Franja

vía ženski spol pot, cesta; železnica, tir; figurativno ravnanje, sredstvo

vía aérea vzpenjača
vía ancha, estrecha širok, ozek tir
vía de comunicación prometna pot
vía crucis križev pot; fig stiska, bridkost
vía férrea železniška proga, železnica
vía láctea rimska cesta (na nebu)
vía normal (železniški) normalen tir
ancho (interior) de la vía širina tira
cambio de vía kretnica
cruce de vía(s) železniško križišče
paso de vía križišče poti
de (ali a) vía doble dvotiren
de vía normal normalnotiren
por vía de v svojstvu (kot)
por vía de excusa kot opravičilo
por vía de elección z volitvijo
por vía postal po pošti
por vía de Francia čez Francijo
hacer de una vía dos mandados (fig) dve muhi z enim udarcem pobiti
poner en la vía (fig) nekaj v tir spraviti
estar en vías de nameravati
por vías de hecho resnično, dejansko, z dejanjem

viaje moški spol potovanje, prepotovanje; pot

viaje aéreo potovanje z letalom; (po)let
viaje alrededor del mundo potovanje okoli sveta
viaje de bodas (ali novios) poročno potovanje
viaje circular, viaje redondo krožno potovanje
viaje de ida y vuelta potovanje tja in nazaj
viaje de instrucción, viaje de estudio(s) študijsko potovanje
viaje de placer, viaje de recreo potovanje za rekreacijo
viaje (de) a pie peš potovanje
viaje por mar, viaje marítimo potovanje po morju
viaje por tierra, viaje continental potovanje po kopnem
aparato de viaje foto aparat za potovanje
¡buen viaje! srečno pot!
acortar, interrumpir, prolongar, proseguir, terminar el viaje skrajšati, prekiniti, podaljšati, nadaljevati, končati potovanje
estar de viaje biti na potovanju
salir (ali irse, partir) de viaje iti na potovanje, odpotovati
regresar (ali volver) del viaje vrniti se s potovanja

vida ženski spol življenje, življenjska doba, življenjski potek, življenjepis; življenjska sila

vida del campo, vida campestre, vida rústica življenje na deželi
vida deportiva športno življenje
vida nómada nomadsko življenje
vida de perro pasje ž.
vida privada zasebno ž.
vida regalada, buena (ali gran) vida razkošno ž.
mujer de (la) vida deklina
objeto (problema) de la vida življenjski cilj (problem)
peligro de (la) vida življenjska nevarnost
¡la bolsa o la vida! denar ali življenje!
buscar(se) la vida skrbeti za svoje preživljanje
dar mala vida (a) slabo s kom ravnati
dar (ali poner, sacrificar) la vida por žrtvovati svoje življenje za
darse buena vida dobro živeti
no dar señales de vida nobenega znaka življenja ne dati od sebe
dejar con vida pustiti pri življenju
escapar la (ali con) vida zdravo kožo odnesti
estar con vida biti pri življenju
ganar(se) la vida služiti si kruh
pasar la vida a tragos životariti
pasar a mejor vida umreti
quedar con vida ostati pri življenju
ser de vida imeti še možnost rešitve (bolnik)
ser de la vida vdati se prostituciji
tener la vida en un hilo (fig) ležati v zadnjih izdihljajih
tener siete vidas (como los gatos) (fig) imeti žilavo življenje (kot mačke)
no tener vida (fig) biti življenja nezmožen; biti brez temperamenta
vender (bien) cara la vida drago prodati svoje življenje
volver a la vida koga vrniti v življenje; spet k sebi priti
a vida o muerte na življenje in smrt
con vida pri življenju
de por vida za življenjsko dobo, vse življenje
entre la vida y muerte v življenjski nevarnosti
¡por vida! za božjo voljo!
¡por vida mía! kakor gotovo živim!
optimista de por vida nepoboljšljiv optimist

vidík punto m de vista; aspecto m ; (fig tudi) ángulo m

s tega vidika desde ese punto de vista
biti na vidiku estar a la vista

víski whisky m

viski s sodo whisky con soda

vista ženski spol vid; oči; pogled, pregled, razgled; sodna obravnava, hišna preiskava; namera, cilj

