strán1 lado m ; (del) parte f ; (v knjigi) página f ; jur parte f ; (smer) sentido m , dirección f ; (ladijska) costado m , banda f ; (bok) flanco m ; (telesa) costado m ; (enačbe) miembro m ; (časopisa) plana f ; fig (zadeve) aspecto m ; faceta f
desna (leva) stran derecha f, lado derecho (izquierda f, lado izquierdo)
štiri strani neba los cuatro puntos cardinales
sprednja stran lado anterior, (stavbe) frente m, fachada f principal, (kovanca) anverso m, cara f
zadnja stran lado posterior, parte f de atrás, (kovanca) reverso m, cruz f, (lista) dorso m
prava stran (blaga) el buen lado
šibka (močna) stran (fig) flaco m (fuerte m)
na tej (oni) strani del lado de acá (de allá); de este (aquel) lado
od vseh strani de todas partes
s strani de lado, de costado
z moje strani de mi parte
na vse strani hacia todos los lados, en todos los sentidos (tudi fig), en todas las direcciones
na strani 20 en la página 20
na drugi strani al (ali del) otro lado, (nasprotno) por otro lado, por otra parte
na obeh straneh, z obeh strani de ambos lados, de uno y de otro lado
gledano s te strani visto desde este punto, considerado en eso aspecto
imeti koga na svoji strani tener a alg de su parte
biti, stati na strani koga estar de parte de alg
vsaka stvar ima dve strani todas las cosas tienen su lado bueno y su lado malo
matematika je moja šibka stran las matemáticas son mi flaco
imeti svoje dobre strani (o osebi) tener sus buenas cualidades, (o stvari) tener sus ventajas
po strani oblicuamente; de través
po strani gledati koga mirar de soslayo (ali de reojo) a alg, fig mirar de (medio) lado a alg
po strani si posaditi klobuk ladear (ali poner ladeado) el sombrero
po strani viseti (o sliki) colgar torcido
napasti od strani (voj) atacar de (ali por el) flanco
nagniti se na stran (o ladji) inclinarse de banda
lotiti se, napasti koga na njegovi šibki strani atacar a alg por su flaco (ali por su punto débil)
dati, položiti na stran ob stran apartar, poner aparte (ali a un lado); reservar
potegniti koga na svojo stran (fig) atraer a alg a su partido
pretehtati vse strani problema considerar todos los aspectos de una cuestión
pustiti ob strani dejar de lado
treba bi bilo slišati obe strani debería oírse a las dos partes
stati komu ob strani asistir a alg, secundar a alg, apoyar a alg
postaviti se na stran koga ponerse de parte de alg
stopiti ob stran, na stran apartarse, hacerse a un lado
vzeti kaj z dobre strani ver sólo el lado bueno de a/c
iti na stran (potrebo) hacer sus necesidades
Zadetki iskanja
- stréha techo m (tudi fig) ; (pri avtu) techo m , cubierta f
brez strehe (fig) sin domicilio
opečna streha tejado m
ravna streha azotea f
premična streha techo corredizo
imeti streho nad glavo (fig) tener un hogar
streha iz desk techado m de madera, tejado m de tablas
domača streha tejado paternal
streha iz skodel techo de ripia(s)
slamnata streha tejado m de paja, techo de bálago
skrilnata streha techo de pizarra
streha iz vejevja in listja techo de ramaje
kupolasta streha cúpula f
steklena streha tejado m (ali techo m) de vidrio
dvokapna streha tejado m de dos vertientes
streha iz trstja tejado m encañizado
streha na zatrep tejado m de copete
stanovati pod isto streho vivir bajo el mismo techo
vzeti koga pod streho poner a cubierto (ali a salvo) a alg; poner bajo techado a alg
to čivkajo že vrabci na strehi (fig) todo el mundo lo sabe; es un secreto a voces - súh seco (tudi fig) ; enjuto ; (izsušen) árido ; (mršav) flaco; seco de carnes ; (brez dežja) sin lluvia
suh kot trlica enjuto de carnes, fam delgado como un fideo
suh kruh pan m duro
suh kašelj tos f seca
suho vreme (klima) tiempo m (clima m) seco
suho sadje frutas f pl secas (ali pasas)
