Franja

θιγγάνω [fut. θίξομαι, aor. ἔθιγον] 1. dotikam se česa, zadenem, dosežem, prijemam (z roko), objemam, zajemam (vodo) τινός τινι. 2. a) bavim se s čim, λόγου κακοῦ γλώσσῃ govorim slabe besede; b) deležen sem česa τινός.

θοάζω¹ (θοός) poet. 1. intr. hitim, letim, dirjam, drevim. 2. trans. hitro premikam, maham s čim πτέρυγας.

θοινάω (θοίνη) [fut. θοινήσω itd.] ep. poet. 1. act. pogostim koga s čim, nasitim, napravim gosti; δεῖπνον θοινῶ τί τινι postavim komu kaj kot jed na mizo, pogostim koga s čim. 2. pass. gostim se, pogosti me kdo.

θρέομαι d. m. [Et. iz θρέϝομαι, kor. dhreu-, zveneti] poet. tarnam, tožim, žalujem nad čim κακά; pripovedujem μέλεα.

ἰχανάω [pr. ἰχανάᾳ, pt. ἰχανόων, -νόωσαν] ep. poganjam se, koprnim, težim za čim τινός in inf.

καθ-άπτω, ion. κατ-άπτω (gl. ἅπτω) I. act. in pass. 1. trans. privezujem, pripenjam, ἀμφί τινι ogrnem, vržem čez (rame); pass. βρόχῳ καθημμένη za zanko privezana, obešena. 2. intr. zgrabim za kaj, obesim se na kaj χειρός NT. II. med. 1. privezujem si kaj. 2. a) dotikam se, nagovarjam koga, τινὰ μαλακοῖς ἐπέεσσι v prijaznih besedah, prijazno; b) zadiram se nad kom, napadam, grajam, zmerjam koga, očitam komu kaj τινὰ ἀντιβίοις, χαλεποῖς ἐπέεσσι, τινός; c) bavim se, želim si, stremim za čim τινός; d) ion. sklicujem se na koga, kličem koga za pričo θεῶν.

καθ-ηγέομαι d. m., ion. κατ-ηγέομαι 1. hodim spredaj, sem vodnik, vodim k čemu, kažem (pot) τινὶ (ὁδόν), ἐπί τι, εἴς τι, Ὕβλωνος καθηγησαμένου pod vodstvom; pren. začenjam s čim, napravim uvod λόγου, s pt. τὸν νόμον τιθείς prvi dam (uvedem) zakon. 2. poučujem, učim koga, dajem navodilo za kaj, napotim koga τί, τινί τινος.

