moči. 3. važen, slaven ὄνομα, lep κόσμος; o osebah: odličen, ugleden, slaven, imeniten; predrzen λόγος, silovit, hudoben, prevelik, pretiran. 4. zveze: μέγα λέγω (pre)drzno govorim, baham se, φρονέω ponašam se, sem ponosen, predrzno mislim; ποιοῦμαι zelo cenim (čislam), προτείνω μεγάλα mnogo obetam, μέγα δύναμαι sem mogočen (ugleden), μέγα φθέγγομαι, φωνέω glasno govorim. 5. subst.: οἱ μεγάλοι odličnjaki, velikaši, τὰ μεγάλα, τὰ μέγιστα glavne stvari, najsvetejše pravice, največje dobro, glavne dolžnosti, največje nevarnosti; ὃ in τὸ μέγιστον kar je najglavnejše ali najvažnejše. 6. adv. μέγα, μεγάλα, comp. μεῖζον, sup. τὰ μέγιστα zelo, silno, vrlo, glasno, μέγα ὑπάρχει (ἐστί) τι εἴς τι zelo važno je, veliko pripomore kaj k čemu; μεγάλως, μεγαλωστί, comp. μειζόνως, ion. μεζόνως in μεῖζον, sup. μέγιστον velikansko, silno, mnogo; μέγας μεγαλωστί kakor je dolg in širok, zleknjen.

μέδω in med. ep. poet. [Et. kor. med-, zmeriti; lat. meditor, ari, modus, mo-destus, modius; nem. messen (got. mitan), Maß, ich muß. – Obl. pt. μέδων, μεδέων, fem. μεδέουσα, med. ep. μέδομαι, fut. μεδήσομαι]. 1. mislim na kaj, brigam se, skrbim za kaj; gospodujem, vladam τινός; pt. μέδων, μεδέων gospodar, vladar. 2. nameravam kaj, snujem kaj proti komu, izmišljujem kaj τινί τι.