vista de águila orlovske oči
vista cansada daljnovidnost
vista de una causa sodna razprava, (pred)preiskava
vista corta kratkovidnost
letra (giro) a la vista menica na pokaz
punto de vista vidik, stališče
a vista vpričo; glede; pri roki, v bližini; pod nadzorstvom; trg na pokaz
a la vista takoj, na pokaz
a vista de ojo(s) na lastne oči; očitno
a vista de pájaro z viška; z višine
a vista perdida, a pérdida de vista nedogledno
a primera vista na prvi pogled
a simple vista s prostim očesom, na oko
de vista dejansko, resnično
de mucha vista pozornost zbujajoč, efekten
en vista (de) glede, kar se tiče; zaradi; na vidiku; vpričo
en vista de ello v takih okolnostih
en vista de que vpričo tega, da; ker
¡hasta la vista! na svidenje!
apartar la vista (fig) obraz proč odvrniti
bajar la vista (fig) v tla gledati
cantar de vista peti brez priprave
clavar (ali poner) la vista en pogled upreti v
conocer de vista na videz poznati
desviar la vista stran pogledati
estar a la vista biti na vidiku; paziti, varovati se; v oči pasti, jasen biti
hacer la vista gorda (fig) eno oko zatisniti; delati se, kot da ne vidimo
irse de vista izginiti iz vida
se me va la vista miglja mi pred očmi
¡márchate de mi vista! izgini mi izpred oči!
perderse de vista (fig) biti zelo prebrisan
pasar la vista por la carta bežno prebrati pismo
saltar a la vista v oči pasti
tener vista dobro izgledati, se prilegati
torcer la vista (fig) oči zavijati
vistas pl razgled
a ojos vistas očitno, vidno; vedno bolj

vituperio moški spol graja, karanje, sramotitev, zasramovanje, zmerjanje

colmar de vituperios obsuti s psovkami, grdó ozmerjati

vivo živ, živahen; močan, hiter, uren; bistroumen, duhovit

vivo de genio temperamenten
herido en lo más vivo (fig) globoko razžaljen
piedra viva živa skala
vender en vivo živo prodati (govedo)
de viva fuerza s silo
de viva voz ustno
como de lo vivo a lo pintado (fig) kot noč in dan (različen)
ni vivo ni muerto (fig) izgubljen, izginul
dar (ali tocar, herir) en lo vivo, llegar a lo vivo v živo zadeti, hudo razžaliti
estar vivo pri življenju biti, živ biti, živeti; veljati (zakon)
ser muy vivo biti zelo prebrisan
es mi vivo deseo que... moja srčna želja je, da ...
llorar a lágrima viva grenke solze točiti
quedar vivo živ (pri življenju) ostati
a lo vivo, al vivo močno, silno

vôda agua f

po vodi navzgor (navzdol) agua(s) arriba (abajo)
pod vodo debajo del agua
na vodi sobre el agua
udarec v vodo (fig) un golpe errado, un golpe falso
borova (blagoslovljena, jedka, kisla, grenka, sladka) voda agua boricada (bendita, fuerte, acídula ali agria, amarga, dulce)
mineralna (močvirna, morska, kraljeva, pitna, slana, rožna) voda agua mineral (muerta, de mar, regia, potable, salada, rosada)
kolonjska voda agua de Colonia, colonia f
rečna voda agua de río, agua fluvial
mehka (trda) voda agua blanda ali delgada (dura ali gorda ali cruda)
tekoča (stoječa) voda agua corriente (estancada ali estantía)
težka voda (kem) agua pesada
teritorialne vode aguas interiores (ali territoriales ali jurisdiccionales)
steklenica za vodo garrafa f
biti pod vodo (biti poplavljen) estar inundado, estar submergido
biti ob kruhu in vodi estar a pan y agua
to je voda na njegav mlin (fig) fam eso le viene de perillas
(ob)držati se na vodi (»plavati«) (fig) mantenerse a flote
nositi vodo v Savo (fig) llevar leña al monte, echar agua en el mar
pasti v vodo caer al agua, (fig, ne uspeti, spodleteti)
iti po vodi (fig) frustrarse; volverse agua de borrajas (ali agua de cerrajas)
plavati pod vodo nadar bajo el agua
plavati na vodi flotar
pristati na vodi (o letalu) amarar
počutiti se kot riba v vodi (fig) estar (ali sentirse) como el pez en el agua
puščati vodo (o ladji) hacer agua
spustiti vodo (urinirati) orinar, hacer agua
skočiti v vodo lanzarse al agua
tiha voda globoko dere del agua mansa me libre Dios (que de la brava me libro Yo)

