Franja

ἀνάμνησις, εως, ἡ (ἀνα-μιμνῄσκω) pomnenje, spomin(janje); NT ἁμαρτιῶν priznanje, izpoved.

ἀπο-μνημονεύω 1. (o)hranim v spominu, spominjam se, pomnim, τινί τι ne pozabim komu česa, τωὐτὸ οὔνομα ἀπεμνημόνευσεν τῷ παιδὶ θέσθαι v spomin na to je dal otroku isto ime. 2. pripovedujem (iz spomina), omenjam koga τί, τινά.

Δῆλος, ἡ kikladski otok z mestom istega imena, posvečen Apolonu in Artemidi; adi. Δήλιος, dor. Δάλιος 3 delski, Deljan, Apolonov priimek; fem. Δηλιάς, άδος z neutr. Δηλιάσι γυάλοις Evr. I. T. 1235; Δήλια, τά 1. (vsakoletno) odpošiljanje svete ladje na Del, v spomin Tezejevega pohoda na Kreto. 2. slavnost Apolonu na čast, ki se je obhajala vsako četrto leto na Delu.

Ἐλευθέρια, τά praznik osvoboditve, ki so ga obhajali Grki vsako peto leto v spomin na zmago pri Platejah l. 479.

ἐπ-ασκέω 1. skrbno izvršujem, izdelujem, obdam, opremim s čim τί τινι. 2. urim, vežbam se v čem τί, bavim se s τέχνην; μνήμην ohranjam spomin na; pf. ἐπήσκηταί τισιν običajno je, v navadi je pri nekaterih.

εὐεργεσία, ἡ, ion. -ίη (εὐ-εργέτης) 1. plemenito ravnanje, dobro delo, dobrota, zasluga, usluga, dobrodelnost, εὐεργεσίαν κατατίθεμαι εἴς τινα izkažem komu uslugo, ἀπὸ τοῦδε pri tej priliki, εὐεργεσία εἰς ἀεὶ ἀνάγραπτος κείσεται spomin na tvojo zaslugo bo ostal neizbrisen. 2. častni naslov εὐεργέτης.

λείπω [Et. lat. linquo, reliquus, strslov. otъ-lěkъ, ostanek, nem. leihen (got. leihwan), kor. leiqw, pustiti. – Obl. fut. λείψω, -ομαι (tudi v pas. pom.), aor. ἔλιπον, ἐλιπόμην; pf. act. λέλοιπα, pass. pf. λέλειμμαι, aor. ἐλείφθην, fut. λειφθήσομαι, fut. ex. λελείψομαι, adi. verb. λειπτέον; ep. aor. act. λίπον, pass. 3 pl. λίπεν, ion. impf. iter. λείπεσκε]. I. act. 1. trans. a) puščam, zapuščam, varujem, prizanašam οἰκίαν, φάος ἠελίοιο umiram; tako tudi θυμός, ψυχή, αἰὼν λείπει τινά; zapustim τί τινι; b) pustim na cedilu, (zlobno) zapustim v nevarnosti, postavljam v nevarnost εὕδοντα, τὴν τάξιν zapustim (odkazano) mesto, τὴν ἐμαυτοῦ φύσιν izneverim se, postanem nezvest; c) opustim kaj, ne storim svoje dolžnosti, ne plačam δασμόν; o stvareh: λίπον ἰοὶ ἄνακτα puščice so pošle. 2. intr. poidem, (iz)ginem, oddalim se, poneham, manjkam, οὔποτ' ἔλιπεν ἐξ οἴκου αἰκία nikoli ni (po)nehala, počivala, λείποντος μικροῦ malodane, skoraj; οὐδὲν λείπει τὸ μὴ οὐ βαρύστον' εἶναι ničesar ne manjka, da ne bi bilo = brez dvoma bi bilo zelo žalostno. II. med. zapustim za seboj, zapustim komu kaj v spomin na se, μνημόσυνον zapuščam spomin na se. III. pass. 1. (za)pustijo me, ostanem αὐτόνομος preostanem, prizanese mi kdo, ostanem živ, τὸ λειπόμενον ostanek, πολλοὶ δὲ λίποντο mnogo jih je ostalo (živih); λείπομαί τινος dalje živim kot, preživim koga. 2. zaostanem za kom τινός, a) v teku, v boju, na potu, εἶπον τοῦ κήρυκος μὴ λείπεσθαι da mora priti obenem z glasnikom, δουρὸς ἐρωήν za lučaj kopja, καιροῦ pridem prepozno; b) sem nižji, slabejši od koga, podležem τινός, πρός τι presega me kdo v čem. 3. pusti me kdo na cedilu, a) sem daleč, ločen od koga, τινός in ἀπό τινος zapustim koga; ne udeležim se česa τῆς ἐξόδου, ναυμαχίης; b) manjka mi česa ἔν τινι, imam premalo σοφίας, τῆς τροφῆς sem brez (potrebnega) živeža NT, sem brez česa γνώμας, οὐ λείπεται ὀδυρμάτων οὔτ' ἀμφιπίπτων στόμασι ne neha žalovati in poljubovati (mater), λείπομαι ἐν τῷ μὴ δύνασθαι μήθ' ὁρᾶν tare me slabost telesa in slepota; c) sem ločen od česa, ne slišim, ne razumem λόγων.

