Franja

danés, -esa danski

danés m Danec
el danés danščina

hoy danes, dandanes; zdaj

hoy día, hoy en día danes, dandanes
hoy mismo še danes
hoy por hoy (za) zdaj, začasno, trenutno
por hoy trenutno, začasno
de hoy a mañana od danes na jutri, v kratkem, kmalu
de hoy en adelante od danes naprej, v bodoče, odslej, v prihodnje
de hoy en quince días danes 14 dni
desde hoy od danes (naprej), odslej
hasta hoy do danes, doslej
sin más por hoy dovolj za danes (na koncu pisma)
con fecha de hoy z današnjim; današnji
por el correo de hoy z današnjo pošto

adelante naprej, spredaj; potem

en adelante naprej, dalje; v naprej; v prihodnje, odslej
de aquí (en) adelante, de hoy en adelante od zdaj naprej, od danes naprej, odslej
ir adelante naprej priti, napredovati
echar adelante, ir adelante naprej iti, nadaljevati
hacerse adelante naprej stopiti
llevar adelante pospeševati; doseči
¡adelante! naprej! vstopite!

aquí tu, tukaj; semkaj; sedaj; tedaj

de aquí odslej
aquí mismo ravno tu; takoj
de aquí a un poco kmalu
de aquí a ocho días čez teden dni, danes teden
de aquí para allí tu pa tam
hasta aquí do tu; doslej
aquí para entre los dos med nama povedano
¡aquí! pozor!
¡aquí de Dios! bog mi pomagaj!
¡he aquí! ¡ve aquí! ¡ved aquí! glej no!

cátedra ženski spol kateder; stolica, učiteljsko mesto na visoki šoli, profesura; predavalnica

cátedra libre privatna docentura; lektorat
hacer oposiciones a una cátedra potegovati se za učno mesto
pasear la cátedra predavati prazni predavalnici
poder poner cátedra mojstrsko obvladati kako znanost ali umetnost
poner cátedra šolniško govoriti
ex cátedra zviška, ex cathedra
hoy no tiene cátedra danes ne predava (profesor)

clase ženski spol razred, učilnica; oddelek; vrsta, red, sorta; družbena plast, stan; učna ura, pouk, predavanje (na univerzi)

clase de adelantados razred (tečaj) za naprednejše
clase corriente kurentna sorta
clase dominical nedeljska šola
clase media srednji stan
clase de principiantes razred (tečaj) za začetnike
clase superior višji razred; izvrstna kakovost
(profesor) encargado de (una) clase razrednik
sala de clase učilnica
toda clase de artículos vsakovrstni artikli
de esta (de tal) clase tak(šen)
de primera clase prvovrsten
de toda clase vsake vrste
coche de primera clase železniški voz I. razreda
asistir a las clases (a la clase) prisostvovati pouku, obiskovati šolo
dar clase poučevati
faltar a la clase manjkati v šoli
hoy no tenemos (no hay) clase danes nimamo (ni) pouka
las clases directoras višje (vodilne) družbene plasti
las clases pasivas neaktivna populacija, zaslužka nezmožni (upokojenci ipd.)
lucha de clases razredni boj
las clases poseyentes (ali pudientes) vladajoči družbeni razredi

cómo

¿cómo? kako? kaj? zakaj
¿cómo así? ¿cómo pues? ¿cómo qué? kako to?
¿cómo (le) va (de salud)? kako vam gre? kako je?
¿a cómo estamos hoy? katerega (v mesecu) smo danes?
sin saber cómo, ni cómo no ne da bi vedel, kdaj in kako
según y cómo kakor se vzame
¿tienes cómo comprarlo? (Am) imaš dovolj denarja, da to lahko ku piš?
¡cómo! kako (zelo)!
¡cómo llueve! kako dežuje!
¡cómo que no! kako to, da ne!
¡cómo no! (Am) seveda, naravno
¡cómo le va! (Am) no! česa ne poveste! neverjetno!
cómo se conoce que no eres médico takoj se ti vidi, da nisi zdravnik

contar [-ue-] šteti; iz-, po-, zaračunati; pripovedovati

contar 20 años biti 20 let star
contar con los dedos na prste šteti
contar a uno entre sus amigos koga med svoje prijatelje šteti
contar por a/c smatrati za nekaj
contar por hecha una promesa obljubo za čisto zlato vzeti
contar por verdadero za resnico vzeti
cuénteselo a su tía (a su abuela) to pripovedujte komu drugemu
más de prisa que (se) lo cuento neverjetno hitro
sin contar los gastos izključujoč stroške
volver a contar znova preračunati
¿cuánto cuenta? kakšen je znesek?
a contar desde hoy računano od danes naprej
contar con alg. računati s kom, zanesti se na, ne pozabiti
contar con pocos recursos razpolagati s pičlimi sredstvi
y pare de contar in to je vse!
cuéntase que govori se, da
eso no se cuenta to se ne vračuna; to se ne spodobi

cuánto koliko?