καθ-ίστημι [trans. fut. καταστήσω, aor. κατέστησα, pass. aor. κατεστάθην, fut. κατασταθήσομαι, adi. verb. καταστατέον; med. fut. καταστήσομαι, aor. κατεστησάμην; intr. καθίσταμαι, fut. καταστήσομαι, aor. κατέστην, pf. καθέστηκα, pl. καθέσταμεν, plpf. καθε(ι)στήκειν, pl. καθέστασαν; fut. 3 καθεστήξω; ion.: κατίστημι, pf. κατέστηκα, 3 pl. κατεστέασι, pt. κατεστεώς, plpf. 3 sg. κατεστήκεε, impf. 3 pl. κατιστέατο, pf. pass. 3 pl. κατεστέαται] I. trans. 1. act. a) doli postavim, posadim, postavim na kaj, pripeljem, spravim kam τινά, τί, εἰς Ἰωνίαν, ἐπὶ τὰ ὅρια, πρὸς τὴν οἰκίαν spravim domov, νῆα usidram, Πύλονδε pripeljem v Pil, εἰς κρίσιν, εἰς δίκην, εἰς ἀγῶνα postavim, pokličem pred sodnike, pozovem na odgovor, zatožim, ἐμαυτὸν εἰς κρίσιν pridem pred sodišče, φάλαγγα postavim v bojni red, εἰς τὸ φανερόν τινα spravim v javnost, proslavim, σκοπούς razpostavim ogleduhe, εἰς τοὺς ἀρχικούς prištevam med, ποῖ δεῖ καθιστάναι πόδα kam naj postavim nogo; pass. εἰς ἑκάτερα τὰ ἰσχυρότατα καθίσταμαι dosežem v obeh ozirih najvišjo stopnjo; b) postavljam, nameščam, narejam, volim koga za kaj τινὰ ὕπαρχον, τύραννον, βασιλέα; ψευδῆ γ' ἐμαυτὸν οὐ καταστήσω πόλει nočem stati pred mestom kot lažnik; postavljam nad koga (kaj) ἐπὶ πολλῶν, ἐπὶ πᾶσι NT; nastavljam τινά; τὴν εὐλογίαν φανεράν po-, razjasnim, razbistrim, ἐντιμότερόν τινα bolj častim; pass. κυβερνᾶν κατεστάθη postavljen je bil za krmarja, ἀρχιερεὺς εἰς θυσίας καθίσταται je postavljen, da daruje daritve NT; c) pri-, spravljam v kak položaj, pripravljam v kakšno stanje, εἰς φόβον, ἀπορίαν pripravljam v strah, v zadrego, ἐν ἀκινδύνῳ spravljam v varnost, zavarujem, εἰς ἐρημίαν φίλων pripravim ob vse prijatelje, τινὰ κλαίοντα spravim v jok, τινὰ φεύγειν spravim v beg, κατέστησαν ἐς ἀλκὴν μηδένα τρέπεσθαι so povzročili, da se ni nihče postavil v bran; pass. ἁμαρτωλοὶ κατεστάθησαν postali so grešniki NT. 2. med. postavljam sebi, svoje stvari, odredim, uredim sebi v prid, izberem, izvolim si τύραννον, ἄρχοντας, τὴν ζόην ἀπό τινος preživim se s čim. II. intr. 1. postavljam se kam, pridem v, stopim na kaj, pred koga, nastopim kot govornik ἐπὶ τὸ πλῆθος, καταστάντες ἐπὶ τοὺς ἄρχοντας ko so prišli pred gosposko, εἰς τάξιν postavim se v bojni red; pf. stojim, sem postavljen, obstojim, φυλακὴ καθειστήκει je bila postavljena; καθίσταμαι ἔκ τινος sestojim iz česa. 2. dospem, pridem kam ἐς Ῥήγιον, εἰς τὴν βασιλείαν zasedem prestol, εἰς τὴν βουλείαν dosežem dostojanstvo svetovalca, εἰς οὖρον pridem pod ugoden veter; pridem v kako stanje, ἐν τῷ ἀσφαλεῖ v varnost, ἐν κινδύνῳ sem v nevarnosti, ἐν δείματι loteva se me strah, ἔμφρων pridem k zavesti (pameti), εἰς φυγήν spustim se v beg, εἰς τὸ δέον pridem v red (na pravi tir), εἰς μάχην spustim se v bitko, začnem bitko, εἰς λόγους pridem v (začnem) pogovor, καθίσταταί τι εἰς ἄμεινον nekaj se obrača na bolje, καταστάντων εὖ τῶν πραγμάτων ako se njim položaj izboljša, ako se njih razmere dobro urede, θυμός τινι κατέστη nekdo je okreval, ἐπί τινι καθίσταμαι pretim komu. 3. a) trdno stojim, ustanovim se εἴ που κατασταίη; b) umirim se, poležem se θόρυβος; c) pogosto = εἶναι: ἔνθα μὴ καθεστήκη δέος kjer ni nobenega strahu, ἄπαρνος καθίσταμαι tajim, φονεύς, ἐραστὴς καθίσταμαι sem morilec, ljubitelj, φύλαξ πιστὴ κατέστης postala (bila) si zvesta čuvarica; d) pf. sem, nahajam se (v kakem stanju), ὅποι καθέσταμεν kam sva prišla in kje sva se ustavila; τίνι τρόπῳ καθέστατε kaj vas je prignalo sem? pt. pf. καθεστηκώς ali καθεστώς ki čvrsto stoji, obstoječ, veljaven, običajen; οἱ καθεστῶτες νόμοι obstoječi (veljavni) zakoni, ἡ καθεστηκυῖα ἡλικία moška doba, ἀεὶ καθεστῶτος ker je vedno veljavno to načelo, ker je običajno; τὰ καθεστῶτα obstoječe (sedanje) razmere, μάντις τῶν καθεστώτων prorok (namenjene) usode.