suha roba artículos m pl de madera
na suhem en seco
biti suh (brez denarja) estar sin dinero, estar sin blanca, no tener blanca
biti na suhem estar a cubierto de la lluvia
hraniti na suhem conservar en lugar seco
imeti suho grlo tener seco el gaznate
suha južina (pajek) segador m, araña f zancuda
na suhem in na vodi por mar y tierra - súm sospecha f (za de)
sum za (po)beg sospecha de huida
biti na sumu ser sospechoso (de a/c)
pasti v sum hacerse sospechoso, incurrir en sospecha
imeti koga na sumu sospechar a alg
zbuditi sum inspirar sospecha(s), hacerse sospechoso (de), levantar sospecha
zvrniti, zvaliti sum na koga hacer recaer sospechas sobre alg - svéž fresco ; (nov) nuevo (tudi zelenjava) ; (nedaven) reciente
sveže jajce huevo m fresco, huevo del día
svež kruh pan m del día, pan fresco
sveže maslo manteca f fresca
sveže sadje fruta f fresca
sveže perilo ropa f lavada (y planchada), ropa limpia
svež in čil animado y resuelto
svežega videza de aspecto sano y robusto
sveže obrit recién afeitado
sveže pleskan recién pintado
sveže pleskano! (opozorilo) ¡cuidado con la pintura!; ¡ojo, mancha!
sveže ribe pescado m fresco
sveža poročila (vestí) noticias f pl frescas
imeti še v svežem spominu kaj tener de a/c un recuerdo todavía fresco en la memoria
obleči sveže perilo mudar la ropa, ponerse ropa limpia
obleči svežo srajco mudar la camisa
sveže preobleči posteljo mudar la ropa de cama
vdihavati svež zrak tomar el fresco, respirar aire fresco - svobôda libertad f
s (polno) svobodo con toda libertad
svoboda besede libertad de (la) palabra
svoboda mórij libertad de los mares
svoboda gibanja (delovanja) libertad de movimiento (de acción)
osebna svoboda libertad personal, libertad individual
pesniška svoboda licencia f poética
tiskovna svoboda libertad de prensa (ali de imprenta)
svoboda vesti libertad de conciencia
verska svoboda libertad de cultos
borba za svobodo lucha f por la libertad
ljubezen do svobode amor m a la libertad
odvzem osebne svobode (jur) privación f de la libertad individual, (protipraven) secuestro m
dati komu svobodo dar la libertad a alg
dati, pustiti komu vso svobodo (fig) dar pleno poder a alg
imeti polno svobodo za tener plena libertad para
vzeti komu svobodo privar de la libertad a alg - širòk ancho; amplio
2 m širok dos metros de ancho
za prst širok de un dedo de ancho
široke mase, množice las masas
široka publika público m muy variado
imeti široka ramena tener anchas las espaldas
padel je, kot je dolg in širok cayó tendido a la larga; cayó de plano
biti preširok (obleka, čevlji) venir (ali ir ali estar) muy ancho - šóla escuela f ; (poslopje) escuela f , casa f escuela ; (pouk) clase f
diplomat stare šole un diplomático de la vieja escuela
ne imeti šole (pouka) no tener clase
jutri ne bo šole (pouka) mañana no hay clase
hoditi, iti v šolo ir a la escuela, ir a clase
iti skozi trdo šolo pasar por un duro aprendizaje
izostati iz šole (od pouka) no asístir (no ir) a clase
»špricati« šolo faltar a la clase, fam correr(se) la clase, hacer novillos
dekliška šola escuela de niñas, (višja) colegio m de señoritas
deška šola e. de niños
državna šola e. nacional
glasbena šola conservatorio m (de música)
gozdarska šola e. de montes
laična (konfesionalna) šola e. laical (confesional)
letalska šola e. de aviación (ali de pilotes)
nadaljevalna šola e. complementaria, e. de adultos
obrtna šola e. industrial, (v Španiji) e. de oficialía y maestría industrial
pedagoška visoka šola e. normal
plavalna šola e. de natación
plesna šola academia f de baile
poljedelska šola e. de agricultura
pomorska šola e. náutica (ali naval)
osnovna šola e. (de enseñanza) primaria
