Franja

rastra ženski spol grablje; brana

a (la) rastra, a rastras (fig) nerad, prisiljeno
con el vientre a rastras plazeč se po tleh
llevar a rastras vleči
salir a rastras splaziti se ven

rato moški spol trenutek, hip; (kratek) čas

buen rato daljši čas; ugodje, zadovoljstvo
mal rato neprijetnost, nevolja, jeza
pasar un buen rato doživeti srečen trenutek
pasar un mal rato doživeti nevšečnost
al cabo de un rato čez nekaj časa, kmalu nato
al poco rato po kratkem času; kmalu nato
a cada rato vsak trenutek; neprestano
de rato en rato od časa do časa, s prekinitvami
dentro de un breve rato kmalu, v kratkem roku (času)
en poco rato v kratkem
¡hasta otro rato! na svidenje!
hace un rato pred kratkim
hace (ali hacía) largo že dolgo, od davna
un rato enkrat
hay para rato to bo še dolgo trajalo, (ironično) s tem bo še dosti posla
pasar el rato (dolg)čas preganjati, razvedriti se
para pasar el rato za zabavo
a ratos od časa do časa, s prekinitvami
a ratos perdidos v prostem času

ravnáti allanar, aplanar, nivelar ; (zgladiti) alisar ; (postopati) proceder; tratar

enako ravnati hacer lo mismo
ravnati po lastni iniciativi obrar por su propia iniciativa
grdó, slabo ravnati s kom maltratar (ali tratar brutalmente) a alg
ravnati se po kom tomar (ali seguir el) ejemplo de alg
ravnati se po čem ajustarse a, atenerse a
ravnal se bom po tem me atendré a ello
ravnati se po nasvetu seguir el consejo (de alg)

rávno justamente; precisamente

ravno sedaj ahora precisamente
ravno takrat precisamente entonces
ravno to iščem eso es justamente lo que busco
(ona) ni ravno lepa no es precisamente una belleza
ravno to sem hotel reči justamente eso iba a decir yo
ravno je hotel oditi estaba a punto de irse, ya iba a marcharse

ravnodúšen ecuánime; impasible; tranquilo, sosegado

ravnodušen do indiferente a; apático

ravnotéžje equilibrio m (tudi fig)

stabilno (labilno) ravnotežje equilibrio estable (inestable)
držati (izgubiti, zopet vzpostaviti, motiti) ravnotežje mantener (perder, restablecer, alterar) el equilibrio
zopet najti ravnotežje volver a hallar el equilibrio
biti v ravnotežju estar en equilibrio
spraviti v ravnotežje (iz ravnotežja) equilibrar (desequilibrar)
držati si (medsebojno) ravnotežje equilibrarse

raya ženski spol črta, poteza; proga; meja; preča; točka pri igri; vezaj

echar (ali hacer) raya tekmovati; izkazati se, odlikovati se
eso hace raya en la historia to je epohalno
¡eso pasa la raya! tu se vse neha! to je pa že preveč!
tener a raya (fig) brzdati

razdálja distancia f

(med)osna razdalja (med 2 osema) distancia entre ejes
varnostna razdalja (promet) distancia prudencial
zavorna razdalja distancia recorrida con freno echado
v razdalji (petih km) a una distancia (de cinco kilómetros)
na kratko (dolgo) razdaljo a corta (larga) distancia
iz ustrezne razdalje a respetable distancia

razískati, raziskováti examinar; investigar; explorar; estudiar ; kem analizar

temeljito raziskati estudiar a fondo; hacer investigaciones

razkóšen suntuoso; fastuoso; pomposo; ostentoso; lujoso; de lujo

razkošna dvorana sala f suntuosa
razkošno živeti vivir a lo grande, vivir con boato (ali con regalo)

razkúriti calentar demasiado

razkuriti koga (razjeziti) encolerizar a alg

razkúštrati desgreñar, desmelenar; descomponer (ali desordenar) el cabello

razkuštrati koga despeinar a alg

razlíka diferencia f ; distinción f

brez razlike sin distinción
za razliko od a diferencia de
razlika v starosti diferencia de (la) edad
razlika v plači diferencia de sueldo (ali de salarios)
stanovska razlika diferencia de clases
višinska razlika diferencia de nivel

