Franja

koncépt (prvopis) minuta f ; borrador m

priti iz koncepta (fig) perder el hilo
spraviti iz koncepta koga fam sacar de tino (ali de quicio) a alg; desconcertar a alg

lengua ženski spol jezik; obvestilo, vest, sporočilo; tolmač; kembelj

lengua bifida razcepljen jezik
lengua de buey (rast) volovski j., gladovnik
lengua de escorpión, lengua mala, lengua viperina opravljivec, obrekljivec
lengua de estropajo jecljavec
lengua madre prajezik
lengua materna, lengua nativa materin j.
lengua muerta (viva) mrtev (živ) j.
lengua cargada, lengua blanca (med) obložen j.
lengua de tierra zemeljski j.
lengua vulgar ljudski j.
lenguas peninsulares iberski jeziki
andar (ir) en lenguas v jezike (v zobe) priti
largo de lengua drzen, nesramen
media lengua jecljavec
con la lengua de un palmo z velikim naporom
buscar la lengua (a) iskati prepira (z)
desatar la lengua (a) komu jezik razvezati
se le va la lengua jezik se mu je razvezal
morderse la lengua v jezik se ugrizniti
perder la lengua onemeti
sacar la lengua (a) komu jezik pokazati; zasramovati koga
sacar la lengua a paseo metati bob ob steno; nespodobno govoriti
tener la lengua gorda pijan biti
tener mucha lengua rad in mnogo govoriti
no tener pelos en la lengua zgovoren biti, pogumno govoriti
lo tengo en (la punta de) la lengua imam na jeziku
tomar lengua(s) poizvedovati
hacerse lenguas (de) koga čezmerno hvaliti
traer (llevar) en lenguas a uno obrekovati koga, v slab glas koga spraviti
quien lengua ha, a Roma va vprašanje nič ne stane

llevar nositi, nesti, prinesti, privesti; odvzeti, odvesti; voditi, peljati; poslati, odpraviti; pobirati (davke); prispevati; vreči (dobiček); prehiteti, prekositi; imeti (v posesti); doseči; prenašati, izdržati; prevzeti (obveznost); kupiti

llevar adelante, llevar a cabo doseči
llevar el agua a su molino le zase skrbeti, le nase misliti
llevo tres años a Juan tri leta sem starejši kot Ivan
llevar (con) bien dobro prenašati
llevar en la cabeza nameravati
me lleva la cabeza za glavo je večji od mene
no llevar buen camino ne biti na pravi poti
¿a dónde lleva esta calle? kam pelje ta cesta?
llevar la casa voditi hišo, gospodariti, gospodinjiti
llevar el compás takt udarjati
llevar consigo s seboj imeti
llevar la contraria a alg. komu odkrito ugovarjati
llevar cuenta(s) voditi račune
llevar a cuestas na hrbtu nositi; nekaj prevzeti
llevar detrás za seboj pustiti
llevar a efecto izvesti, izvršiti
llevar los gastos oporekati stroškom
llevar los libros, llevar la contabilidad voditi knjige, voditi knjigovodstvo
llevar luto žalno obleko nositi
llevar lo mejor zelo dobro odrezati
llevar la palabra besedo imeti (voditi)
llevar parte (de) udeležiti se
llevar lo peor slabo odrezati
llevarlas de perder neuspeh imeti, ne uspeti
el tren lleva retraso vlak ima zamudo
llevar y traer sem in tja nositi, nadlegovati; opravljati, v zobe koga spraviti
no lleva traza de acabar ni videti konca
llevo 4 obdržim 4, 4 ostane (pri računanju)
no llevamos este artículo ne držimo tega artikla
llevarlas bien (mal) con alg. dobro (slabo) s kom shajati
V. lo lleva demasiado lejos predaleč greste
¿cuánto me lleva V.? koliko mi računate?
he llevado la noche en vela noč sem prebil brez spanja
lo llevo estudiado todo vse sem preštudiral
lo llevo muy atrasado zelo sem v zaostanku s tem
llevo los minutos contados zelo se mi mudi
llevo gastadas 50 pesetas doslej sem potrošil 50 peset
llevar puesto el sombrero imeti klobuk na glavi
llevo 30 años estudiando študiram že 30 let
llevar al mercado prinesti na trg (tržišče)
llevar a la puerta spremiti do vrat
llevar a la práctica uresničiti, izvesti
llevar a la prisión v ječo zapreti
llevar a mal zameriti
llevar de la mano za roko voditi
llevar por las narices za nos voditi
llevar (sobre sí) imeti na sebi, nositi (obleko)
llevarse (ali llevarlas) bien dobro se razumeti
llevarse el día ves dan preživeti (en v, z)
llevarse la victoria zmagati
eso se lleva todo mi dinero to mi požre ves denar
ya no se lleva (to) ni več v modi
¿se (lo) lleva V. todo? boste vse (to) vzeli s seboj?
se lo llevó el aire (el diablo) vse je šlo po vodi
¡el diablo se lo lleve! vrag naj ga vzame!

