Franja

rogar [-ue-, g/gu] prositi, rotiti; moliti (por za)

se lo ruego prosim Vas za to
hacerse rogar de pustiti se zelo prositi
no se haga V. rogar ne dajte se siliti (prositi)

roque moški spol stolp (pri šahu)

lo mismo me da rey que roque to mi je vseeno

roto pretekli deležnik od romper; na dvoje; uničen; razcapan; zanikrn; razposajen

no falta un roto para un descosido enako se z enakim druži
no lo echó en saco roto vzel si je to k srcu (svarilo ipd.); njegov trud ni bil zaman

rueda ženski spol kolo; pavovo kolo; krog; kolut, okrogel reženj; kolo (ples); vrsta

rueda de afilar brusilno kolo
rueda dentada, rueda de engranaje zobato kolo, zobnik
rueda elevadora črpalno kolo
rueda de la Fortuna kolo sreče
rueda libre prosti tek (pri biciklu)
rueda motriz gonilno kolo
rueda de pal(et)as kolo na lopate
rueda de recambio rezervno kolo
dar en rueda okoli podati, razdeliti
eso no anda (ali va) ni con ruedas to je očitna laž
hacer (la) rueda kolo napraviti (pav); dvoriti (ženski)
traer en rueda s seboj voditi, povzročiti
camino de ruedas kolovoz
relación de ruedas prestava
vapor con ruedas parnik na kolesa

ruina ženski spol razpad; razvalina; uničevanje, poguba; propast, propadanje; nesreča; izgubljena eksistenca

caer en ruina razpasti, razrušiti se
¡es mi ruina! to je moja poguba!
causar la ruina ruinirati, uničiti
ir a la ruina v propast iti, propadati

S. kratica Sociedad; Su; Seguro; Servidor; Segundo; San(to); Sur; Sobresaliente (izpitna ocena); Saluda

saber* vedeti, (po)znati, razumeti; izvedeti; spoznati; učen ali pameten biti, znanje imeti; dišati, okus imeti (po)

saber de memoria na pamet znati
saberlo todo vse znati
saberlas todas, saberlas muy largas zelo premeten biti
saber por la prensa izvedeti iz časopisa
a lo que yo sé kolikor jaz vem
por lo que sé kolikor vem
le sabía en casa vedel sem, da je doma
sin saberlo ne da bi za to vedel
sin saberlo yo ne da bi jaz za to prej vedel
saber a dišati po, imeti okus po
saber a quemado dišati po zasmojenem
no saber de u/c nobenih vesti ne imeti o čem; ne vedeti, kje je kaj
saber bien dobro dišati
hacer saber dati komu vedeti, sporočiti komu kaj, obvestiti
a saber, es a saber in sicer, namreč, tj.
no saber cuántas son cinco (fig) ne znati do pet šteti, zelo neumen biti
ya se sabe to je samo po sebi umevno
a saber cuándo vendrá kdo ve, kdaj bo prišel
vete (ali vaya V.) a saber kdo ve! to je težko reči!
no saber dónde meterse (fig) biti v veliki zadregi
está por saber si... vprašanje je sedaj, če ...
sabe Dios vedi bog
me sabe mal žal mi je
las gentes que saben izobraženi ljudje
no, que yo sepa ne, da bi jaz vedel
¿puede saberse? smem vprašati? lahko izvem?
todo se sabe nič ne ostane prikrito
¡sepamos! na dan s tem!

