Franja

Zadetki iskanja

  • pámet razón f ; inteligencia f ; mente f ; intelecto m ; juicio m ; sentido m ; entendimiento m

    s pametjo con sentido
    na pamet de memoria
    počasne pameti fam duro de mollera
    zdrava pamet sentido común, buen sentido, sano criterio m
    biti pri polni pameti estar en su (cabal) juicio
    biti pri zdravi pameti estar en su (sano) juicio
    (on) ni čisto pri pravi pameti no está en sus cabales (ali en su juicio)
    imeti več sreče kot pameti tener más suerte que letras
    iti komu preko pameti no estar al alcance de la comprensión de alg
    izgubiti (priti ob) pamet perder la razón (ali el juicio); volverse loco, fam perder el seso
    naučiti se (znati, recitirati) na pamet aprender (saber, recitar) de memoria
    tu človeku odpove pamet se queda uno anonadado (ali fam turulato)
    priti k pameti llegar al uso de la razón, entrar en razón, alcanzar la edad de la razón
    priti spet k pameti recobrar la razón (ali el juicio), volver a la razón
    prišla mi je na pamet misel (da ...) se me ocurrió la idea (de)
    ostati pri pameti (med) conservar sus facultades mentales
    spraviti koga k pameti hacer entrar en razón a alg
    spraviti koga ob pamet hacer perder la razón (ali el juicio) a alg; volver loco a alg
    sem pri kraju s svojo pametjo mi sabido no llega a más
  • pót1 camino m (tudi fig) ; vía f ; (steza) sendero m , senda f ; (prehod) paso m ; (način) modo m , manera f ; (metoda) método m ; astr órbita f

    pot navzdol descenso m, bajada f
    pot navzgor subida f, ascensión f
    (prehojena, prevožena) pot recorrido m
    pomorska pot ruta f; derrotero m
    življenjska pot vida f, carrera f
    s poti! ¡paso!
    pot v ... el camino de...
    na poti v ... en el camino de...
    ob poti al lado (ali al borde) del camino
    10 km poti diez kilómetros de camino
    po najkrajši poti por el camino más corto
    po običajni poti por la vía usual (ali ordinaria ali acostumbrada)
    po mirni poti (fig) amistosamente, por las buenas
    po diplomatski (sodni, zakoniti) poti por vía diplomática (judical, legal)
    po najhitrejši poti (fig) por el medio más rápido
    na polovici potí a mitad del camino (tudi fig)
    biti na poti estar en camino
    biti na pravi poti ir por buen camino; proceder con acierto
    biti na poti izboljšanja ir mejorando; estar en vías de curación
    biti komu na poti (fig) estorbar a alg, ser un estorbo (ali obstáculo) para alg
    iti, kreniti na pot ponerse en camino
    iti po najkrajši poti (iti po bližnjici) tomar el camino más corto, fam echar por el atajo
    iti rakovo pot ir hacia atrás; retroceder
    mirno iti svojo pot marcharse tranquilamente; seguir su camino sin hacer caso
    iti naravnost po svoji poti seguir derecho su camino
    iti po isti poti nazaj volver sobre sus pasos
    iti komu s poti dejar pasar (ali dar paso) a alg, (stopiti ob stran) apartarse (ali hacerse) a un lado; quitarse del paso, (ogniti se) evitar el encuentro con alg
    iti, kreniti s prave poti extraviarse; descaminarse
    utreti si pot (skozi množico) abrirse paso (a través de la multitud)
    spraviti s poti (znebiti se) desembarazarse (deshacerse) de
    zaiti na kriva pota desviarse del camino recto
    zapreti komu pot cerrar el camino a alg, (fig) atraversarse en el camino a alg, oponerse a alg
    zaiti na napačno pot descaminarse, fig ir por mal camino
    zgladiti komu pot (fig) allanar el camino a alg
  • potrpežljívost, potrpljênje paciencia f

    angelska, skrajna potrpežljivost paciencia angélica (ali de benedictino)
    imeti potrpljenje s kom tener paciencia con alg
    potrpežljivost me mineva se me acaba la paciencia
    človeka mine potrpežljivost, človek izgubi potrpežljivost es para perder la paciencia
    spraviti koga na rob potrpljenja gastar la paciencia de alg
  • promèt tráfico m ; circulación f ; (redni, letalski, ladijski, železniški) servicio m

