Franja

stvár cosa f ; (predmet) objeto m ; materia f ; (zadeva) asunto m ; (dejstvo) hecho m ; jur, pol causa f

stvar okusa cuestión f de gusto
stvar vesti caso m de conciencia
osebne stvari (predmeti) efectos m pl personales, (prtljaga) equipaje m
postranska stvar cosa de poca importancia; bagatela f
kazenska stvar asunto criminal
sporna stvar asunto en litigio
zastavljena stvar objeto pignorado; prenda f
važna stvar asunto (ali cosa) de importancia
k stvari! ¡vamos al caso!
lepa stvar! (ironično) ¡brava cosa!
vsaka stvar ob svojem času cada cosa en su tiempo, y los nabos en adviento
boriti se za dobro stvar luchar por una buena causa
denar je stranska stvar el dinero es lo de menos
to je druga stvar es otra cosa; es muy diferente, fam eso es otro cantar
to je stvar zase eso es cosa aparte
stvar je odločena es cosa decidida
stvar je opravljena el asunto está resuelto (ali arreglado)
to je domenjena, dogovorjena stvar fam eso es un pastel
to ni smešna stvar no es cosa de reír
stvar je taka la cosa es así, esto es lo que pasa
to ni moja stvar eso no es asunto mío
to ni stvar sodišča este asunto se sustrae al examen del tribunal
stvar ni taka no hay tal cosa
stvar vlade je (napraviti ...) al gobierno corresponde (ali incumbe) (hacer...)
to ne spada k stvari eso no hace el caso
biti gotov svoje stvari estar seguro de a/c
to je najmanjša, postranska stvar eso no tiene importancia, eso no importa; eso es lo de menos
stvari, kot so ... tal como están las cosas; en estas circunstancias; estando las cosas como están
to so stare (znane) stvari no son cosas del otro jueves
stvar napreduje la cosa marcha
stvar stoji slabo (fig) el asunto va mal
priti k stvari entrar en materia, fam ir al grano
pr(e)iti takoj k stvari ir derecho al asunto
razumeti svojo stvar conocer su oficio
hočem vedeti, kaj je na stvari quiero saber lo que haya de cierto en el asunto

svést conciencia f ; conocimiento m

biti si v svesti svoje pravice ser (ali estar) consciente de su derecho

svój (za 3. osebo) su , (poudarjeno) suyo

on (ona) ljubi svojo mater él (ella) quiere (ama) a su madre
biti sam svoj gospod no depender de nadie
(otroka) vzeti za svojega adoptar, prohijar
vsakemu svoje a cada uno (ali a cada cual) lo suyo

štéti contar ; (prebivalstvo) hacer el censo (de población) ; (volilne glasove) escrutar, hacer el escrutinio; contar los votos

šteti 20 let tener (ali contar) veinte años de edad
to ne šteje eso no cuenta
ne zna do tri šteti fam es un zoquete
njegovi dnevi so šteti sus días están contados; ya no vivirá mucho
šteti na prste contar con los dedos
šteti si kaj v čast considerar (como) un honor; tener a mucha honra a/c
šteti koga med svoje prijatelje contar a alg entre sus amigos
preden si mogel šteti do tri en un santiamén; en un abrir y cerrar de ojos

téhtati pesar

tehtati več kot ... pesar más que...
tehtati svoje besede pesar sus palabras

umázan sucio; puerco; poco limpio ; fam roñoso ; (značaj) sórdido

prati svoje umazano perilo doma (fig) lavar la ropa sucia (ali los trapos sucios) en casa

uslúga favor m ; servicio m

medvedja (slaba) usluga un flaco servicio
na uslugo sem Vam estoy a su servicio
prosim Vas za (neko) uslogo le pido a usted un favor
izkazati, narediti uslugo komu hacer un favor a alg, prestar (ali rendir) un servicio a alg
ponuditi svoje usluge ofrecer sus servicios
prijateljska usluga servicio m de amigo
vrniti uslugo corresponder a un favor
napraviti slabo usluga komu hacer un flaco servicio a alg

