Franja

dólgo largo; largamente ; (dolgo časa) mucho (tiempo)

na dolgo in široko largo y tendido
dolgo potem mucho tiempo después
že dolgo ya hace mucho tiempo; de larga fecha
že dolgo mi ni pisal hace mucho tiempo que no me ha escrito
že dolgo ga nisem videl hace mucho (tiempo) que no le he visto
kako dolgo? ¿cuánto tiempo?
kako dolgo še? ¿hasta cuándo?
že dolgo čakate? ¿lleva usted mucho tiempo esperando?
dolgo ga ni nazaj tarda mucho en volver
(on) ne bo več dolgo (živel) ya no vivirá mucho
dolgo se pustiti čakati hacerse esperar largo tiempo
kako dolgo se že učite španščine? ¿cuánto tiempo hace que estudia usted español?

dolžnóst deber m ; (obveznost) obligación f

državljanska dolžnost deber m del ciudadano, deber m cívico
čut dolžnosti sentimiento m del deber
zanemarjanje dolžnosti negligencia f en el cumplimiento del deber
zavedajoč se, svest si dolžnosti consciente de su deber
zavest dolžnosti consciencia f del deber
moja dolžnost je, da rečem ... es mi deber decir...
z istimi pravicami in dolžnostmi con los mismos derechos y obligaciones
storiti, izpolniti svojo dolžnost, zadostiti svoji dolžnosti cumplir con su deber
ne storiti svoje dolžnosti faltar a su deber
smatrati za svojo dolžnost considerar como su deber, creer (de) su deber
storil je le svojo dolžnost no ha hecho más que cumplir con su deber

dormir [-ue/u-] uspavati; spati; prenočiti

dormir la siesta počivati po obedu
dormir la mona, dormir la zorra prespati pijanost
dormir la serena, dormir a cortinas verdes prenočiti na prostem
dormir con los ojos abiertos imeti lahko spanje
dormir a pierrra suelta brezskrbno (globoko) spati
dormir al raso, dormir al descubierto spati pod milim nebom
dormir como un tronco (un Iirón) spati kot polh
echarse a dormir leči k spanju
hacer dormir uspavati
a duerme y vela napol speč, napol buden
¡duerma V. sobre ello! prespite to!
dormir en Dios, dormir en el Señor umreti
dormirse zaspati; lenariti; zamuditi priložnost
no dormirse en las pajas biti buden (delaven)
volver a dormirse zopet zaspati
se me ha dnrmido el pie noga mi je zaspala

doživéti glej tudi doživljati ; (izkusiti) experimentar

doživeti kaj (llegar a) ver a/c; vivir (lo bastante) para ver a/c
doživeti visoko starost llegar a edad avanzada
doživeti 70 let (llegar a) cumplir los 70
knjiga je doživela 10. izdajo el libro ha llegado a la 10.^a edición
tega ne bom več doživel no llegaré a verlo, eso no lo verán mis ojos
to sem često doživel con frecuencia he visto suceder estas cosas
doživeti nezgodo experimentar uu accidente
doživeti nesrečo (izgubo) sufrir una desgracia (una pérdida)
doživeti hud udarec sufrir un golpe duro

entrar vnesti, vtakniti, vknjižiti, uvoziti, napasti (deželo); vstopiti, noter iti; dospeti; lotiti se, začeti, nastopiti; imeti dostop

entrar a uno koga pregovoriti
no hay por donde entrarle težko je opraviti z njim
entrar en cuenta upoštevati
¡entre V. mi tarjeta! oddajte mojo posetnico!
entrar bien prav priti
entrar y salir sem in tja iti
el año que entra prihodnje leto
ahora entro yo sedaj sem jaz na vrsti
le entra coraje (on) pobesni
le entra el sueño spanec ga premaga
le ha entrado apetito dobil je apetit
eso no me entra to je težko (razumljivo) zame
ese hombre no me entra tega človeka ne morem trpeti
cuando entre el día ko napoči dan
¡entre! naprej! vstopite!
entrar de aprendiz v uk (kot vajenec) stopiti
entrar de por medio posredovati
entrar en calor raztogotiti se
entrar en edad postarati se
entrar en juicio terjati obračun (con od)
entrar en relaciones comerciales navezati trgovske stike
entrar en temor prestrašiti se
ya voy entrando en curiosidad že postajam radoveden
entrar por alto biti utihotapljen
entrarse noter iti, vstopiti
entrarse de rondón vstopiti nenajavljen
entrarse por la casa nepričakovano pripasti (sreča)

faltar manjkati, primanjkovati; izostati; potreben biti; nehati, h koncu iti; ne več živeti, mrtev biti; odpovedati (o orožju); pregrešiti se