¿cuánto? koliko? po čem?
¿cuánto dura el discurso? kako dolgo traja govor?
¿cuánto va? koliko stavimo?
¿por cuánto? po čem? zakaj?
¿de cuánto acá? kako dolgo že? kako dolgo še?
¿a cuántos estamos? katerega (v mesecu) smo danes?
decirle a uno cuántas son cinco komu odkrito svoje mnenje povedati
número no sé cuántos število x, poljubno število
¡cuánto me alegro! kako vesel sem (tega)!
¡cuántas víctimas! koliko žrtev!

desconocer [-zc-] ne (s)poznati; ne vedeti; zanikati, ne se priznavati (k)

hoy te desconozco danes te ni prepoznati, danes si čisto drug človek
desconocer el beneficio ne se izkazati hvaležnega za dobroto

desde od

desde que odkar
desde ahora en adelante od sedaj naprej; odslej
desde donde od koder
desde entonces odtlej
desde hoy, desde ahora od danes, odslej; že zdaj
desde hace algún tiempo že nekaj časa
desde hace quince días že dva tedna
desde luego takoj; sicer; pač; seveda
desde niño od otroštva
¿desde cuándo? od kdaj?
desde que puedo recordar odkar pomnim

día moški spol dan; rojstni dan (zlasti v množini)

día de abstinencia postni dan
día aciago nesrečen dan
día de año nuevo novoletni dan
día de años rojstni dan
día de ayuno postni dan
día de Corpus, día del Señor telovo
día de descanso dan počitka
día de entresemana delavnik
día feriado, día festivo, día de fiesta praznik
día de los difuntos dan mrtvih, verne duše
el día de hoy, hoy (en) día danes, dandanes
día de huelga zaspani ponedeljek
el día del juicio sodni dan; sv. Nikoli
día laborable, día hábil (Am), día de trabajo delavnik
día lectivo dan šolskega pouka
el día de mañana jutrišnji dan; v prihodnosti
día y noche vedno, neprenehoma
día de precepto, día de guardar zapovedan (katoliški) praznik
día de Reyes sv. Trije kralji
día del santo god
el día siguiente naslednji dan
día de vigilia postni dan
al día na tekočem, ažuren; natančen, popoln
antes del día zgodaj zjutraj, pred sončnim vzhodom
como el día y la noche (različen) kot noč in dan
¡cualquier día! to še ne bo tako kmalu!
de día a día, de un día a otro od dneva do dneva; v nekaj dneh
orden del día dnevni red
pan del día sveže pečen kruh
es el hombre del día (on) je junak dneva; je salonski lev
dos veces al día dvakrat na dan
en el día dandanes
en su día o pravem času; svoje dni
entre día čez dan
el otro día oni dan, nedavno
¡otro día! jutri! (t. j. nikoli)
hasta otro día (do) prihodnjič; kmalu na svidenje!
(al) otro día naslednji dan
mañana será otro día jutri je tudi še en dan, ne mudi se tako zelo
día por día vsak dan, dan za dnem
por día, al día enkrat na dan
(todo) el santo día ves ljubi božji dan
un día sí y otro no, días alternos vsak drugi dan, trikrat na teden
¿es de día? ali je dan?
es muy de día svetel dan je
estar al día biti na tekočem
hace buen día lepo vreme je
ponerse al día korak držati (s časom)
virir al día tjavdan živeti
un día es un día enkrat ni nobenkrat
días pl dnevi (življenja), rojstni dan
a días tu pa tam, ne vedno
a los pocos días nekaj dni pozneje, kmalu potem
de días že nekaj časa
hombre de días prileten človek
en días prileten, v letih
en pucos días, en cuatro días v kratkem
¡no en mis días! nikoli!
los más de los días skoraj vse dni
¡buenos días! dober dan!
alcanzar en días koga preživeti
dar los días (a) komu voščiti k rojstnemu dnevu ali godu
dar los (buenos) días dober dan voščiti, pozdraviti
tener días biti v Ietih: muhast biti
yedno días y viniendo s časom; v tem

fecha ženski spol datum; dan

fecha del sello postal, fecha del matasellos datum poštnega pečata
a fecha fija na določeni dan
a esta fecha tedaj, takrat
a corta fecha s kratko zapadno (plačilno) dobo
a partir de esta fecha od današnjega datuma naprej
hasta la fecha doslej, do danes
adelantar la fecha antidatirati
hace ya fecha dolgo časa je že tega
pasada esta fecha po tem terminu
poner la fecha datirati
eso es de larga fecha dolgo časa je že od takrat
esta carta ha tardado tres fechas to pismo je prispelo šele tretji dan

mes moški spol mesec; mesečina; žensko mesečno perilo

el mes corriente tekoči mesec
mes de María Marijin mesec, mesec maj
el mes pasado (próximo) pretekli (prihodnji) mesec
con un mes de aviso z enomesečnim odpovednim rokom
al mes, por mes mesečno
¿qué día del mes tenemos hoy? katerega (v mesetu) smo danes?
letra a tres meses trimesečna menica
todos los meses vsak mesec, mesečno