pomožna šola (za duševno zaostale) e. especial para retrasados mentales, e. de niños subnormales
risarska šola e. de dibujo
rudarska šola e. de minas
slikarska šola e. de pintura
srednja šola e. primaria superior, e. de secunda enseñanza
strokovna šola e. profesional (ali especial)
šoferska šola e. de conductores (ali de chóferes)
trgovska šola e. de comercio
šola za umetno obrt e. de artes decorativas
večerna šola e. nocturna
visoka šola e. superior, universidad f
tehniška visoka šola e. superior técnica; e. politécnica
vojaška šola e. militar, academia f militar
zasebna šola e. privada, colegio m particular
živinozdravniška visoka šola e. de veterinaria - tákt glas compás m ; (ritem) cadencia f ; (motorja) tiempo m ; fig tacto m , delicadeza f , discreción f
v taktu acompasado, a compás
dajati takt marcar (ali llevar) el compás
ostati v taktu guardar (ali observar) el compás
priti iz takta perder el compás; fig desconcertarse
spraviti koga iz takta hacer a alg perder el compás
ne imeti takta (fig) no tener tacto - talènt talento m ; dotes f pl naturales; disposición f natural ; (sposobnost) aptitud f
imeti talent za glasbo tener talento para la música
biti popolnoma brez talenta no tener ni pizca de talento - ték carrera f ; (dogodkov) curso m ; teh marcha f ; (apetit) apetito m
v teku en el (trans)curso de
v teku mesecu (leta) en el curso del mes (del año)
v teku časa con el tiempo; andando el tiempo
zbujajoč tek aperitivo
brez teka sin apetito, med inapetente
pomanjkanje teka (apetita) falta f de apetito, med inapetencia f
dober tek! ¡buen provecho!
tek na 100 m carrera de cien metros
tek na kratke proge carrera corta, carrera a corta distancia
tek na srednje proge carrera de medio fondo
tek na dolge proge, vztrajnostni tek carrera de fondo, carrera a larga distancia
tek čez zapreke carrera de vallas
tek čez drn in strn cross(-country) m
smučarski tek carrera de esquí(es)
maratonski tek marathón m
štafetni tek carrera de relevos
prosti tek (bicikel) rueda f (ali piñón m) libre
prazni tek (teh) marcha f en vacío
vzvratni tek (teh) marcha atrás, marcha retrógrada
biti v teku estar en acción
imeti tek (apetit) za kaj apetecer a/c
delati, napraviti tek (apetiti) abrir, despertar el apetito
pokvariti (izgubiti) tek quitar (perder) el apetito
spraviti v tek (fig) activar, animar, avivar
spraviti govorico v tek fam hacerla correr
krivično blago nima teka bienes mal adquiridos a nadie han enriquecido - telefón teléfono m
po telefonu por teléfono
imeti telefon tener teléfono
iti k telefonu (če pozvoni) acudir al teléfono
sporočiti po telefonu transmitir por teléfono
imate telefon? tiene usted teléfono (en su casa)?
kliče Vas telefon le llaman (a usted) al teléfono - temperamènt temperamento m ; (živahnost) vivacidad f ; genio m vivo
brez temperamenta sin temperamento
imeti temperament tener temperamento - temperatúra temperatura f
povišanje (nazadovanje, padec, menjavanje, krivulja) temperature elevación f ali aumento m (descenso m, descenso m brusco, cambio m, curva f) de temperatura
merjenje temperature medición f de la temperatura
imeti temperaturo (med) estar calenturiento
imeti visoko temperaturo tener mucha temperatura
meriti temepraturo medir la temperatura - téža peso m (tudi fig) ; fig importancia f , influencia f ; (obremenitev, breme) carga f
atomska (specifična, molekularna, kosmata, neto, živa, mrtva, lastna) teža peso atómico (específico, molecular, bruto, neto, vivo, muerto, propio)
presežna teža exceso m de peso
težka teža (šp) peso pesado
svetovni prvak v težki teži campeón m mundial de peso pesado
prvak peresne teže (šp) campeón m de peso pluma
lahka (težka) teža (šp) peso ligero (fuerte)
dati polno (dobro, slabo) težo dar el peso corrido (bueno, mermado)