sabido učen; (po)znan

es sabido que znano je, da ...
es cosa sabida to je stara zgodba
lo tiene muy sabido on to dobro ve

sacar [c/qu] vzeti iz, potegniti iz, izvleči, izpuliti; kopati, izkopati; izdati (knjigo); izvabiti (denar); (po)kazati, na dan prinesti, objaviti; izmisliti; odkriti, najti; odvzeti, odstraniti, očistiti (madeže); sklepati, rešiti; (žreb) izvleči; splakniti (perilo); izigrati (žogo); ameriška španščina laskati se; trgovina izvažati (blago)

sacar absuelto oprostiti (pred sodiščem)
sacar agua vodo zajeti, po vodo iti
sacar buenos alumnos dobro učiti (o učitelju)
sacar consecuencias potegniti sklepe, sklepati
sacar copia prepisati
sacar una copla izmisliti pesmico
sacar la cuenta iz-, za-računati; premisliti
sacar dinero (a) denar izvabiti (iz)
sacar fuera de sí čisto zbegati
sacar el gordo glavni dobiček vleči
sacar lágrimas do solz ganiti
sacar lengua (a) jezik pokazati; komu jezik izpuliti (grožnja)
sacar manchas odstraniti madeže
sacar una moda uvesti modo
sacar un mote zasmehljivo ime dati
sacar muelas izdreti zobe
sacar un ojo oko izbiti
sacar notas (za)beležiti, opazke (si) delati
sacar novio spustiti se v ljubezensko razmerje (o dekletu)
sacar el pecho izprsiti se
sacar pollos rediti kokoši
sacar un premio de la lotería zadeti dobitek v loteriji
sacar una prenda zopet odkupiti zastavljen predmet
sacar provecho (ali fruto) imeti korist
sacar una prueba (fot) napraviti kopijo
sacar punta priostriti (svinčnik)
sacar la raya lase s prečo razdeliti
¿qué has sacado? kaj imaš od tega?
¿de dónde lo has sacado? odkod imaš to?
sacar cavando izkopati
sacar meditando izmisliti
sacar mendigando izprositi
sacar a bailar, sacar al baile pozvati na ples
sacar a luz razkriti; objaviti
sacar a pulso (un dibujo) prostoročno risati
sacar a sol izpostaviti soncu
sacar con agua fuerte odjedkati
sacar con bien srečno končati
sacar de un apuro iz stiske pomagati
sacar de la cama iz postelje spoditi
sacar do madre (fig) koga razburiti
sacar de paseo na sprehod peljati, na sprehod s kom iti
sacar en hombros na ramena vzeti
sacar por el color po barvi spoznati
sacarse la espina trn si izdreti
sacar de tino pamet spraviti

salida ženski spol izhod; izstop; odhod; vojska izpad; prodaja (blaga); prodajno področje; izvoz; izgovor; uspeh, izid

salida de capitales beg kapitala
salida de seguridad (ali socorro) izhod v sili
salida de un socio (trg) izstop družabnika
salida del sol sončni vzhod
a la salida de los teatros po koncu gledališke predstave
salida de tono osoren odgovor
artículos de lenta salida, (buena, pronta) salida artikli, ki gredo počasi (dobro, hitro) v prodajo
¡buena salida! to je ideja!
callejón sin salida slepa ulica; neprijeten položaj
derechos da salida izvozna carina
hora de la salida čas odhoda
primera salida (gled) prvi nastop
punto de salida izhodišče; železniško vozlišče
válvula de salida odvodni ventil
dar salida a su dolor dati duška svoji bolečini
dar la salida dati znak za odhod (start)
estar de salida biti pripravljen za odhod, nameravati odpotovati
hacer su primera salida (gled) prvič nastopiti na odru
no tener salida ne iti v prodajo
tener la salida biti na potezi (pri šahu)
las salidas y las entradas izdatki in dohodki
tener buenas salidas imeti bistroumne domisleke

saliente moleč, štrleč; pomemben

es la nota saliente del día to je najpomembnejši dogodek dneva (sedanjosti)
orejas salientes stran stoječa ušesa
saliente m vzhod; pomol

salir* iti ven, oditi, na sprehod iti; odpotovati; startati; oddaljiti se; izstopiti; vzkaliti, vzbrsteti; izteči (tekočina); odlikovati se; osvoboditi se (česa); iziti (knjiga); gledališče nastopiti na odru; izhajati, izvirati; vziti (sonce); najti odjem (blago); izigrati (karto); posrečiti se