llorar objokovati, solze točiti, jokati; kapljati

llorar la muerte de alg. objokovati smrt kake osebe
llorar de gozo jokati od veselja
llorar a moco y baba, llorar como un becerro ihteti, tuliti (otrok)
desahogarse (aliviarse) llorando izjokati se
hacer llorar v jok spraviti, ganljiv biti, solze izvabiti
pasar la noche llorando noč prejokati

loco nor, blazen, neumen, aboten, bedast; vesel, zadovoljen, razposajen; pretiran; nesmiseln; kolosalen, bajen; prerazkošen (veja)

loco de amor nor od ljubezni
loco de atar besno nor, čisto nor
loco por la música nor na glasbo
éxito loco velikanski uspeh
suerte loca bajna sreča
andar loco por una mujer noro se zaljubiti v neko žensko
correr la loca pohajkovati, ponočevati
estar loco de contento ves iz sebe biti od veselja
volver a uno loco koga v obup spraviti
volverse loco pobesneti, znoreti
es para volverse loco človek bi kar pobesnel
a tontas y a locas tjavdan

mano ženski spol roka; prgišče, polna pest; prednja noga živali, taca; slonov rilec; pisava; knjiga papirja (= 1/20 risa); plast, sloj; bat, tolkač; prva poteza pri šahu; spretnost; oblast, moč; pomoč

mano de almirez, mano de mortero tolkač v možnarju
mano de azotes batine, udarci
la mano derecha, mano diestra desna roka
a mano derecha na desni, na desno
la mano izquierda, mano siniestra, mano zurda leva roka
mano de jabón namiljenje perila
mano de obra delavec, dninar; mezda, plača, zaslužek
buena mano sreča
aparato de mano ročni fotografski aparat
carrito de mano ročni voziček
a una mano primerno, enako, v isti smeri vrtenja
mano a mano med štirimi očmi
mano sobre mano brezdelno, z rokami v žepu
a mano pri roki, v bližini; z roko; namenoma
a mano, bajo mano, (por) debajo de mano pod roko, skrivaj
a mano salva brez sleherne nevarnosti
a la mano z lahkoto
¡a la mano de Dios! zbogom!
si a mano viene morda, o priliki
de primera (segunda) mano iz prve (druge) roke (nakup)
en (de) propia mano lastnoročno
por su mano z lastno roko
abrir la mano radodaren biti; prizanesljiv biti
alargar la mano z odprto roko priskočiti na pomoč
alzar la mano groziti, pretiti
apretar la mano komu roko stisniti; pritiskati na kaj, siliti
bajar la mano popustiti v ceni
besar la mano poljubiti roko, priporočati se (posebno v pismih)
cargar la mano preveč zaračunati, preveč zabeliti, preobložiti, preobremeniti
cerrar la mano skop biti
dar mano a uno dati komu pooblastilo
dar la mano a uno komu pomagati
dar la última mano dokončati
dar de mano na cedilu pustiti
dar una mano a uno koga ošteti, pograjati, ukoriti
dejar de la mano u/c odreči se čemu, opustiti
echar mano a roko položiti na, seči po, zgrabiti
echar mano a la espada zgrabiti za meč
escribir a la mano po nareku pisati
estar mano sobre mano prekrižanih rok stati
ganar a uno por la mano koga prehiteti
irsele a uno la mano koga nehote suniti, udariti; prekoračiti mejo
una mano lava la otra roka roko umiva
matar a mano airada umoriti
meter mano de la espada meč izvleči (potegniti)
meter la mano imeti svoj dobiček (pri)
meter mano a a/c lotiti se česa
pedir la mano (de una señorita) prositi za roko, snubiti (mladenko)
poner mano(s) a la obra lotiti se dela
tener mano con uno imeti vpliv na koga
tener buena mano spreten biti, srečo imeti, srečno roko imeti
tener de su mano (a) na koga lahko računati
tener a la mano pri roki imeti
tener mucha mano izquierda biti zelo premeten
untar la mano podkupiti
venir a la mano, a las manos v naročje pasti (nepričakovana sreča)
si a mano viene morda, o priliki
manos limpias poštenost
corto de manos neokreten
jugador de manos slepar
silla de manos nosilni stol, nosilnica
comerse las manos tras pohlepen biti na
darse a manos popustiti
dar de manos na obraz pasti
dar en manos de alg. komu v roke pasti
darse las manos podati si roke, spraviti se
estar con las manos en la masa biti pri delu
irse (venirse, volverse) con las manos vacías praznih rok oditi (priti, vrniti se), imeti neuspeh
llegar (venir) a las manos spopasti se, spoprijeti se
mirar a uno (a) las manos komu na prste gledati, oprezovati za kom
quedarse soplando las manos biti prevaran v svojih upih
retorcerse las manos roke viti
tener muchas manos zelo spreten biti
tocar a cuatro manos (g.) stiriročno igrati
a manos llenas zelo radodarno, bogato, v obilju
con las manos cruzadas prekrižanih rok, brezdelno
de manos a boca nenadoma, nepričakovano
¡manos a la obra! na delo!

