Franja

derecho desni; pravi; raven, prem; pokončen; pravičen; naravnost

hecho y derecho (fig) prava korenina
ser el ojo derecho (de alg.) biti komu desna roka
estar derecho (pokonci) stati
ponerse derecho vstati
a las derechos pošteno, pravično
su nombre derecho njegovo pravo ime (ne vzdevek)
no hacer cosa a derechas ničesar prav ne narediti
¡a la derecha! (voj) na desno!

desacuerdo moški spol pozaba, pozabljenje; nezavest; različnost mnenj; zmota; pomota

estar en desacuerdo ne se zediniti

descomponer* (glej poner) razstaviti, razčleniti, razkrojiti; razdvojiti; zbegati

descomponerse razkrajati se, gniti, pokvariti se; začeti bolehati; razkačiti se
descomponerse con uno nahruliti koga
descomponerse en palabras ne meriti svojih besed

descoser razparati; ločiti

no descoser los labios ne črhniti
descoserse razparati se; zaklepetati se
descoserse de risa pokati od smeha

descrito= descripto opisan

no es para descrito ne da se opisati

descubierto nepokrit, odkrit, brez strehe; odprt; nezavarovan

a pecho descubierto brez orožja za obrambo
a la descubierta, al descubierto, a cielo descubierto na prostem, pod milim nebom; naravnost, brez ovinkov
en descubierto v zaostanku (s plačilom); brez kritja, brez orožja
andar (estar) descubierto hoditi (biti) razoglav
estar en descubierto biti ne(po)krit (račun), ostati dolžnik

desear želeti; nameravati

desear buen éxito želeti uspeh
desear (un) feliz Año Nuevo voščiti srečno novo leto
dejar mucho que desear biti zelo pomanjkljiv, ne biti brez hib
¡no hay más que desear! Vaša želja je meni ukaz!

desengañar razočarati; spametovati

desengañarse sprevideti svojo zmoto
desengañarse de ilusiones izgubiti iluzije
¡desengáñese V.! ne vdajajte se iluzijam! sprevidite to!

desentenderse [-ie-] narediti se nevednega; spregledati

desentenderse de a/c ne se brigati za, ne upoštevati
hacerse el desentendido nevedneža igrati

desgraciado nesrečen, poln nesreče; neprijeten; nespreten; brez ljubkosti

estar desgraciado ne imeti sreče, imeti smolo
desgraciado m nesrečnik, nesrečnež, revež, ubožec

desollar [-ue-] odreti, odirati; obrekovati

desollarla, desollar la zorra, desollar el lobo prespati pijanost
desollarle a uno vivo koga hudo obrekovati
desollarse kožo si odrgniti; nobenega sramu ne imeti

despegar [g/gu] od-, raz-vezati, ločiti; od brega odriniti; vzleteti (Ietalo)

sin despegar los labios ne da bi črhnil
despegarse de alg. prelomiti s kom
despegarse del mundo odreči se svetu

desperdicio moški spol zapravljanje, potrata

desperdicio de hierro odpadno (staro) železo
no tener desperdicio (fig) ne biti za odmet

despintar izbrisati (sliko); potemniti; preprečiti

no despintar de su casta ne se izvreči
despintarse obledeti (barve)
eso no se me dispinta tega se živo spominjam

detener* (glej tener) zadrž(ev)ati, muditi; odlašati; zapleniti; zapreti, aretirati

detenerse zadržati se, muditi se; oklevati, obotavljati se
detenerse en los obstáculos zadeti na zapreke
¡no te detengas en venir! ne zadržuj se dolgo! kmalu se vrni!

déti hacer; poner, meter

to mi dobro dé esto me sienta bien
nič ne de no es nada; no importa; no tiene importancia

día moški spol dan; rojstni dan (zlasti v množini)