rázlog razón f , motivo m ; móvil m ; causa f ; porqué m

iz tega razloga por esta razón, con este (ali tal) motivo; por este motivo
iz očitnih (razumljivih) razlogov por razones obvias (fáciles de comprender)
iz obrazloženih razlogov por las razones expuestas
iz razloga, da ... (ker ...) a causa de; porque
in sicer (to) iz utemeljenih razlogov y con fundada razón por ello
iz kakšnega razloga? ¿por qué razón?, ¿por qué motivo?
iz zdravstvenih razlogov por motivos (ali razones) de salud
brez vsakega razloga sin (ningún) motivo; inmotivadamente; sin (ninguna) razón
razlogi za sum motivos m pl de sospecha
odločilen razlog factor m decisivo
opravičevalen razlog argumento m justificativo, jur causa f de justificación
(to je) razlog več razón de más
ni razloga za razburjanje no hay motivo para alterarse
(ne) imeti razlog(a) za ... (no) tener motivo para
dati razlog za dar lugar a, dar pie para, dar motivo a (ali para)
navesti kot razlog invocar como razón

razmàh incremento m ; vuelo m ; actividad f ; fig florecimiento m ; impulso m ; (elan) brío m

razmah domišljije vuelo de la imaginación
doba razmaha (razcveta) época f de florecimiento
biti v polnem razmahu desplegar gran actividad; tomar vuelo, tomar incremento
dati čemu nov razmah dar un nuevo impulso a a/c

razmere condiciones f pl ; circunstancias f pl ; situación f

ekonomske razmere situación económica
klimatske razmere condiciones climatológicas
vremenske razmere condiciones atmosféricas (ali meteorológicas)
v teh razmerah en estas circunstancias
izhajati iz skromnih razmer ser de origen humilde
prilagoditi se razmeram acomodarse a las circunstancias
živeti v udobnih razmerah vivir desahogadamente
živeti preko svojih razmer gastar más de lo que los ingresos permiten

razmérje proporción f ; (odnos) relación f

(nedovoljeno) ljubezensko razmerje relaciones f pl amorosas (ilícitas)
v razmerju do, z en proporción (ali relación) a
v razmerju 1 : 2 en la proporción de 1 a 2
v prijateljskem razmerju z estar en relaciones amistosas con

razmŕšiti (lase) desgreñar, desmelenar; descomponer (ali desordenar) el cabello

razmršiti koga despeinar a alg

razodéti descubrir; manifestar ; fig revelar

razodeti svojo ljubezen declararse
razodeti se, svoje srce abrir su corazón a alg

razón ženski spol razum, pamet; prav(ica), upravičenost; vzrok, razlog; sporočilo, informacija; razmerje; pojasnilo, izraz, izražanje; red, metoda; tvrdka, firma

razón de cartapacio izmodrovan vzrok
razón natural zdrava pamet
razón de ser upravičenost obstoja
razón social tvrdka
¡razón de más! toliko bolj!
razón en la portería za nadaljnja pojasnila vprašati pri vratarju
a razón de cinco per ciento po 5%
el vehículo corre a razón de... vozilo razvija hitrost ...
con razón upravičeno, po pravici
con razón le sucede čisto prav mu je
con mucha razón s polno pravico, čisto prav(ilno)
de buena razón s polno pravico
en razón upravičeno
en razón a, en razón de kar se tiče, glede; zaradi
por razón zaradi
sin razón neupravičeno
le asiste la razón (on) ima prav
cargarse de razón, llenarse de razón (fig) vse temeljito premisliti
dar la razón a uno komu prav dati
dar razón prav dati; informacijo dati
dar razón de sí, dar razón de su persona dano naročilo točno izvršiti
entrar en razón uvideti, k pameti priti
hacer (ali meter) en razón k pameti spraviti
enviar (ali pasar, dar) una razón komu kaj sporočiti
es razón prav je, spodobi se
estar a razón (ali razones) pretresati kaj
hacer la razón a uno komu napiti
llevar la razón de su parte imeti pravico na svoji strani
pedir (una, la) razón informirati se, vprašati
perder la razón zblazneti, ob pamet priti
poner en razón pomiriti, k pameti spraviti
ponerse en (la) razón pristati na kaj, dati se prepričati
puesto en razón spametovan; pameten; upravičen, dobro utemeljen
privar de (la) razón ob pamet spraviti
la razón no quiere fuerza pravica velja več kot sila
reducirse a la razón uvideti
tener razón prav imeti; imeti vzrok
tener mucha razón popolnoma prav imeti
tomar la razón informirati se (de o)
razones pl vzroki; ugovori; razpravljanje
razones en pro y en contra razlogi za in proti
venirse a razones soglašati s kom
la carta contiene estas razones pismo vsebuje naslednje
en buenas razones v kratkih besedah, kratko in malo
ahorrarse de razones varčevati z besedami
adquirír razones informirati se
alcanzar de razones a uno koga k molku prisiliti s tehtnimi razlogi
atravesar razones, ponerse a razones (con) spustiti se v pričkanje (z)
envolver a uno en razones osupiti koga, zmesti, presenetiti