vodíti guiar; conducir; gobernar; administrar ; (obrat, orkester, časopis) dirigir ; (zborovanje ipd) presidir

dati, pustiti se voditi od koga dejarse guiar por alg, seguir las indicaciones de alg
voditi koga za nos (fig) burlarse de alg, fam traer al retortero a alg
voditi vojno proti komu hacer la guerra a alg
voditi s seboj traer consigo, llevar consigo

vôjna guerra f

v vojni en la guerra
med vojno durante la guerra
bliskovita (bratovska, državljanska, hladna, vroča, manevrska, maščevalna, osvajalna) vojna guerra relámpago (fratricida, civil, fría, caliente, de maniobras, de venganza, de conquista)
plinska (premikalna, podmorniška, totalna, verska, sveta) vojna guerra química (de movimientos, submarina, total, de religión ali religiosa, santa)
vojna na morju, kopnem in v zraku guerra en el mar, en tierra y en el aire
carinska vojna guerra de tarifas, guerra aduanera
križarska vojna (hist) cruzada f
30-letna vojna (hist) la guerra de los treinta años
vojna za neodvisnost guerra de (la) independencia
narodnoosvobodilna vojna guerra de liberación nacional
svetovna vojna la Gran Guerra (1914-1918), la primera guerra mundial, (1939-1945) la segunda guerra mundial
pomorska vojna guerra naval (ali marítima)
papirna vojna papeleo m burocrático
vojna do skrajnosti guerra a ultranza
vojna za življenje ali smrt guerra a muerte
vojna na nož, brez usmiljenja guerra sin cuartel
vojna je pač vojna en la guerra como en la guerra
preprečitev vojne prevención f de la guerra
biti v vojni estar en guerra
biti v vojni s kom (fig) estar a matar con alg
iti v vojno ir (ali marchar) a la guerra
vojna izbruhne la guerra estalla
napovedati vojno kaki državi declarar la guerra a un país
preprečiti vojno prevenir la guerra
začeti vojno empezar una guerra, armar (ali mover) guerra

volver [-ue-; pp vuelto]

1. obrniti, valiti, valjati; spremeniti (v); preorati; nazaj dati, vrniti; nazaj poslati; odbijati, odvrniti; bljuvati, bruhati; prevesti

volver la cara, volver el rostro ozreti se, obrniti se
volver la comida izbruhati jed
volver de espaldas na rame dati
volver la(s) espalda(s) komu hrbet obrniti
eso me vuelve furioso to me spravi v besnost
volver la hoja obrniti list, (fig) začeti drugo (novo) življenje
volver loco (a) koga v obup spraviti; komu glavo zmešati
volver mal por mal vračati zlo za zlo
volver tonto poneumniti
volver un vestido obrniti obleko
no tener adónde volver los ojos (fig) prav nič si ne znati pomagati

2. vrniti se; spet k sebi priti, zopet se zavesti; obrniti se; odbiti se

volver atrás vrniti se, obrniti se
al volver na povratnem potovanju
a un volver de cabeza v hipu, kot bi trenil
volveré otra vez se bom še enkrat oglasil
le ha vuelto la calentura (on) ima zopet vročino
vuelvo volando ta hip se vrnem
volver a casa vrniti se domov
volver al buen camino (fig) ubrati pot kreposti
volver a asegurar ponovno (zopet) zagotoviti; pozavarovati
volver a decir ponoviti
¡(eso) no lo vuelvas a decir! tega ne reci še enkrat!
volver a empezar zopet, znova začeti
volver a ver zopet videti
volver a traer nazaj prinesti
hoy he vuelto a nacer danes sem ušel smrtni nevarnosti
volver de hablar con pravkar govoriti z
volver en sí spet k sebi priti, spet se zavesti; premisliti si
volver en su acuerdo zopet k sebi priti
volver por sí braniti se; vzpostaviti svojo čast
volver por alg. zavzeti se za koga
volver sobre pokazati na; vrniti se na
volver sobre sí (fig) vase iti; opomoči si
volver sobre el asunto vrniti se na stvar
volver sobre sus pasos po isti poti nazaj iti
volverse obrniti se, vrniti se; spremeniti se; postati; pokvariti se (vino); otrpniti, zaspati (noga)
volverse atrás (fig) ne držati besede, figa mož biti
volverse atrás de un contrato umakniti (preklicati) pogodbo
volverse loco znoreti, nor postati
volverse loco buscando kot nor iskati
es para volverse loco človek bi znorel
volverse contra uno obrniti se proti komu; preganjati, zasledovati koga, spreti se s kom
volverse a casar spet se poročiti
todo se me vuelve del revés (ali en contra) vse mi gre narobe
me he vuelto a dormir spet sem zaspal