imeti težo tener peso
pridobiti (izgubiti) na teži ganar (perder) en peso
presegati težo exceder el peso
prodajati po teži vender al peso - težák, težkà, težkò (po teži) pesado ; fig penoso, duro, rudo; grave ; (težaven) difícil
težki časi tiempos m pl duros (ali difíciles)
težka artilerija artilería f pesada (ali gruesa)
težak boj combate m encarnizado
težka bolezen enfermedad f grave
težka atletika atletismo m pesado
težko delo trabajo m rudo
težak (vojni) invalid mutilado m total (de guerra)
težak kamion camión m pesado
težka naloga ardua tarea f
težak porod parto m laborioso
težka prtljaga equipaje m pesado
s težkim srcem con el corazón oprimido, con gran pesar
težak kot svinec pesado como el plomo, fig plúmbeo
težka voda agua f pesada
težak zločinec criminal m peligroso
težak udarec golpe m duro
težka usoda cruel destino m
težka ura hora f difícil
težak ranjenec herido m grave
biti težak ser muy pesado (de cuerpo)
biti 5 funtov težak pesar cinco libras
imeti težko glavo tener pesadez de cabeza
najtežje imamo za sabo ya hemos pasado lo más difícil
napraviti komu življenje težko amargar la vida a alg - trohnôba pudredumbre f , putrefacción f
imeti duh po trohnobi oler a podrido, oler a moho - učínek efecto m ; rendimiento m ; eficacia f
zdravilen učinek efecto saludable
brez učinka sin eficacia, sin efecto, ineficaz; inoperante; nulo
s takojšnjim učinkom con efecto inmediato
napraviti učinek na koga influir en alg
doseči dober (slab) učinek hacer (ali producir) buen (mal) efecto
imeti odločilen učinek producir un efecto decisivo
ne priti do učinka no llegar a surtir efecto
ostati brez učinka no producir ningún efecto
ni učinka brez vzroka no hay efecto sin causa
koristni učinek efecto m útil
zakon o vzroku in učinku ley f de la causalidad - ugódnost ventaja f
plačilne ugodnosti facilidades f pl de pago
dobiti ugodnost obtener una ventaja
imeti ugodnost od beneficiarse de, sacar ventaja de
to nudi številne ugodnosti esto ofrece muchas ventajas
prinašati ugodnosti traer ventajas
pretehtati ugodnosti in neugodnosti considerar las ventajas y los inconvenientes (ali el pro y el contra) (de a/c) - uhó oreja f ; (sluh) oído m
oslovsko uho (v knjigi) doblez m
uho šivanke ojo m de la aguja
notranje (srednje, zunanje) uho oído m interno (medio, externo)
vnetje srednjega ušesa otitis f media
imeti fino (tanko) uho (fig) tener el oído fino
ima jih na debelo za ušesi (fig) fam es un vivales; tiene más conchas que un galápago, tiene mucha trastienda
sama ušesa so me (pazljivo poslušam) soy todo oídos
biti do ušes zaljubljen (-a) estar perdidamente enamorado (-a) de alg
iti pri enem ušesu noter, pri drugem pa ven entrar por un oído y salir por el otro
kdor ima ušesa, naj posluša! a buen entendedor, media palabra le basta
povesiti ušesa (ponižno ubogati) bajar las orejas
s povešenimi ušesi con las orejas gachas
napeti ušesa, na ušesa vleči, z ušesi striči aguzar las orejas
(po)vleči za ušesa koga tirar a alg de la oreja, dar a alg un tirón de orejas
(po)praskati se za ušesom rasgarse las orejas, (v zadregi) rascarse (perplejo) detrás de la oreja
priti komu na ušesa llegar a oídos de alg
povedati (prišepetati) komu kaj na uho decir (susurrar) a alg a/c al oído
pridiqati gluhim ušesom predicar en desierto, dar música a un sordo
na to uho ne slišim dobro no oigo bien de este oído
do ušes tičati v dolgovih estar entrampado hasta las cejas
zapiši si to za ušesa! ¡date por advertido! ¡quedas avisado!
do ušes zardeti ponerse colorado como un tomate
v ušesih mi zveni (šumi) me zumban los oídos
v uho naj me to piše! fam de eso me río yo; me importa un pito eso
v uho naj me on piše! no hago caso de él