Franja

hecho moški spol dejanje, dejstvo, okoliščina; (sporna) zadeva

hecho consumado gotovo dejstvo, fakt
hombre de hecho mož dejanj
el mal hecho zlo dejanje, hudodelstvo, zločin
a hecho takoj, v celem
de hecho dejansko, resnično; samovoljno
de hecho pensado namerno, premišljeno
de hecho y de derecho dejansko in pravno
es un hecho to se ne da nič več spremeniti

hierro moški spol železo; orožje; vžgano znamenje

hierro afinado prečiščeno železo
hierro albo, hierro candente razbeljeno ž.
hierro batido, hierro forjado kovno, varilno ž.
hierro (en) bruto, hierro crudo, hierro de fundición surovo ž.
hierro fundido, hierro colado lito ž.
hierro maleable, hierro dúctil kovno ž.
hierro viefo staro ž.
edad del hierro železna doba
fundición de hierro livarna železa, železarna, fužine
mineral de hierro železna ruda
llevar hierro a Vizcaya vodo v Savo nositi
a hierro y fuego z ognjem in mečem
al hierro caliente batir de repente kuj železo, dokler je vroče
hierros pl vrste železa; okovi, jarem

hitéti darse prisa; apresurarse

hiteti na pomoč acudir en socorro
čas hiti el tiempo vuela
hiti počasi! si tienes prisa, vístete despacio; de prisa pero sin precipitarse; fam despacio y buena letra

horca ženski spol vešala; vile (za seno ipd.)

horca pajera vile za slamo
horca de ajos venec česna
tener horca y cuchillo imeti (glavno) besedo

hoté con intención

vedé in hote a ciencia y conciencia

hoz ženski spol srp

de hoz y de coz brezobzirno; meni nič tebi nič

hrána alimentación f , alimento m ; comida f ; nutrimento m

domača hrana comida f casera
bolniška hrana dieta f; régimen m
mesna hrana comida de carne
rastlinska hrana alimentación vegetal
postna hrana comida de vigilia
topovska hrana (fig) carne f de cañon
zdrava hrana alimentación sana
biti na hrani estar de huésped
vzeti na hrano tomar de huésped
imeti (brezplačno) hrano in stanovanje tener comida y alojamento (gratuitos)

hraníti alimentar; nutrir; conservar

hraniti se z alimentarse (ali nutrirse ali vivir) de
se naj hrani na suhem in hladnem consérvese en sitio seco y fresco

hríb monte m ; montaña f

čez hribe in doline por montes y valles

hrúp ruido m ; estrépito m

cestni hrup ruidos m pl callejeros; bullicio m
nočni hrup ruidos m pl nocturnos
delati hrup hacer (ali meter) ruido
oglušujoč hrup ruido ensordecedor
delati mnogo hrupa zaradi hacer mucho ruido a propósito de
mnogo hrupa za nič mucho ruido y pocas nueces

ida ženski spol hoja, pot, potovanje (v); odhod

ida y venida pot(ovanje) tja in nazaj
ida y vuelta tja in nazaj
billete de ida (sola) enosmerna vozovnica
viaje de ida y vuelta potovanje tja in nazaj
idas y venidas letanje sem in tja

igual enak, enake oblike, enakomeren, enakovreden, ustrezen, podoben

igual a enak kot, dorasel (čemu)
igual a la muestra ustrezen vzorcu
dos y dos igual a cuatro 2 + 2 = 4
al igual, a la iguala na isti način (de kot); trg al pari
tratar de igual a igual ravnati s kom kot z enakim
en igual de na mestu
por (un) igual enako
belleza sin igual lepota brez primere
todo me es igual vseeno mi je
un igual suyo eden njemu enakih
no tener igual ne imeti sebi enakega
no tiene igual je nenadomestljiv; temu se ne da odpomoči
ha encontrado su igual našel je sebi enakega

imé nombre m ; (sloves) reputación f , renombre m , fama f

ime in priimek nombre y apellido
v mojem imenu en mi nombre
polno ime nombre y apellidos, nombre completo
krstno (dekliško) ime nombre de pila (de muchacha)
lastno (občno, skupno, snovno) ime nombre propio (común, colectivo, material)
v bratovem in v mojem imenu en nombre de mi hermano y en el mío propio
pod tujim imenom de incógnito, bajo seudónimo
pravo (lažno) ime nombre verdadero (falso)
kako Vam je ime? ¿cómo se llama usted?, ¿cómo es su nombre, por favor?
moje ime je X. me llamo X.
črkovati svoje ime deletrear su nombre
delam v njegovem (v bratovem) ime obro en su nombre (en nombre de mi hermano)
imenovati koga po imenu llamar a alg por su nombre
povedati svoje ime decir su nombre
poznati po imenu conocer de nombre
imenovati stvari s pravim imenom llamar las cosas por su nombre
spraviti koga ob dobro ime hacer a alg perder su reputación (ali su buena fama)

imperial cesarski

ciudad imperial svobodno državno mesto
coche imperial omnibus, voz cestne železnice
imperial y real cesarsko-kraljevi
los imperiales cesarske čete, cesarski pristaši
imperial f streha pri kočiji, posteljni baldahin; sedež s streho (v kočiji); mirabela (sadež)