uveljáviti hacer valer

uveljaviti svoje pravice hacer valer sus derechos
uveljaviti se hacerse valer; imponerse; sobresalir, distinguirse, abrirse paso

várstvo protección f (pred, proti contra) ; amparo m ; guardia f ; tutela f ; curatela f ; (spremstvo) salvaguardia f

v varstvu noči al amparo de la noche
otroško (mladinsko) varstvo protección de la infancia (de la juventud)
varstvo ptic protección de los pájaros
društvo za varstvo živali sociedad f protectora de animales
obalno varstvo defensa de las costas
pravno varstvo garantía f legal
socialno varstvo asistencia f social
gozdno (požarno) varstvo protección forestal (contra incendio)
iskati varstvo buscar refugio
iti pod varstvo ponerse bajo la protección (de alg)
vzeti v svoje varstvo tomar bajo su protección, proteger

vsíliti, vsiljeváti imponer, endosar

vsiliti kaj instar a aceptar a/c
vsiliti komu neko delo fam endosar (ali encajar) a alg una tarea
vsiliti komu svoje mnenje imponer a alg la propia opinión
vsiliti se v tuje zadeve entremeterse en los asuntos ajenos
vsilil se je es un intruso

vzròk causa f ; (razlog) razón f ; motivo m

brez vzroka sin motivo
iz tega vzroka por este motivo
glavni vzrok causa fundamental
vzrok smrti causa de la muerte
vzrok za ločitev causa de divorcio
postranski vzrok causa secundaria
razmerje vzroka in učinka relación f de causa a efecto
majhen vzrok, velik učinek fam con pequeña brasa se enciende una casa
dati vzrok za dar motivo para
imeti mnogo vzrokov za tener sobrada razón para (nedoločnik)
biti brez vzroka carecer de motivo
imeti svoje vzroke za tener sus motivos (ali razones) para
navesti vzroke alegar motivos (za para)
nima nobenega vzroka za no tiene ninguna razón para (nedoločnik)

zadéva asunto m ; cuestión f ; materia f ; negocio m

častna (družinska, denarna, uradna ali službena) zadeva asunto m de honor (de familia, de dinero, oficial)
ljubezenska zadeva asunto galante
državna zadeva cuestión f de Estado, asunto m público
poslovna zadeva (asunto m de) negocio m (ali de negocios)
zasebne zadeve asuntos m pl particulares
tekoče zadeve asuntos m pl corrientes
v zadevi (kar se tiče) en lo que concierne
brigaj se za svoje zadeve! ¡ocúpate de tus asuntos! ¡no te metas en lo que no te importa!
zavlačevati zadevo fam dar largas a un asunto; prolongar (ali diferir) un asunto

zadovoljnost, zadovóljstvo contento m ; satisfacción f

v moje zadovoljnost a mi satisfacción
v naše popolno zadovoljnost a nuestra completa (ali entera) satisfacción
v popolno zadovoljnost a plena satisfacción (de)
najti svoje zadovoljnost v complacerse en

zahtéva exigencia f ; pretensión f ; petición f

na splošno zahtevo a petición general
ustrezati zahtevam satisfacer (ali responder a) las exigencias
pretirana zahteva exigencia exagerada
imeti mnogo zahtev (biti zelo zahteven) tener muchas exigencias
utemeljena zahteva pretensión f fundada
odstopiti od zahteve desistir de (ali renunciar a) una pretension
staviti zahtevo formular (ali exponer) una pretensión
uveljaviti svoje zahteve hacer valer sus pretensiones

zavédati se

zavedati se česa tener conciencia de a/c; darse cuenta exacta de a/c
zavedati se svoje pravice estar consciente de su derecho
tega se zavedam ya me doy cuenta
zavedajoč se, da ... consciente de que...