día de abstinencia postni dan
día aciago nesrečen dan
día de año nuevo novoletni dan
día de años rojstni dan
día de ayuno postni dan
día de Corpus, día del Señor telovo
día de descanso dan počitka
día de entresemana delavnik
día feriado, día festivo, día de fiesta praznik
día de los difuntos dan mrtvih, verne duše
el día de hoy, hoy (en) día danes, dandanes
día de huelga zaspani ponedeljek
el día del juicio sodni dan; sv. Nikoli
día laborable, día hábil (Am), día de trabajo delavnik
día lectivo dan šolskega pouka
el día de mañana jutrišnji dan; v prihodnosti
día y noche vedno, neprenehoma
día de precepto, día de guardar zapovedan (katoliški) praznik
día de Reyes sv. Trije kralji
día del santo god
el día siguiente naslednji dan
día de vigilia postni dan
al día na tekočem, ažuren; natančen, popoln
antes del día zgodaj zjutraj, pred sončnim vzhodom
como el día y la noche (različen) kot noč in dan
¡cualquier día! to še ne bo tako kmalu!
de día a día, de un día a otro od dneva do dneva; v nekaj dneh
orden del día dnevni red
pan del día sveže pečen kruh
es el hombre del día (on) je junak dneva; je salonski lev
dos veces al día dvakrat na dan
en el día dandanes
en su día o pravem času; svoje dni
entre día čez dan
el otro día oni dan, nedavno
¡otro día! jutri! (t. j. nikoli)
hasta otro día (do) prihodnjič; kmalu na svidenje!
(al) otro día naslednji dan
mañana será otro día jutri je tudi še en dan, ne mudi se tako zelo
día por día vsak dan, dan za dnem
por día, al día enkrat na dan
(todo) el santo día ves ljubi božji dan
un día sí y otro no, días alternos vsak drugi dan, trikrat na teden
¿es de día? ali je dan?
es muy de día svetel dan je
estar al día biti na tekočem
hace buen día lepo vreme je
ponerse al día korak držati (s časom)
virir al día tjavdan živeti
un día es un día enkrat ni nobenkrat
días pl dnevi (življenja), rojstni dan
a días tu pa tam, ne vedno
a los pocos días nekaj dni pozneje, kmalu potem
de días že nekaj časa
hombre de días prileten človek
en días prileten, v letih
en pucos días, en cuatro días v kratkem
¡no en mis días! nikoli!
los más de los días skoraj vse dni
¡buenos días! dober dan!
alcanzar en días koga preživeti
dar los días (a) komu voščiti k rojstnemu dnevu ali godu
dar los (buenos) días dober dan voščiti, pozdraviti
tener días biti v Ietih: muhast biti
yedno días y viniendo s časom; v tem

diablo moški spol vrag, hudič, satan; zlobnež; grd človek

¡diablo! vraga! niti v sanjah ne!
¡qué diablo! prav tega se je še manjkalo!
allí anda el diablo suelto tu je pravi hudič
dar al diablo k vragu poslati; ostro zavrniti
ése es el diablo za tem grmom tiči zajec
no es tan feo el diablo como le pintan vrag ni tako črn, kot ga slikajo; videz vara
estar dado al diablo besen (ves iz sebe) biti
el diablo que Io entienda vrag naj to razume!
tener diablo premeten biti
no valer un diablo za nič biti, nesposoben biti
un humor de todos los diablos zelo slaba volja
¡(con) mil diablos! vrag naj (to) vzame!
¿qué diablo va a hacer? kaj vraga bo naredil?

dicho imenovan(i)

el arriba dicho zgoraj omenjeni
dicho y hecho rečeno storjeno
no es para dicho ne da se povedati
lo dicho, dicho ostane pri tem, kot rečeno
dicho m izraz; izrek; dovtip; obljuba zakona
es un dicho to ni resno mišljeno
del dicho al hecho hay gran trecho obljubiti in obljubo držati je dvoje

diente moški spol zob; zareza, škrbina

diente canino, diente angular očnjak (zob)
diente incisivo sekalec
diente de juicio modrostni zob
diente de leche, diente caduco mlečni zob
diente de león regrat
diente molar kočnik
diente postizo umeten zob
dar diente con diente z zobmi šklepetati; tresti se od strahu
estar a diente (s) biti zeio lačen
hincar (echar) el diente gristi, ugrizniti; lotiti se; obrekovati
meter el diente en a/c upati si lotiti se česa
tener buen diente biti dober jedec
no tener para (untar) un diente ničesar ne imeti za pod zob
dientes pl čekani
risa de dientes hinavski nasmeh
aguzar los dientes jezik brusiti
alargársele a uno los dientes pohlepno kaj želeti
crujirle (rechinarle) a uno los dientes z zobmi škrtati, zelo jezen biti
echar dientes zobe dobivati (otrok)
eso no me entra de los dientes adentro to me nič ne mika
traer (tener) a uno entre dientes koga v želodcu imeti
a regaña dientes z nevoljo, nerad