ingeniero moški spol inženir; tehnik

ingeniero agrónomo inženir agronomije
ingeniero de caminos, canales y puertos inženir za visoke in nizke gradnje, gradbeni inženir
ingeniero civil gradbeni inženir
ingeniero diplomado diplomirani inženir
ingeniero hidráulico inženir za vodogradnje
ingeniero mecánico strojni inženir, tehnik
ingeniero de minas rudarski inženir
ingeniero de montes (y plantíos) gozdarski inženir
ingeniero naval ladjedelski inženir
ingeniero químico inženir kemije
cuerpo de ingenieros tehnične (pionirske) čete

inženír ingeniero m

diplomirani inženir licenciado m en ingeniería
inženir agronomije (strojni, rudarski, gozdarski, kemije) ingeniero m agrónomo (mecánico, de minas, de montes, químico)
glavni, vodilni inženir ingeniero (en) jefe
inženir za nizke gradnje ingeniero de caminos, canales y puertos

i.p.c. kratica ignórase peso y contenido

ir* iti, kreniti, odpraviti se; marširati; priti; nahajati se; podati se

ir bien (de salud) zdrav biti
el vestido le va bien obleka Vam dobro pristoji
ir fuera de camino (fig) zmedeno govoriti
ir descaminado ne se spoznati
ir (muy) lejos (fig) predalečiti; preveliko vnemo pokazati
ir mal slabo se počutiti, bolan biti
va de mal en peor vedno slabše mu gre
ir y venir sem in tja hoditi
ni va ni viene (fig) ne ve, za kaj bi se odločil
sin irle ni venirle (fig) ne da bi mu bilo kaj za to
tanto se le da por lo que va como por lo que viene popolnoma vseeno mu je
de 5 a 8 van 3 5 od 8 ostane 3 (odštevanje)
va mucho de uno a otro je velika razlika med obema
lo que va del cielo a la tierra silno velika razlika
¡van cinco duros a que tú no lo sabes! stavim 25 peset, da tega ne veš
ir v vzklikih in vprašanjih:

¡voy! igram (zraven)! (pri kartanju)
¡(allá) voy! že grem! (odgovor natakarja, ki ga kličejo)
¡cómo le va! Am česa ne poveste! ta je pa dobra!
¡allá va (eso)! tu imate! pozor! previdno!
¡ahora va de veras! sedaj gre za res! stvar postaja resna!
¡asi va el mundo! tako je na tem svetu!
¡vamos! na noge! naprej!; tako! sedaj razumem!; ta je pa dobra! mislim da! bežite! to ni mogoče! (že) dovolj! stojte!; to me veseli!
¡vamos claros! govorimo jasno!
¡vamos despacio! le ne se prenagliti!
¡vamos por partes! najprej eno, potem drugo!
¡vaya! zaradi mene, prav!; ah, kaj!; seveda! rad verjamem!; no, še tega bi se manjkalo!
¡vaya por Dios! za božjo voljo
es demasiado ¡vaya! to je zares preveč!
¡vaya que sí! to rad verjamem!
¡vaya una sorpresa! lepo presenečenje!
¡vayamos! urno!
¿cómo le va? ¿cómo vamos? kako Vam gre?
¿cuánto va? koliko stavimo?
¿quién va (allá)? kdo je? kaj (pa) je?
ir + gerundij:

voy comprendiendo počasi že razumevam
cuanto más voy estudiándolo čim bolj to študiram
eso va siendo difícil to bo težko
los precios van bajando cene padajo
ir + pretekli deležnik:

ir montado jahati
ir perdido premagan biti, izgubiti
iba vestido de negro bil je črno oblečen
todo va vendido ya vse je že prodano
¡van apostados 10 duros! stava je 10 peset!
van pasados más de tres años več kot 3 leta je že od tega
ir + predlogi ali prislovna določila:
ir + a:

ir a buscar a alg. iti po koga
ir a dormir spat iti
ir a recibir a alg. komu naproti iti
ir a ver a uno obiskati koga
al ir a pagar pri plačevanju
voy a hacerlo takoj bom to naredil
iba a hacerlo bil sem na tem, da to naredim
es lo que iba a decir to sem ravno hotel reči
ibas a creerlo skoraj bi (ti) bil to verjel
¿quién lo iba a suponer? kdo bi si bil to mislil?
¡vaya V. a saber! to je težko reči! to se ne da trditi!
voy a partir mañana odpotujem jutri
¡vas a caer! padel boš!
ir a caballo jahati, jezditi
ir a pie peš iti
ir a pique potopiti se (ladja)
voy a casa grem domov
ir a la cama leči v posteljo
ir al encuentro de alg. komu naproti iti
ir a la plaza iti na (živilski) trg
ir a una isti cilj zasledovati
¡a eso voy! za to ravno gre!
ir + con:

ir con alg. koga spremljati, s kom držati
eso no va conmigo to se me ne tiče!
ir + de:

ir de intérprete iti (biti) za tolmača
ir de largo (prvikrat) nositi dolga krila (deklice)
ir + en:

ir en coche, ir en carruaje z vozom (avtom) se peljati
ir en avión leteti (v letalu)
ir en barco z ladjo se voziti
ir en bicicleta na kolesu se peljati
ir en ferrocarril z železnico se peljati
ir en contra upreti se
en eso va mi vida moje življenje je odvisno od tega
el año en que vamos tekoče leto
los números van en cada pieza vsak kos je oštevilčen

ir moški spol hoja

el ir y venir hoja sem in tja

jaque moški spol šah (igra); bahač, širokoustnež

dar jaque šah dati (napovedati)
poner jaque mate matirati v šahu
tener en jaque držati v šahu
jaque (y) mate šah mat
¡jaque a la reina! šeh! šah kraljici!