Franja

κατα-κυλῑ́ομαι pass. doli se valim, kotam, padam s česa ἀπό τινος.

κατα-κῡρόομαι pass. poet. uresničim se, izpolnim se.

κατα-λαμβάνω [fut. καταλήψομαι, aor. κατέλαβον, pf. κατείληφα, pass. pf. κατείλημμαι, aor. κατελήφθην, ion. fut. καταλάμψομαι, pf. καταλελάβηκα, pass. pf. καταλέλαμμαι, aor. κατελάμφθην] I. act. 1. zgrabim νῶτα, primem, zasedem ἀκρόπολιν, πάντα φυλακαῖς, osvojim, utaborim se στρατόπεδον, dobim, prevzamem (vrhovno poveljništvo v svoje roke) τὰ πράγματα. 2. a) dosežem, zadenem, doidem, ujamem; b) zalotim, zasačim, najdem τινὰ λελυμένον, περιπατοῦντα, ἐπ' αὐτοφώρῳ; μάχην pridem o pravem času k bitki; c) o dogodkih, sreči, nesreči in drugih nezgodah: zgrabi, zadene me kaj, σκοτία με tema me objame, συμφορά, νοῦσος, κίνδυνος, πάθος με καταλαμβάνει zadene, zaloti me nesreča, bolezen, nevarnost, trpljenje, κατειλημμένος εἰμὶ ἐν ἀνάγκαις zabredel sem v stiske in nadloge; pos. intr. pripetim se, dogodim se, nastanem, κατὰ τὴν καταλαβοῦσαν συμφορήν zaradi nesreče, ki jih je zadela, τὰ καταλαβόντα dogodki, nastala nesreča, πόλεμος καταλαμβάνει vojska nastane; pogosto impers. καταλαμβάνει με = συμβαίνει μοί, κατέλαβέ με στρατεύεσθαι slučajno sem šel na vojno, ἕνα κατέλαβε ἀποθανεῖν primerilo se je, da je eden umrl; καταλελάβηκε ἐμέ τοῦτο ἐς ὑμέας ἐκφῆναι čutil sem se prisiljenega, vam to povedati; d) duševno: zgrabim, umevam, razumem NT, spoznam τὶ διά τινος. 3. krepko držim, zadržujem, oviram δύναμιν, πῦρ, διαφοράς poravnam spore ali nasprotja, ἐρίζοντας pomirim, ὁ θάνατος καταλαμφθεὶς ἐσιγήθη vest o umoru se je potlačila in prikrila, ἐμαυτόν krotim, brzdam se, τινὰ ὅρκοις vežem s prisego, σπονδαὶ κατειλημμέναι potrjena zaveza; τὰ ἐν τῷ στρατοπέδῳ ἔτι βεβαιότερον κατέλαβον razmere v vojni (= oligarhijo) so še bolj utrdili. II. med. 1. osvojim si kaj, bavim se poprej s čim, poprej pripovedujem. 2. vem, vidim, spoznam NT.

καταλαμπτέος 3 ion. = καταληπτέος ki se mora ustaviti, ovirati, καταληπτέος ἐστὶ ἡμῖν θανάτῳ moramo ga s smrtjo spraviti s poti.

κατα-λείβομαι pass. kapljam, tečem doli, cedim se.

(κατα-λέχομαι) med. [fut. καταλέξομαι, aor. κατελεξάμην in κατελέγμην, -έλεκτο, inf. καταλέχθαι, pt. καταλέγμενος] uležem se v posteljo (spat), gl. λέχος.

κατα-λήγω popolnoma se končam, preneham, τὰ καταλήγοντα konec, meja.

κατα-ληπτός 3 (adi. verb. h κατα-λαμβάνω) 1. kar se more prijeti, doseči, prijet, dosežen, τὰ πράγματα ἐφαίνετο καταληπτά zdelo se je, da se more vrhovna oblast doseči. 2. kar koga prime, zadene, πένθος θεόθεν καταληπτόν žalost, ki je zadela hišo po božji odredbi.

κατάληψις, εως, ἡ (κατα-λαμβάνω) 1. dosega, vzetje, osvojitev, napad οὐκέτ' ἐν καταλήψει ἐφαίνετο, zdelo se je, da se (brodovje) ne more več doteči. 2. razumevanje, spoznanje.

κατ-αλλάσσω, at. -ττω (gl. ἀλλάττω) 1. act. a) zamenjam; b) poravnam, spravim τινά τινι NT. 2. pass. spravim se s kom τινί, πρός τινα, θεοῖσιν ὡς καταλλαχθῇ χόλου da se otrese (da se reši) jeze bogov. 3. med. zamenjam si φόβον πρὸς φόβον, ἔχθραν τινί opustim sovraštvo do koga, poravnam se s kom.

καταλύσιμος 2 (κατα-λύω) poet. kar se da zopet popraviti.

κατα-λύω (ῡ pred σ) I. act. 1. trans. a) odvezujem, izpregam ἵππους; b) razvezujem, raz-, podiram, uničujem, rušim, odpravljam (zakone, vlado), τινὰ τῆς ἀρχῆς odstavljam, pahnem s prestola, καταλύομαι ἐκ βασιλέως kralj me odstavi od poveljništva; c) končam, dovršim πόλεμον, στρατιάν, στόλον raz-, odpuščam vojsko. 2. intr. a) spravim se, sprijaznim se, pomirim se s kom πρός τινα; b) izprežem, počivam, ustavim se, ostanem kje, stanujem, pomudim se pri kom πρὸς ἄριστον. II. med. pomirim se s kom, opustim prepir, sklenem mir, τινί s kom.

κατα-λωφάω (v tmezi) ep. intr. oddahnem se, odpočijem se, opomorem si, κακῶν srce bi si opomoglo od zla.

κατα-μανθάνω popolnoma se naučim; 1. natančno spoznam, poizvedujem, povprašujem, τὴν στρατιήν po vojski; pf. poznam, vem τί, τινά, τί τινος, ὡς, ὅτι in s pt., κατέμαθον ἀναστὰς μόλις spoznal sem, da sem komaj vstal. 2. gledam NT, opažam, umevam.

κατα-μείγνῡμι 1. act. pomešam, primešam εἴς τι. 2. med. pomešam se, vrivam se, εἴς τι med kaj.

κατ-αμελέω ne brigam se, sem nemaren, muden, zanemarjam τινός.

κατά-μεμπτος 2 poet. nad čimer se moremo pritoževati, sovražen, zaničevan γῆρας, οὔ τοι κατάμεμπτ' ἐβήτην nad vajino potjo se ne moreta pritoževati, vajin položaj ni pritožbe vreden.

κατα-μέμφομαι d. m. grajam, zmerjam koga radi česa τινά τινι, pritožujem se.

κατάμεμψις, εως, ἡ graja, očitanje, tožba, κατάμεμψιν ἔχω τινί dajem komu povod za pritožbo, κατάμεμψις σφῶν αὐτῶν ἦν očitanje, obtožba samega sebe, sami so se obtoževali.

κατα-μένω ostajam, zaostajam; mudim se, sem, bivam, živim kje, trajam.