    cestni promet circulación (ali tráfico) por carretera
    mestni (lokalni, medkrajevni) promet tráfico urbano (local, interurbano)
    potniški (zračni, vozni, ulični, kopenski, pomorski) promet tráfico de viajeros (aéreo, rodado, callejero, terrestro, marítimo)
    promet s tovornjaki tráfico de camiones
    tovorni promet transporte m de mercancías
    čekovni (klirinški) promet operaciones f pl de cheques (de compensación)
    menični promet transacciones f pl cambiarias
    devizni promet tráfico de divisas
    mejni promet tráfico fronterizo
    železniški promet servicio m ferroviario
    tujski promet turismo m
    urejevanje, reguliranje prometa regulación f del tráfico
    luški (tranzitni, blagovni, notranji) promet tráfico portuario (de tránsito, de mercancías, interior)
    trgovinski (čezmorski) promet tráfico comercial ali mercantil (transoceánico)
    telefonski promet servicio m telefónico
    usmerjati (preusmerjati) promet dirigir (desviar) el tráfico
    poštni promet servicio postal
    dati, spraviti v promet poner en circulación
    predati prometu (cesto) abrir a la circulación, (železnico) poner en servicio, (most ipd.) inaugurar
    (vagon) vzeti iz prometa retirar del servicio, (denar) retirar a la circulación
    zaprt za promet cerrado a la circulación
  • prosjáški pordiosero

    spraviti na prosjaško palico arruinar; reducir a la pobreza; hundir en la miseria
  • ravnotéžje equilibrio m (tudi fig)

    stabilno (labilno) ravnotežje equilibrio estable (inestable)
    držati (izgubiti, zopet vzpostaviti, motiti) ravnotežje mantener (perder, restablecer, alterar) el equilibrio
    zopet najti ravnotežje volver a hallar el equilibrio
    biti v ravnotežju estar en equilibrio
    spraviti v ravnotežje (iz ravnotežja) equilibrar (desequilibrar)
    držati si (medsebojno) ravnotežje equilibrarse
  • réd

    1. (urejenost) orden m ; regla f

    v redu en orden, bien ordenado, (potni list, dokument) en regla
    zaradi reda para el buen orden
    po abecednem (kronološkem) redu por orden alfabético (cronológico)
    besedni red orden de las palabras
    dnevni red orden del día (tudi fig)
    hišni red reglamento m (ali régimen m) interior de la casa
    javni red orden público
    socialni red orden social
    vozni red horario m de trenes
    vrstni red sucesión f, orden m
    cesta I. reda carretera f de primer orden
    izpitni red reglamento m de exámenes
    cestni prometni red reglamento m de tráfico
    v dobrem redu (teh) en buen estado de funcionamiento
    v najlepšem redu perfectamente, en el mejor orden
    ne biti v redu (teh) no funcionar
    biti na dnevnem redu estar al orden del día, (fig) ser cosa corriente
    dati na dnevni red incluir en el orden del día
    črtati (umakniti) z dnevnega reda retirar del orden del día
    preiti na dnevni red pasar al orden del día
    držati v redu mantener en orden (ali en buen estado)
    iti v gosjem redu ir en fila india
    motiti red perturbar (ali alterar) el orden
    pozvati k redu llamar al orden
    prinesti red v kaj poner orden en a/c
    priti iz reda salir del orden; perturbarse; teh desarreglarse
    spraviti v red ordenar; poner (ali colocar) en orden; regularizar; arreglar; normalizar
    (zopet) vzpostaviti red (r)establecer el orden

    2. (odlikovanje) orden f ; condecoración f ; medalla f , cruz f

    red hlačne podveze Orden f de la Jarretera
    podeliti komu red conceder a alg una condecoración, condecorar a alg

    3. (cerkveni itd.) orden f

    meniški redovi órdenes f pl monásticas
    malteški red orden f de Malta
    nemški viteški red (hist) Orden Teutónica
    viteški red orden f de caballería
    templjarski red orden f del Temple
    stopiti v frančiškanski red ingresar en la Orden Franciscana