καθ-οπλίζω 1. a) act. oborožujem, opremljam koga s čim (= κατασκευάζω); b) med. oborožujem se. 2. poet. borim se s čim, premagam τὸ μὴ καλόν.

καλινδέομαι pass. valim se, vrtim se, potikam se, vlačim se ἔν τινι, neprestano se s čim bavim ἔν τινι.

καλύπτω [Et. iz (k'l̥l-) kor. k'el, pokriti, lat. celo, are, occulo, nem. hehlen (stvn. helan), hüllen, Hölle, Helm itd. – Obl. fut. καλύψω, aor. ἐκάλυψα, pf. med. in pass. κεκάλυμμαι, aor. pass. ἐκαλύφθην]. ep. poet. I. act. 1. a) zagrinjam, zastiram, zakrivam, odevam, obdajam, pregrinjam τί τινι, ἔν τινι; b) τινί τι, ἀμφί τινι, πρόσθε τινός pokrijem koga s čim, držim pred (nad) kom ščit. 2. pren. skrivam, zakrivam kaj, zamolčim σιγῇ, ubijem νυκτὶ ἐρεβεννῇ, pokopljem τάφῳ τινά, prikrivam τὶ κρυφῇ καρδίᾳ, omračim, zatemnim πένθος ὀφθαλμούς, ponižam εὐδαίμονας Ἀθήνας; ἔξω με καλύψατε izženite me in me skrijte. II. med. zavijam se, zagrinjam se, τινί s čim.

καπηλεύω (κάπηλος) 1. na drobno dajem, tržim σίτοις, kupčujem s čim μαθήματα, goljufam. 2. (po)kvarim, (po)pačim λόγον NT.

κατα-βαίνω [gl. βαίνω; aor. 2 imp. κατάβα, κατάβηθι; ep. aor. 3 pl. κατέβαν; cj. 1 pl. καταβήομεν (-βείομεν); med. aor. mixtus κατεβήσετο, cj. καταβήσεται, imp. καταβήσεο] 1. intr. a) doli grem, stopam, korakam, skačem, lezem, grem iz mesta ali iz notranje dežele k obrežju, τινός, ἐκ, ἀπό τινος iz, z, ἀπὸ τοῦ ἵππου razjašem, τί, ἐς, ἐπί τι, ἐντός τινος, παρά τινα v, k, εἰς ἀγῶνα odrinem na niže ležeče borišče, grem v boj; θάλαμον v sobo, Ἀΐδαν v Had; κατέβη ἡ βροχή ploha se je usula NT; o govorniku: stopim z govorniškega odra; b) pren. spuščam se v kaj, ponižam se do česa, začnem o čem govoriti, končam govor s čim ἐς λίτας, κατέβαινε αὖτις παραιτεόμενος končal je s tem, da je zopet prosil, začel je zopet prositi. 2. (navidez) trans. κλίμακα grem po stopnicah doli, ὑπερώια iz gornjih sob.

κατα-έννῡμι ion. ep. = καθ-έννῡμι [impf. 3 pl. κατα-είνυσαν (-είνυον), pf. pass. pt. καταειμένος] oblačim, pokrivam, τί τινι kaj s čim.

κατα-καλύπτω (ep. nav. v tmezi) 1. act. popolnoma zagrnem, zavijem v, ovijem s čim, popolnoma po-, zakrijem. 2. med. zakrijem si (obraz), skrijem se; NT pokrivam se.