salir bien dobro se izteči, posrečiti se
salió bien posrečilo se je
salir fuera de tono grób postati
salir ganancioso korist odnesti
salir garante, salir fiador jamčiti za
salir indemne nobene škode ne utrpeti, zdravo kožo odnesti
salir responsable (de) jamčiti (za)
salir vencedor iziti kot zmagovalec, zmagati
traje de salir sprehodna obleka
al salir pri odhajanju, pri odhodu
¡acaba de salir! pravkar izšlo
sale una buena ocasión nudi se dobra prilika
me sale muy caro predrago mi je
¿quién sale? kdo začne? (pri igri)
¡eso te saldrá caro! to te bo drago stalo!
salió alcalde bil je izvoljen za župana
salió buen artista postal je dober umetnik
salir volando iz-, od-leteti; naglo ven steči
salir reprobado pasti (o učencu)
salió a su padre podoben je svojemu očetu
me sale a 10 pesetas la libra stane me 10 peset funt
la calle sale a la plaza cesta se izteka v trg
salir al campo iti na deželo
salir a dar una vuelta na sprehod iti
salir a luz na svet priti; na dan priti, iziti (knjiga)
salir a lo mismo na isto priti
salir al paso komu nasproti iti
salir a rastras splaziti se ven
salir a las tablas, salir al público iti h gledališču
salir con un suspenso pasti (v šoli)
salir de apuros izvleči se iz težave
salir de casa iz hiše (od doma) iti
salir de caza na lov iti
salir del desmayo k sebi priti (iz omedlevice)
salir de una enfermedad preboleti bolezen
salir de juicio, salir de tino ob pamet priti
salir de madre razliti se (o reki)
salir de la regla izjema biti
salir de viaje odpotovati
eso no sale de él (fig) to ni na njegovem zelniku zraslo
¡que no salga de nosotros! to naj ostane med nama (nami)!
salir en público na ulici se pokazati
salir por alg. porok biti za koga
salir por fiador, salir por uno jamčiti za koga
salir tras alg. teči za kom, zasledovati koga
salirse iti ven, izskočiti, teči iz; osvoboditi se (česa)
salirse con a. izpeljati kaj
salirse con la suya prodreti s svojim mnenjem
se ha salido la leche mleko je prekipelo
salirse del compás priti iz takta
salirse de los rieles iztiriti se (vlak)
se le sale a los ojos (fig) to se mu takoj vidi
salir mal parado slabo se odrezati

saltar (pre)skočiti, naskočiti; obrejiti; poskakovati, skakljati, odskočiti; razleteti se, póčiti; v oči pasti; razjeziti se; planiti na

saltar las muelas a alg. komu zobe izbiti
saltar una zanja skočiti čez jarek
saltar al agua (de cabeza) na glavo skočiti v vodo
saltar a la cuerda skakati čez vrv
eso salta a la vista (ali a los ojos) to pade v oči, to je jasno
saltar de odskočiti
saltar de alegría od veselja skakati
saltar en pedazos na kose se razleteti
saltar en tierra stopiti na kopno
saltar por aros skozi obroče skakati
saltar por encima de a/c preskočiti kaj
saltar por la ventana skozi okno skočiti
hacer saltar v zrak pognati, razstreliti
(hacer) saltar la banca banko razbiti (pri igri)
andar a la que salta (fig) na slepo srečo iti
estar al que salta (ali salte) (pop) nobenega ženina ne najti (dekle)
¡te van a saltar los sesos! glavo ti bo razneslo! (od premišljevanja ipd.)
saltarse la tapa de los sesos (de un pistoletazo) pognati si kroglo v glavo
saltar(se) un renglón preskočiti vrstico
los ojos se le saltaban de las órbitas oči je izbuljil od začudenja
las lágrimas se le saltan de los ojos solze mu stopijo v oči