    4. (šolska ocena) nota f

    prinesti slabe rede (iz šole) traer malas notas
  • sílos silo m

    spraviti v silos ensilar
  • sistém sistema m

    brez sistema sin sistema, falto de sistema
    sončni (decimalni, metrski, planetni, glasovni, koordinatni) sistem sistema solar (decimal, métrico, planetario, fonético, de coordenadas)
    številčni sistem sistema aritmético
    notni sistem (glas) pentagrama m
    gorski sistem sistema montañoso, sistema orográfico
    biti brez sistema carecer de sistema
    spraviti v sistem sistematizar
  • sklád ekon fondo m ; geol estrato m ; (drv) pila f ; (skladnost) acuerdo m ; armonía f

    amortizacijski (rezervni) sklad fondo de amortización (de reserva)
    biti v skladu z concordar, armonizar con, ser compatible con; cuadrar con
    spraviti v sklad armonizar, concertar, conciliar
  • sméh risa f

    bučen smeh (krohot) carcajada f
    glasen smeh risa ruidosa; risotada f
    krčevit (nervozen) smeh risa convulsiva (nerviosa)
    posmehljiv, sardoničen smeh risa burlona, sardónica
    prisiljen smeh risa forzada (ali afectada), risa de dientes fuera, risa falsa, risa de conejo
    ni mi do smeha no estoy para reír, no estoy para risas
    bruhniti, planiti, bušiti v glasen smeh romper a reír a carcajadas, prorrumpir en carcajadas; echarse a reír; soltar la risa
    izzvati smeh provocar la risa
    gristi si ustnice, da ne bi bušili v smeh morderse los labios para no reír
    jokati od smeha llorar de risa
    ne se moči vzdržati od smeha no poder reprimir la risa
    pokati od smeha caerse (ali desternillarse) de risa, reventar (ali morirse) de risa
    spraviti v smeh hacer reír; mover a reír
    zvijati se od smeha retorcerse de risa, f troncharse de risa
  • sodíšče tribunal m (de justicia) ; (nižje) juzgado m ; (dvorana) sala f (de audiencia) ; (poslopje) palacio m de justicia

    apelacijsko (arbitražno, častno, kazensko, konkurzno, ljudsko, trgovsko, porotno, policijsko, pomorsko, upravno sodišče) tribunal de apelación (de arbitraje, de honor, de lo criminal, de quiebra, popular, comercial, de jurados, de policía, marítimo, contencioso-administrativo)
    varstveno sodišče tribunal tutelar de menores, tribunal de tutelas
    vojno sodišče tribunal militar, consejo m de guerra
    vrhovno, kasacijsko sodišče Tribunal Supremo
    Zvezno sodišče Tribunal Federal
    biti, stati, nastopiti pred sodiščem comparecer ante el tribunal, comparecer en juicio
    priti pred sodišče presentarse (ali comparecer) ante el juez (ali ante el tribunal)
    postaviti, spraviti pred sodišče koga llevar a alg a los tribunales
    postaviti pred vojno sodišče llevar ante un consejo de guerra, hacer juzgar por un consejo de guerra
    pozvati pred sodišče citar ante un tribunal (ozir. ante el juez)
  • soglásje concordancia f ; acuerdo m ; unanimidad f ; armonía f ; conformidad f

    v soglasju z de acuerdo con, en armonía con
    v soglasju s predpisi conforme a lo prescrito
    spraviti v soglasje poner de acuerdo con; armonizar (ali poner) en armonía con
    dati svoje soglasje dar (ali prestar) su conformidad
    v soglasju z navodili de acuerdo con las instrucciones
  • sramôta deshonra f ; deshonor m ; vergüenza f ; oprobio m ; ignominia f

    komu v sramoto para vergüenza de alg
    v svojo sramoto moram priznati para vergüenza mía debo confesar (ali debo reconocer), con vergüenza debo confesar
    delati komu sramoto ser la vergüenza de alg
    spraviti koga v sramoto cubrir de vergüenza a alg
    imeti, smatrati kaj za sramoto tener a deshonra a/c
    to je sramota! ¡es una vergüenza! ¡da vergüenza!
  • stík contacto m (tudi el)

    kratek stik (el) cortocircuito m
    menjalni stik contacto intermitente
    zemeljski stik contacto a tierra
    biti v stiku z estar en contacto con
    navezati stike z ponerse en contacto con
    spraviti v stik poner en contacto
    stopiti v stik z entrar en contacto (ali en relación) con
    vzpostaviti (prekiniti) stik z establecer (interrumpir) el contacto con
  • strán2 (proč)