μνεία, ἡ (μνάομαι) spomin (misel) na kaj τινός, μνείαν ποιοῦμαι (περί) τινος omenjam kaj, spominjam se, μνείαν ἔχω spominjam se NT.

μνῆμα, ατος, τό, dor. μνᾶμα, μνημεῖον, ion. μνημήιον (μιμνῄσκω) spomin(ek); spomenik, nagrobni spomenik, grob NT.

μνήμη, ἡ (μνάομαι) spomin, pomnjenje, spominek, ἀπὸ μνήμης iz spomina, μνήμη γίγνεταί τινος spominja se kdo česa, μνήμην ἔχω τινός spominjam se; μνήμην ποιοῦμαί τινος omenjam kaj, μνήμην πάντων ἀνθρώπων ἐπασκέω gojim spomin na vse ljudi, bavim se z zgodovino vseh ljudi, NT spominjam se; μνήμην παρέχομαι postavljam si spomenik.

μνημονεύω (μνήμων) [fut. pass. μνημονεύσομαι in μνημονευθήσομαι] 1. spominjam se, pomnim, mislim na kaj τί, τινός. 2. sporočam, spomnim na kaj, omenjam, pripovedujem τινός, τί, περί τινος, ὅτι, οἱ μνημονευόμενοι ἄνθρωποι ljudje, ki se omenjajo, katerih spomin živi v zgodovini.

μνημονικός 3 (μνήμων) ki se česa dobro spominja, kdor ima dober spomin, μνημονικώτερον παρέχω τινά bistrim komu spomin, μνημωνικῶς na pamet, iz glave.

μνημοσύνη, ἡ (μνήμων) spomin, skrb, misel na kaj, μνημοσύνη τις πυρὸς γενέσθω skrbimo za ogenj.

μνημόσυνον, τό spomin NT, spomenik, μνημόσυνον λείπομαι ἐμαυτοῦ zapuščam spomin nase.

συνοίκια, τά (σύν-οικος) (ἱερά) praznik zedinjenja (v Atenah, ki se je obhajal vsako leto v spomin, da je združil Tezej vse državljane v eno mesto).

Ὑακίνθια, τά spartanski praznik, ki se je obhajal tri dni v Amiklah (v spomin smrti spartanskega kraljeviča Hijakinta).

ὑπο-μιμνῄσκω, dor. ὑπομιμνᾱ́σκω [aor. ὑπέμνησα, dor. ὑπέμνᾱσα] 1. act. a) spominjam koga česa, pokličem v spomin, jemljem v misel, omenjam τινά (περί) τινος, τινά τι, τί kaj; b) opominjam, svarim τινά τινος, τινά τι, inf. 2. pass. spominjam se, pomnim τί, ὅτι, τινός NT.

ὑπόμνημα, ατος, τό ὑπόμνησις, εως, ἡ (ὑπομιμνῄσκω) 1. a) spominjanje, spomin; omenitev, omemba; ὑπόμνησίν τινος ποιοῦμαι spominjam se česa, omenjam kaj, ὑπόμνησίν τινος ἔχω spominjam se česa; b) opomin, svarilo NT. 2. spomenik; pl. spominski zapiski, znamenitosti.