faltar a alg. pregrešiti se zoper koga, spozabiti se nad kom; sramotno s kom ravnati
faltar a la ley pregrešiti se zoper zakon
faltar a su obligación ne izpolniti svoje dolžnosti
faltar a la palabra (promesa) ne držati svoje besede (obljube)
faltar a una reunión izostati od seje
faltar a la verdad lagati, prikrivati resnico
falta de Ljubljana desde hace 5 años že 5 let je odsoten iz Ljubljane
faltar del mundo umreti
falta saber si viene sedaj je vprašanje, če pride
Juan me faltó Ivan se je nedostojno vedel proti meni
ha faltado gravemente težko se je pregrešil
no faltaba quien dijese que... marsikdo je (celó) rekel, da ...
no faltaré en dárselo gotovo mu bom to dal
¡no faltaba más! še tega bi se manjkalo! ni govora o tem!
le faltaron fuerzas moči so mu odpovedale

fecha ženski spol datum; dan

fecha del sello postal, fecha del matasellos datum poštnega pečata
a fecha fija na določeni dan
a esta fecha tedaj, takrat
a corta fecha s kratko zapadno (plačilno) dobo
a partir de esta fecha od današnjega datuma naprej
hasta la fecha doslej, do danes
adelantar la fecha antidatirati
hace ya fecha dolgo časa je že tega
pasada esta fecha po tem terminu
poner la fecha datirati
eso es de larga fecha dolgo časa je že od takrat
esta carta ha tardado tres fechas to pismo je prispelo šele tretji dan

gàd víbora f común

gad ga je pičil ha sido mordido por una víbora
rediti gada na prsih (fig) criar la serpiente en el seno (ali a los pechos)

galardonar poplačati, povrniti

ha sido galardonado con el Premio Nobel de Literatura podeljena mu je bila Nobelova nagrada za književnost

garbanzo moški spol rastlinstvo čičerka; Mehika mlad strežnik

cuenta garbanzos (fig) skopuh
meter a uno el garbanzo en el cuerpo (Am) komu strah v kosti pognati
tropezar en un garbanzo nad vsako najmanjšo stvarjo se spotikati
ese garbanzo no se ha cocido en su olla (fig) to ni zraslo na njegovem zelniku

gláva cabeza f ; (pisma) encabezamiento m ; (kovanca) cara f ; anverso m

od glave do nog de pies a cabeza
bistra glava mente f lúcida; testa f
kronane glave testas f pl coronadas
s povešeno glavo cabizbajo
glava me boli me duele la cabeza; tengo dolor de cabeza
biti bistre glave tener (una buena) cabeza
to mi gre po glavi esto me tiene muy preocupado
to mi ne gre v glavo no me entra (en la cabeza)
to mi ne gre iz glave no se me quita de la cabeza
iti, stopiti v glavo subirse a la cabeza
stopiti komu v glavo (vino, uspeh) subírsele a alg a la cabeza
izgubiti glavo perder la cabeza
z glavo jamčiti responder con el cuello
izbiti si iz glave kaj quitarse a/c de la cabeza
(o)prati komu glavo (fig) dar a alg un fregado
pastí na glavo caer de cabeza
si na glavo padel? ¿estás tocado de la cabeza?
nisem na glavo padel (fam) no tengo pelo de tonto
kaj mu je padlo v glavo? ¿qué se le ha metido en la cabeza?
pognati si kroglo v glavo pegarse un tiro en la cabeza
postaviti vse na glavo revolverlo todo, fam ponerlo todo patas arriba
prijeti se za glavo (fig) llevarse las manos a la cabeza
razbijati (béliti si) glavo romperse (ali quebrarse) la cabeza
razpisati nagrado na glavo kake osebe poner precio a la cabeza de alg
riniti z glavo skozi zid dar con la cabeza contra la pared
stavim glavo, da ... apuesto la cabeza a que...
šiniti v glavo cruzar por la mente
vbiti si kaj v glavo meterse a/c en la cabeza
ne vem, kje se me glava drži no sé dónde tengo la cabeza (ali dónde volver la cabeza)
vse se mi vrtí v glavi todo me da vueltas en la cabeza
zrasti komu čez glavo desbordar (ali superar) a alg
stvar mu je zrasla čez glavo la empresa es superior a sus fuerzas
kdor nima v glavi, mora imeti v petáh (nogah) cuando no se tiene cabeza, hay que tener pies
kolikor glav, toliko mnenj tantas cabezas, tantos pareceres

golpe moški spol udarec, sunek; nesreča, nezgoda; požirek; naval, priliv; bitje žile; namera