marcha ženski spol pohod, marš; odhod; hod, hoja; koračnica

marcha forzada brzi pohod
marcha fúnebre žalna koračnica
marcha militar vojaška koračnica
marcha del proyectil pot izstrelka
marcha torera koračnica bikoborcev
marcha en vacío (meh) prazni tek
abrir la marcha iti na čelu (pohoda)
estar en (buena) marcha biti v dobrem teku, biti v razmahu
poner en marcha v tek spraviti
ir a una marcha loca kot blazen dirjati

mediar vmes priti ali ležati; na pol poteči (čas); posredovati; izgladiti (spor); miniti, preteči; vmes se dogoditi

mediar con alg. posredovati za koga
mediar entre los contrarios skušati spraviti dva nasprotnika
mediar por alg. zavzeti (potegniti) se za koga
al mediar de la mañana ko je polovica dneva že minila
mediaban los días de Mayo bilo je sredi maja

medío moški spol sredina, polovica; (pomožno) sredstvo; izhod; medij; prerez, poprečno število; pol čaše (vina); sfera, področje: (nogomet) krilec

medío de cambio menjalno sredstvo
medío por ciento pol odstotka, polovica od sto
en medío de la noche opolnoči
se engaña V. de medío a - motite se od začetka do konca
de por medío vmes, medtem; na pol (pota)
de medío arriba od pasu navzgor
en este medío v tem, medtem
en medío de todo (de eso) kljub vsemu (temu)
en medío del invierno v največji zimi
por medío v sredi
por medío de s pomočjo, s, z
día medío dia (Am) vsak drugi dan
meterse en medío posredovati v sporu
no hay medío de convencerle ni ga moči prepričati
no hay medío de hacerlo nemogoče je
quitar de en medío s poti spraviti
quitarse de en medío s poti iti
en buen medío está la virtud srednja pot je najboljša pot
corto de medíos brez sredstev, na tesnem z denarjem
medíos de fortuna premoženjske razmere

mellar skrhati

mellar la honra ob dober glas koga spraviti
mellarse skrhati se, top postati

meter položiti (v), deti (v), vtakniti, vložiti; pri-, v-mešati; združiti; potopiti; vtihotapiti; povzročiti; natvesti; prigovarjati; oslepariti, opehariti; zaplesti

meter en la cabeza v glavo vbiti
meter cizaña povzročiti razprtijo
meter chismes klepetati, čenčati, opravljati
meter a alg. los dedos por los ojos natvesti komu (da je belo črno)
no hay quien le meta ni ga, ki bi ga ugnal
meter miedo navdati s strahom
meter las narices en svoj nos vtikati v
meter la pata blamirati se
meterle a alg. en un puño v kozji rog koga ugnati; v zadrego spraviti
meter ruido hrušč delati, razgrajati
meterse vsiliti se v, vmešati se, zabresti v
meterse en vmešati se v, spustiti se v, brigati se za
meterse en los peligros v nevarnost se podati
meterse en todo povsod svoj nos imeti
meterse a. en la cabeza nekaj si v glavo vbiti
meterse con alg. v prepir se s kom spustiti
meterse en la cama biti priklenjen na posteljo, ležati (bolan) v postelji
meterse a (hacer a/c) začeti (kaj delati)
meterse fraile postati menih
meterse soldado nastopiti vojaško službo
no me meto en nada s tem ne maram imeti nobenega posla