κατα-λαμβάνω [fut. καταλήψομαι, aor. κατέλαβον, pf. κατείληφα, pass. pf. κατείλημμαι, aor. κατελήφθην, ion. fut. καταλάμψομαι, pf. καταλελάβηκα, pass. pf. καταλέλαμμαι, aor. κατελάμφθην] I. act. 1. zgrabim νῶτα, primem, zasedem ἀκρόπολιν, πάντα φυλακαῖς, osvojim, utaborim se στρατόπεδον, dobim, prevzamem (vrhovno poveljništvo v svoje roke) τὰ πράγματα. 2. a) dosežem, zadenem, doidem, ujamem; b) zalotim, zasačim, najdem τινὰ λελυμένον, περιπατοῦντα, ἐπ' αὐτοφώρῳ; μάχην pridem o pravem času k bitki; c) o dogodkih, sreči, nesreči in drugih nezgodah: zgrabi, zadene me kaj, σκοτία με tema me objame, συμφορά, νοῦσος, κίνδυνος, πάθος με καταλαμβάνει zadene, zaloti me nesreča, bolezen, nevarnost, trpljenje, κατειλημμένος εἰμὶ ἐν ἀνάγκαις zabredel sem v stiske in nadloge; pos. intr. pripetim se, dogodim se, nastanem, κατὰ τὴν καταλαβοῦσαν συμφορήν zaradi nesreče, ki jih je zadela, τὰ καταλαβόντα dogodki, nastala nesreča, πόλεμος καταλαμβάνει vojska nastane; pogosto impers. καταλαμβάνει με = συμβαίνει μοί, κατέλαβέ με στρατεύεσθαι slučajno sem šel na vojno, ἕνα κατέλαβε ἀποθανεῖν primerilo se je, da je eden umrl; καταλελάβηκε ἐμέ τοῦτο ἐς ὑμέας ἐκφῆναι čutil sem se prisiljenega, vam to povedati; d) duševno: zgrabim, umevam, razumem NT, spoznam τὶ διά τινος. 3. krepko držim, zadržujem, oviram δύναμιν, πῦρ, διαφοράς poravnam spore ali nasprotja, ἐρίζοντας pomirim, ὁ θάνατος καταλαμφθεὶς ἐσιγήθη vest o umoru se je potlačila in prikrila, ἐμαυτόν krotim, brzdam se, τινὰ ὅρκοις vežem s prisego, σπονδαὶ κατειλημμέναι potrjena zaveza; τὰ ἐν τῷ στρατοπέδῳ ἔτι βεβαιότερον κατέλαβον razmere v vojni (= oligarhijo) so še bolj utrdili. II. med. 1. osvojim si kaj, bavim se poprej s čim, poprej pripovedujem. 2. vem, vidim, spoznam NT.

κατα-πλάσσω ion., at. -ττω 1. act. prevlečem, namažem kaj s čim τί τινι. 2. med. namažem si kaj s čim τί τινι.

κατά-πλεως 2 at. = κατά-πλεος poln, napolnjen, zamazan s čim τινός.

κατα-σκευάζω 1. act. a) pripravljam ὁδόν NT, opremljam, ἵππους εἰς ἱππέας za konjenike, ὄνους obložim, obtovorim, ναυμαχίαν pripravljam se za, Ἄντανδρον utrjujem, χώραν obdelujem, τινὰ ἐπὶ στρατιάν oborožujem, ὅπλα narejam, τριήρεις gradim; b) prirejam συνέδριον, (za)snujem, nabavljam, oskrbujem, postavljam, krasim ἱερά, βωμούς; δημοκρατίαν, πόλιν urejam; c) izmišljam; d) spravljam v položaj (οὕτω), pripravljam usodo. 2. med. a) pripravljam zase, urejam sebi, preskrbujem si, (z)gradim si, izvedem svojo namero πρᾶξιν, ὄνους obtovorim svoje osle, βιαίαν ἀρχήν osnujem si samosilno vlado, ἵππους oskrbim svoje konje s čim, λόγον ἐπί τι začenjam na kaj misliti; b) urejam si (svojo hišo), nastanim se, naselim se, udomim se, navadim se česa περί τινος; c) odlagam, odkladam (svojo prtljago); opp. ἀνασκευάζομαι.

κατα-σπουδάζομαι d. m. (samo pf. κατεσπούδασμαι) z vnemo se bavim s čim, delam.