golpe de agua ploha, naliv
golpe de Estado državni prevrat, puč
golpe de fortuna srečen slučaj
golpe de gente naval ljudi, gneča
golpe de gracia poslednji smrtni udarec
golpe de sol sončarica
golpe de tos napad kašlja
golpe de viento sunek (piš) vetra
al primer golpe de vista na prvi pogled
a golpe seguro prav gotovo, zanesljivo
un buen golpe de patatas kup krompirja
de golpe nenadoma
de un golpe hkrati, obenem; nenadoma
de golpe y porrazo kar nenadoma, kot bi trenil, nepričakovano
dar golpe napraviti velik vtis, zbuditi veliko pozornost
ha errado el golpe spodletelo mu je
hacer un buen golpe napraviti dobro kupčijo
parar el golpe odbiti (parirati) udarec
si sale bien el golpe če stvar uspe
golpes del destino udarci usode
a golpes sunkoma, s prekinitvami, tu pa tam
dar de golpes a alg. pretepsti koga
darse golpes de pecho na prsi se biti (v kesanju)

gran (namesto grande pred samostalniki) velik

gran bebedor hud pivec
Gran Bretaña Velika Britanija
gran casa velika, ugledna hiša
gran hambre pomemben, dober človek
envío a gran velacidad brzovozno blago
no es gran cosa to je precéj nepomembno
no ha conseguido gran cosa ni mnogo dosegel

gúmb botón m

manšetni gumb gemelo m
gumb se je odtrgal el botón ha saltado (ali se ha caído)
prišiti gumb coser un botón (na a)
pritisniti na gumb pulsar (ali apretar ali oprimir) el botón

haber* imeti, v posesti imeti; dobiti, prejeti

haber menester potrebovati
no ha lugar de... ni dovoljeno ...
haberse(las) con alg imeti s kom opravka, poskusiti se s kom
bien haya blagor tistemu, ki ...
un año ha leto dni je od tega
no ha mucho tiempo, poco tiempo ha pred kratkim
haber de morati
he de salir moram iti ven
ha de haber muchos mora jih biti mnogo
V. no ha de delatarnos Vi nas gotovo ne boste izdali
hay (= ha + y) je, sta, so; se nahaja, -ta, jo; se vrši, -ta, -jo
hay mucha gente mnogo ljudi je
no hay nadie nikogar ni
no hay como la previsión čez previdnost ga ni
no hay que decir que samoumevno je, da
no hay tal to ni res
es valiente, si los hay če kdo, je on pogumen
ayer hubo junta včeraj se je vršilo zborovanje
¡hay que ver! neverjetno!
¡habrá infame! ali je še kje večji malopridnež?
¿qué hay? kaj pa je? kaj se je zgodilo?
¿qué hay de nuestro asunto? kako je z našo zadevo?
¡no hay de qué! ni za kaj! prosim!
hay que trabajar treba je delati
no hay que preocuparse ni si treba delati skrbi
no hay que olvidar que... ne sme se pozabiti, da ...
¡habráse visto! kdo bi si bil to mislil! to je nezaslišano!

hecho narejen, zrel

hecho a la chanza navajen na šalo
hecho un Adán nag, razgaljen
hecho realidad uresničen
hecho un tigre kot tiger (besen)
bien hecho prav narejen, posrečen, uspel
dicho y hecho rečeno storjeno
a cosa hecha namerno, nalašč
¡es cosa hecha! velja! je dogovorjeno (sklenjeno)!
¡bien hecho! tako je prav!
¡mal hecho! ni prav!; napačno!
¿te ha hecho bien? ti je (kaj) pomagalo?
a lo hecho, pecho usodi je treba pogumno zreti v oči
hombre hecho y derecho poštenjak, odkrit človek
traje hecho izgotovljena (konfekcijska) obleka

historia ženski spol zgodovina; pripoved, zgodba, opis, bajka, govoričenje, čenče

historia antigua (clásica) stara (klasična) zgodovina
historia del arte zgodovina umetnosti
historia cultural kulturna zgodovina
historia de la edad media, historia medieval zgodovina srednjega veka
historia moderna, historia contemporánea zgodovina novega veka
historia universal svetovna zgodovina
historia natural prirodopis
de historia slaven; razvpit
hacer historia pripovedovati; poročati
pasar a la historia preiti v zgodovino, postati zelo slaven
eso ha pasado a la historia to je stara zgodba
historias pl pretveze, izgovori, ovinki, prepir

hopo moški spol živalski rep

nos ha de sudar el hopo to nas bo stalo še precej znoja

igual enak, enake oblike, enakomeren, enakovreden, ustrezen, podoben

igual a enak kot, dorasel (čemu)
igual a la muestra ustrezen vzorcu
dos y dos igual a cuatro 2 + 2 = 4
al igual, a la iguala na isti način (de kot); trg al pari
tratar de igual a igual ravnati s kom kot z enakim
en igual de na mestu
por (un) igual enako
belleza sin igual lepota brez primere
todo me es igual vseeno mi je
un igual suyo eden njemu enakih
no tener igual ne imeti sebi enakega
no tiene igual je nenadomestljiv; temu se ne da odpomoči
ha encontrado su igual našel je sebi enakega

impuesto pretekli deležnik od imponer

impuesto de poučen o, na tekočem o
se ha impuesto en todos los detalles seznanil se je z vsemi podrobnostmi