voz (množina: voces) ženski spol glas; ton; beseda, izraz; figurativno volilna pravica; figurativno odobritev, potrditev

voz activa, pasiva (gr) tvornik, trpnik
voz de la conciencia glas vesti
voz guía geslo (v slovarju)
voz de mando ukazovalen ton
voz de trueno gromoven glas
mala voz slab glas (sloves)
a voz en cuello, a voz en grito zelo glasno, kriče
a media voz s pridušenim glasom
a una voz enoglasno
de viva voz ustno; izrecno
en alta voz glasno
en baja voz tiho
ahuecar la voz govoriti z bolj globokim glasom
alzar (ali levantar) la voz glasneje govoriti, povzdigniti glas, koga grobo nahruliti
se le anudó la voz (fig) od razburjenja ni mogel govoriti
corre la voz govori se, šušlja se
dar una voz (a) komu zaklicati
llevar la voz cantante (fig) vladati
poner mala voz (a) koga v slab glas spraviti
tener voz (en) imeti posvetovalni glas (v)
tomar voz poizvedovati
voces pl vpitje, klici
voces de socorro klici na pomoč
juego de voces besedna igra
un secreto a voces javna tajnost
dar voces vpiti, kričati; na pomoč klicati
dar voces en desierto (fig) gluhim ušesom pridigati
estar pidiendo a voces kriče zahtevati, nujno hoteti

vrábec gorrión m

to čivkajo že vrabci na strehi (fig) todo el mundo lo sabe; es un secreto a voces
bolje je vrabec v roki kot golob na strehi más vale pájaro en mano que buitre volando
s topovi streljati na vrabce (fig) matar mosquitos a cañonazos

vráčati restituir; re(e) mblosar

vračati se volver, regresar, retomar
vračati se s potovanja volver (ali regresar) del viaje
vračati se (iti nazaj) po isti poti volver sobre sus pasos
vračati milo za drago, enako z enakim (fig) volver mal por mal

vrág diablo m

ne kliči vraga! fam ¡el diablo sea sordo!; no hay que tentar al diablo, no llamemos la disgracia
vrag te vzemi, pojdi k vragu! ¡vete a diablo!, ¡vete al cuerno!, ¡vete a paseo!, ¡vete a la porra!
k vragu, vraga! ¡diablo(s)!
kdo (kaj, kje) vraga? ¿quién (qué, dónde) demonio(s)?
poslati koga k vragu mandar a alg a paseo
njegovo premoženje je šlo k vragu su fortuna se la ha llevado la trampa
v sili vrag muhe je a falta de pan buenas son tortas

vréči echar; arrojar; tirar; lanzar (tudi bombe z letala)

vreči kaj za kom tirar (ali arrojar) a/c a alg
vreči iz hiše echar de casa, poner en (la puerta de) la calle
vreči v ječo meter en la cárcel
vreči komu kaj v glavo tirar a alg a/c a la cabeza
vreči oko na kaj poner la mira en a/c
vreči pogled na kaj echar una mirada a a/c
vreči s prestola koga destronar a alg
vreči puško v koruzo (fig) fam echar la soga tras el caldero
vreči senco proyectar sombra
vreči sidro echar ánclas, anclar, fondear
vreči se na kaj abalanzarse a a/c, fig dedicarse (de llemo) a a/c
vreči se komu k nogam echarse a los pies de alg
vreči se po kom (fig) parecerse mucho a alg

vréd

s postrežbo vred servicio incluido

vrédnosten de valor

vrednostni papir(ji) valor(es) m (pl)
vrednostni paket (pošiljka) paquete m (envío m) con valor declarado
vrednostno pismo carta f con valor(es) declarado(s)

vrstíti ordenar; disponer (ali colocar ali poner) en fila

vrstiti se alternar; turnar (s kom con alg); sucederse