sangre ženski spol kri; rod, pokolenje; sorodstvo; rasa (konj); prelivanje krvi

sangre fría hladnokrvnost
sangre negra, sangre venosa venozna kri
sangre roja arteriozna kri
caballo de pura sangre polnokrven konj
derrame de sangre prelivanje krvi
ferrocarril de sangre (Am tranvía a sangre) konjska železnica
flujo de sangre krvotok
hospital de la sangre (voj) poljska bolnišnica
príncipe de sangre knez po rodu
sed de sangre krvoločnost
transfusión de la sangre transfuzija krvi
a sangre fría (fig) premišljeno
a sangre y fuego z ognjem in mečem
bullirle (ali hervirle) a uno la sangre (fig) biti v cvetu mladosti
chupar la sangre (fig) izkoriščati, odirati
dar la sangre de sus venas (fig) biti pripravljen za vsako žrtev
echar sangre (de la nariz) krvaveti (iz nosu)
hacer sangre raniti; kri prelivati; fig (raz)žaliti
la sangre se me hiela en las venas (fig) kri mi zastaja v žilah
lavar con sangre s krvjo oprati, maščevati
manchado de sangre krvav, okrvavljen
eso quema la sangre (fig) to razburja
sudar sangre kri potiti
tener sangre de horchata (fig) imeti ribjo kri v žilah
tener mala sangre (fig) togoten biti
verter (ali derramar) sangre kri preli(va)ti

se se

él se lava on se umiva
se dice, dícese pravijo
veráse (se verá) luego bomo takoj videli
¡se agradece! (pop) hvala lepa!
¡ya se sabe! (pop) seveda! kajpak!
se (= le, les)
yo se lo dije (a él) rekel sem mu (ji, jim, Vam) to
¡díselo (a él)! reci mu to!
érase un rey nekoč je bil kralj (v pravljicah)
se tiene mucho dinero (on) ima mnogo denarja

secundario drugoten, drugoreden, sekundaren, postranski

cosa secundaria postranska stvar
ferrocarril secundario stranska železnica
fin secundario stranski namen
es secundario to je postranska stvar

sed ženski spol žeja; pohlep, vroče poželenje

sed ardiente žgoča žeja
sed de gloria slavohlepnost
sed de venganza maščevalnost
apagar (ali matar) la sed žejo utešiti, odžejati se
arder de sed umirati od žeje
eso excita (ali da, hace) sed to dela žejo
morirse de sed umirati od žeje
tener sed žejen biti

seguro varen, gotov, zanesljiv; trden, nepremičen

seguro de que... prepričan, da ...
seguro de vencer gotov zmage
estar seguro gotov biti, prepričan biti; zanesljiv biti
estoy seguro de ello zanesljivo to vem
obrar seguro de a/c zanesti se na kaj
poco seguro negotov

seguro moški spol gotovost, varnost; prepustnica, spremnica; zavarovanje

seguro contra accidentes zavarovanje proti nezgodam
seguro contra la(s) enfermedad(es) bolniško zavarovanje
seguro contra incendios zavarovanje proti požaru
seguro obrero delavsko zavarovanje
seguro de pensiones (ali retiro) pokojninsko zavarovanje
seguro contra el robo zavarovanje proti tatvini
seguro subsidiario pozavarovanje
seguro de vida življenjsko zavarovanje
a buen seguro, al seguro, de seguro gotovo
compañía de seguros zavarovalna družba
corredor de seguros zavarovalni agent
póliza de seguro zavarovalna polica
prima de seguro zavarovalna premija
contar de seguro (con) zanesljivo računati (z)
contraer (renovar, anular) el seguro skleniti (obnoviti, razdreti) zavarovanje
estoy en lo seguro to vem gotovo
estar seguro de sí, ir sobre seguro biti gotov svoje stvari

sencillo preprost, enostaven; odkritosrčen, pošten

(billete) sencillo enosmerna vozovnica
teneduría de libros por partida sencilla enostavno knjigovodstvo
es muy sencillo (to) je čisto enostavno
¡no hay cosa más sencilla! nič bolj enostavnega kot to!