žív vivo; viviente ; (živahen) vivaz

živi jeziki lenguas f pl vivas
živa meja seto m vivo
živa skala piedra f viva
žive slike cuadros m pl vivos (ali plásticos)
živo srebro mercurio m, azogue m, fig fam bullebulle m, zarandillo m
živa teža peso m en vivo
vse svoje žive dni (durante) toda su vida
živi in mrtvi los vivos y los muertos
dokler bom živ hasta mi muerte
ne bo več dolgo živ ya no vivirá mucho
ostati živ (pri življenju) quedar con vida, sobrevivir
on je živ portret mojega očeta es el vivo retrato de mi padre
biti živ sežgan (pokopan) ser quemado (enterrado) vivo
žive duše ni bilo videti no se veía alma viviente
ne prideš mu do živega fam no hay por dónde echarle mano
v mestu je vse živo ljudi la ciudad hierve de gente
prodati živo (govedo) vender en vivo
zadeti v živo (fig) herir en lo vivo
roditi žive mladiče ser vivíparo
rodeč žive mladiče (zool) vivíparo

življênje vida f ; manera f (ali modo m) de vivir; existencia f ; género m de vida ; fig animación f

življenje na deželi, na kmetih vida del campo (ali campestre), vida rústica
nomadsko življenje vida nómada
čustveno (družinsko, pasje, zasebno, večno) življenje vida afectiva (familiar, de perro, privada, eterna)
razkošno življenje vida regalada, buena (ali gran) vida
dolgo življenje longevidad f, larga vida
golo življenje nada más que la vida, la vida y nada más
denar ali življenje! ¡la bolsa o la vida!
boj na življenje in smrt lucha f a vida o muerte
skozi vse moje življenje (durante) toda mi vida
nikoli v (mojem) življenju jamás en mi vida
vzet iz življenja tomado del natural, tomado de la vida real
biti pri življenju estar con vida, estar vivo, vivir
biti na nitki z življenjem tener la vida en un hilo
biti nezmožen življenja no tener vida
imeti bedno življenje, s težavo se prebijati skozi življenje arrastrar una vida llena de privaciones, ir viviendo, fam ir tirando
imeti dobro življenje darse buena vida
življenje bi dal, da bi vedel, če ... daría qualquier cosa por saber si...
črpati, vzeti iz življenja tomar del natural
nobenega znaka življenja ne dati od sebe no dar señales de vida
imeti (kot mačka) žilavo življenje tener siete vidas (como los gatos)
dati svoje življenje za dar la vida por
ostati pri življenju quedar con vida, sobrevivir, escapar a la muerte, salvarse
izgubiti življenje perder la vida, perecer
po nepotrebnem si oteževati življenje complicarse la vida innecesariamente
razkošno življenje imeti darse la gran vida, vivir a lo grande
plačati s svojim življenjem pagar con la vida
pustiti pri življenju dejar con vida
dragó prodati svoje življenje vender (bien) cara su vida
poklicati v življenje crear, fundar, organizar, volver a vida
prinesti življenje čemu dar animación a (ali animar) a/c
podariti življenje (pomilostiti) perdonar la vida, voj dar cuartel, (roditi otroka) dar a luz (una criatura)
rešiti komu življenje salvar la vida a alg
streči komu po življenju atentar contra la vida de alg
stopiti v življenje nacer, dar los primeros pasos en la vida
služiti si življenje (kruh) ganar(se) la vida
staviti življenje na kocko, zaigrati življenje llevar la vida jugada
tvegati svoje življenje arriesgar la vida
vzeti komu življenje quitar la vida a alg
vzeti si življenje matarse, quitarse la vida, suicidarse
vrniti koga v življenje volver a alg a la vida
v svojem življenju nisem kaj takšnega videl en mi vida no he visto cosa igual
uživati življenje gozar de la vida
oditi v boljše življenje (umreti) pasar a mejor vida
zagreniti komu življenje amargar la vida a alg
zbuditi k novemu življenju resucitar; hacer revivir
zbuditi se k novemu življenju resucitar, renacer
živeti svetniško življenje (fig) hacer una vida de santo
žrtvovati svoje življenje dar (ali sacrificar ali poner) la vida (za por)

žrtvováti sacrificar; inmolar ; poet ofrecer en holocausto (ali sacrificio)

žrtvovati se sacrificarse (za por); hacer un sacrificio; ofrecerse en sacrificio (za por)
žrtvovati (svoje) življenje za sacrificar (ali dar) su vida por
žrtvovati življenje in premoženje sacrificar vida y hacienda