movimiento moški spol premikanje, gibanje; notranji nemir; ljudsko gibanje; promet, obtok; vrvež; glasba tempo; obrat

movimiento continuo perpetuum mobile
movimiento sobre llanta flexible gosenični pogon
una tienda de mucho movimiento zelo obiskovana trgovina
poner en movimiento spraviti v gibanje, poživiti, sprožiti
(trg) movimiento anual letni promet

nesréča desgracia f , desventura f , revés m de la fortuna ; (nezgoda) accidente m ; (smola) infortunio m , desdicha f

na nesrečo por desgracia
na mojo nesrečo para mi desdicha
po nesreči por desgracia, desgraciadamente, desafortunadamente
prinašajoč nesrečo fatal, funesto
letalska (železniška) nesreča accidente m de aviación (ferroviario)
prinesti nesrečo traer mala suerte
spraviti koga v nesrečo hacer desgraciado a alg
nesreča se je zgodila ocurrió (ali hubo) una desgracia
da bo nesreča še večja para colmo de desgracia
nesreča redko sama pride una desgracia nunca viene sola; un abismo llama a otro; bien vengas, mal, si vienes solo

nevárnost peligro m ; peligrosidad f ; (kake bolezni) gravedad f

brez nevarnosti sin peligro
v primeru nevarnosti en caso de peligro
v smrtni nevarnosti en peligro de muerte
nevarnost požara peligro de incendio
biti v nevarnosti, da ... correr (el) peligro de que (subj)...
biti v nevarnosti estar en peligro
kljubovati nevarnosti afrontar un peligro
izpostavljati se nevarnosti exponerse a un peligro
odvrniti, preprečiti nevarnost conjurar un peligro
biti zunaj nevarnosti estar fuera de peligro
v nevarnost spraviti poner en peligro

obràt vuelta f ; (okoli osi) rotación f ; (krožni) giro m ; (okoli središča) revolución f ; teh servicio m ; marcha f ; funcionamiento m ; (podjetje) empresa f , establecimiento m (industrial, mercantil etc.) ; (delavnica) taller m ; (rudniški) explotación f minera

tovarniški obrat fábrica f; manufactura f
mali obrat empresa f pequeña
stalen obrat funcionamiento m continuo, servicio m permanente
obrat na veliko gran empresa f, explotación f en gran escala
hitrost obratov velocidad f de rotación
števec obratov contador m de revoluciones
število obratov número m de revoluciones (ali de vueltas)
sončni obrat solsticio m
v obratu en marcha, en funcionamiento, (rudnik) en explotación
v polnem obratu en plena marcha, en plena actividad
ne v obratu fuera de servicio
dati, spraviti v obrat poner en marcha

obratovánje funcionamiento m ; marcha f

v (polnem) obratovanju en plena marcha, en pleno funcionamiento
stalno obratovanje funcionamiento continuo, servicio permanente
omejitev obratovanja restricción f de servicio
dati, spraviti v obratovanje poner en marcha

obúp desesperación f

spraviti koga v obup desesperar, hacer desesperar a alg
pasti v obup desesperarse

orden moški spol (ženski spol) red, vrsta, razpored; pravilo, smernica; metoda, sistem; ravnanje, postopanje; stanje, položaj; (gradbeni) slog

orden de batalla bojni red
orden corintio korintski stebrni slog
orden de cosas (fig) sistem, metoda
número de orden zaporedna številka
en orden v redu
de primer orden prvovrsten
por su orden po vrsti
por orden de estatura po velikosti
llamar al orden k redu pozvati, opomniti, posvariti
poner en orden v red spraviti
¡al orden! k redu!

paciencia ženski spol potrpljenje, potrpežljivost, vztrajnost; vrsta peciva

paciencia de benedictino skrajna potrpežljivost, vztrajnost
se me acaba la paciencia potrpljenje me mineva
es para perder la paciencia to je nevzdržno
tener paciencia imeti potrpljenje, potrpežljiv biti
gastar la paciencia a alg. koga na rob potrpljenja spraviti

pálica bastón m ; vara f ; (krepelec) palo m

maršalska (gorska, smučarska) palica bastón de mariscal (de montañero, de esquí)
palica za biljard taco m
sprehajalna palica bastón m
hoditi s palico andar apoyado en un bastón, andar con bastón
dobiti jih s palico llevar una paliza
naložiti jih komu s palico dar a alg una paliza
priti na beraško palico darse a la mendicidad, fam echarse a pedir limosna
spraviti na beraško palico arruinar; reducir a la pobreza; hundir en la miseria