mismo sam, isti

es el valor mismo je poosebljena hrabrost
el mismo dinero isti denar; denar sam (= el dinero mismo)
él mismo on sam
lo mismo isto, prav tako, tudi, enako
¡eso mismo! tako je! da!
por lo mismo prav zaradi tega
lo mismo da vseeno je
viene a ser lo mismo, es lo mismo to je isto
dominio de sí mismo samoobvladanje
ahora mismo takoj, na mestu
aquí mismo prav tu
hoy mismo še danes
una misma palabra ena in ista beseda

nacer [-zc-] roditi se, rojen biti, na svet priti; napočiti (dan); izvirati, nastati, začeti se; ven priti, priti iz

nacer con (buena) estrella, haber nacido de pie(s) biti rojen pod srečno zvezdo
nacer en viernes (en martes), haber nacido de cabeza biti nesrečnik, biti rojen pod nesrečno zvezdo
hoy ha nacido este hombre ta človek se je danes spet rodil, tj. ušel je smrtni nevarnosti
al nacer el día ob dnevnem svitu
nadie nace sabiendo (enseñado) nihče ne pade učen z neba
no con quien naces, sino con quien paces povej mi, s kom hodiš, in povedal ti bom, kdo si

pertenecer [-zc-] spadati, pripadati, tikati se, zadevati

hoy no me pertenezco danes sem oddan (zaseden)

poder* moči; smeti

poder a alg. koga zmoči, premagati, obvladati
poder (para) con alg. koga zmoči, koga pripraviti do tega, da ...
no puedo con él nisem mu kos; ne morem shajati z njim; ne vem, kaj bi z njim
a más no poder s krajnimi napori, na vse grlo, v največji meri; neizrecno; ogromno
hasta más no poder čez vse mere
inofensivo a más no poder do skrajnosti neškodljiv
no poder más ne moči drugače, ne moči naprej, ne moči več prenašati; ne si moči kaj, da ne bi ...
no puedo menos (de) ne morem si kaj, da ne bi ...
¡no puede ser! izključeno!
no poder tragar a uno, no poder ver a uno (ni) pintado ne moči koga trpeti
por lo que pudiere ocurrir za vsak primer
puede no saberlo morda tega ne ve
puede que venga hoy morebiti, da pride danes
puede que sí mogoče da; verjetno
no poderse tener ne moči držati se na nogah (od slabosti)
no poderse valer con uno ničesar ne doseči pri kom
¿se puede? dovoljeno? smem vstopiti?

por za; skozi, čez, po; na, v; zaradi; s, z, s pomočjo; kar se tiče; v korist

lo ha recibido por mí dobil je to po mojem posredovanju
ganar el pan por sí mismo sam si služiti kruh
por consiguiente potemtakem, zatorej
eso le pasa por ligero tega je kriva njegova lahkomiselnost
por mí kar se mene tiče, zaradi mene
no lo hago por difícil ne delam tega, ker je (tako) težko
preguntar por algn vprašati za koga
por escrito pismeno
por dicha, por fortuna na srečo, k sreči
por fuerza s silo
por señas s kretnjami
hablar por lo bajo tiho govoriti
de por sí sam (od sebe); iz svoje volje
por París čez (via) Pariz
partir por (ali para) París odpotovati v Pariz
echar por el suelo na tla zagnati
de 10 por arriba nad deset, od deset naprej
andar por ahí potepati se
por agosto v avgustu, avgusta
(desde) por la mañana (od) davi, (od) danes zjutraj
por aquellos tiempos tisti čas, takrat
estoy por V. na uslugo sem Vam! na voljo sem Vam!
está loco por ella zateleban je vanjo
tengo por sin duda que... smatram za dognano, da ...
tres veces por día trikrat na dan
por dos po dva
dos por cinco dvakrat pet
el cinco por ciento 5%
por lo demás sicer
por lo que yo sé kolikor jaz vem
ir por leña iti po drva
¡vaya por él! pojdite ponj!
está por llegar takoj bo prišel
en lo por venir v bodoče, v prihodnje
la cuenta está (ali queda) por pagar račun še ni plačan
por decirlo así tako rekoč
no es por alabarme, pero... ne da bi se hotel hvaliti, toda ...
por cierto naravno, pač; sicer, zares
por lo demás sicer
por fin končno
por si acaso če slučajno, za vsak primer
por tanto zato, zaradi tega
por poco skoraj
¡sí, por cierto! da, gotovo!
por que (= porque) ker
(= para que) da bi
¿por qué no viene? zakaj ne pride?
sin qué ni por qué brez vzroka, meni nič tebi nič
por más (ali mucho) que grite naj še toliko vpije
por bueno que fuese naj bo še tako dober
por si no viene če slučajno ne pride

presente moški spol sedanjost; sedanjik; dar, darilo

hasta el presente doslej, do danes
hacer presente de podariti