    šalo stran! ¡bromas a un lado!
    iti stran marcharse, irse
    stran nesti llevarse
    stran spraviti despejar
  • svét1 mundo m ; universo m ; (kozmos) cosmos m ; (zemlja) tierra f ; (zemeljska krogla) globo m terrestre

    Novi (Stari) svet el Nuevo (el Viejo) Mundo
    svet znanosti (umetnosti) el mundo científico (de las artes)
    ves svet todo el mundo, el mundo entero
    na svetu en el mundo
    širni svet el mundo
    poznavanje sveta (življenjska izkušenost) mundología f
    takó je na svetu así es (ali va) el mundo
    to je narobe svet esto es el mundo al revés
    do konca sveta hasta el fin de mundo
    tako dolgo, kar (odkar) svet stoji desde el mundo es mundo
    poslati na oni svet (fig) fam mandar al otro mundo
    dobro poznati svet tener (mucho) mundo
    odreči se svetu dejar el mundo
    obrêsti svet ir (ali rodar) por el mundo
    priti na svet, zagledati luč sveta venir al mundo; nacer
    spraviti, prinesti na svet dar a luz
    spraviti koga s sveta deshacerse (ali desembarazarse) de alg
    napraviti potovanje okoli sveta hacer un viaje alrededor del mundo
    slediti komu do konca sveta seguir a alg hasta el cabo del mundo
    stanovati na koncu sveta vivir donde Cristo dio las tres voces
    on je videl mnogo sveta ha visto mucho mundo
  • tákt glas compás m ; (ritem) cadencia f ; (motorja) tiempo m ; fig tacto m , delicadeza f , discreción f

    v taktu acompasado, a compás
    dajati takt marcar (ali llevar) el compás
    ostati v taktu guardar (ali observar) el compás
    priti iz takta perder el compás; fig desconcertarse
    spraviti koga iz takta hacer a alg perder el compás
    ne imeti takta (fig) no tener tacto
  • ték carrera f ; (dogodkov) curso m ; teh marcha f ; (apetit) apetito m

    v teku en el (trans)curso de
    v teku mesecu (leta) en el curso del mes (del año)
    v teku časa con el tiempo; andando el tiempo
    zbujajoč tek aperitivo
    brez teka sin apetito, med inapetente
    pomanjkanje teka (apetita) falta f de apetito, med inapetencia f
    dober tek! ¡buen provecho!
    tek na 100 m carrera de cien metros
    tek na kratke proge carrera corta, carrera a corta distancia
    tek na srednje proge carrera de medio fondo
    tek na dolge proge, vztrajnostni tek carrera de fondo, carrera a larga distancia
    tek čez zapreke carrera de vallas
    tek čez drn in strn cross(-country) m
    smučarski tek carrera de esquí(es)
    maratonski tek marathón m
    štafetni tek carrera de relevos
    prosti tek (bicikel) rueda f (ali piñón m) libre
    prazni tek (teh) marcha f en vacío
    vzvratni tek (teh) marcha atrás, marcha retrógrada
    biti v teku estar en acción
    imeti tek (apetit) za kaj apetecer a/c
    delati, napraviti tek (apetiti) abrir, despertar el apetito
    pokvariti (izgubiti) tek quitar (perder) el apetito
    spraviti v tek (fig) activar, animar, avivar
    spraviti govorico v tek fam hacerla correr
    krivično blago nima teka bienes mal adquiridos a nadie han enriquecido
  • tír (železniški) vía f (férrea) ; (tirnica) rail m , raíl m , riel m

    normalen tir vía (de ancho) normal
    dvojni (ozek, stranski, nakladalni) tir vía doble (estrecha, lateral, de carga)
    izogibalni tir desvío m
    premikalni (ranžirni) tir vía de maniobras (de formación)
    industrijski (tovarniški) tir vía industrial (de fábrica)
    mrtev tir vía muerta, apartadero m
    spraviti kaj v tir (fig) poner a/c en la vía
    spraviti, vreči iz tira (fig) desviar (del buen camino), des(en)caminar
    priti iz tira, iztiriti se descarrillar, fig apartarse del cauce normal
    priti zopet v normalen tir volver a su cauce; volver las cosas a su cauce (ali a la nonnalidad)
    spraviti zopet v tir (fig) encarrillar; volver a encauzar por el buen camino
    skočiti s tira descarrillar
    ostati na starem (na svojem) tiru seguir la rutina de antes; no salirse de su cauce
    pogajanja so zašla na mrtev tir las negociaciones se han estancado