Franja

μάγαδις, ιδος, ἡ [dat. μαγάδι] magadis, glasbeno orodje z dvajsetimi strunami, ki je obsegalo dve oktavi; οἷον μαγάδι kakor na magadi t. j. v oktavi.

μακρός 3 [Et. lat. macer, nem. mager (= prv. pom. dolg v primeri s širokostjo = tenek, suh)] [comp. μακρότερος, μάσσων, sup. μακρότατος, μήκιστος, adv. μήκιστα] 1. o prostoru: a) dolg, velik, visok, globok, silen, vitek; πλοῖον, ναῦς bojna ladja; dalek, oddaljen; μακροτέραν (ὁδόν) po daljši poti, ἐπὶ τὰ μακρότερα na dolgost, podolgoma, τὰ μακρότατα najbolj oddaljeni kraji; b) širok, prostran. 2. o času: dolg, dolgotrajen, obširen, μακρόν ἐστιν bilo bi preobširno (predolgotrajno), ἐέλδωρ želja, ki smo jo dolgo gojili. 3. adverb.: a) μακρόν, μακρά (βιβάς) z velikimi koraki, βοῶ glasno kričim, μακρὰ προσεύχομαι dolgo molim NT; b) διὰ μακροῦ daleč, od daleč; dolgo potem, οὐ διὰ μακροῦ ne dolgo (kmalu) potem, διὰ μακρῶν obširno; c) ἐπὶ μακρὸν πορεύομαι v dolgi vrsti, ὅσον (ἐπὶ) μακρότατον kar najdalje, ἐπὶ μακρότερον še več (bolj), ἐς τὰ μακρότατα kakor daleč je mogoče, προθυμέομαι trudim se na vso moč; d) μακρῷ pri komp. in sup. mnogo, daleko, kar; e) μακρῶς daleč, oddaljeno, obširno; μήκιστα naposled.

μάλα adv. [Et. kor. mel, velik, mnog; lat. melior, mul-tus; slov. moleti, gršk. μαλερός močen] I. pos. 1. kaj, zelo, silno, prav, jako; μάλα πάντα prav vse, μάλα πάντες prav (popolnoma) vsi, πολλοὶ μάλα zelo mnogi, πάγχυ μάλα popolnoma, povsem, καὶ πάνυ μάλα(sc. ἐπιμένει) in še zelo dolgo, οὐ μάλα ne posebno, ne zelo, nikakor ne, μάλα ἀεί neprenehoma, neprestano, καὶ μάλα in sicer zelo, celo jako, prav zelo, povrhu še, μάλα αὐτίκα takoj, precej, ta trenotek; pri komp.: mnogo, daleko μάλα πρότερος; pri subst. μάλα συμφορά velika nesreča, μάλα στρατηγός dober poveljnik, μάλα καιρός ugodna prilika, μάλα κνέφας popolna tema; pri glagolih: rad, hlastno, požrešno ἐσθίω, φεῦγε μάλα le (vsekakor) beži, εἰπὲ μάλα le (kar) povej. 2. v odgovorih: seveda, zares, vsekakor, μάλα τοι da, seveda, ἦ μάλα da zares. II. comp. μᾶλλον 1. več, bolj, prej, silneje, bolje, rajši, μᾶλλόν τι nekoliko bolj, še rajši, tem bolj, μᾶλλόν τι ἔσπευσαν še bolj so pohiteli, καὶ μᾶλλον še bolj(e), tem bolje, še več; παντὸς μᾶλλον pred vsem, vsekakor, na vsak način, po vsaki ceni, ἐπὶ μᾶλλον bolj in bolj, vedno bolj. 2. a) marveč, μᾶλλον δέ ali marveč, ali pravzaprav; b) pri comp. še, daleko, mnogo, μᾶλλον ἆσσον vedno bliže in bliže; c) = ἄγαν: preveč, precej θερμαίνεσθαι. 3. οὐ μᾶλλον … ἢ (οὐ) ravno tako … kakor, οὐδὲν μᾶλλον nič manj, prav tako, malo, istotako kakor, pri vsem tem, vendar, vkljub temu ne. III. sup. μάλιστα najbolj, največ, zlasti, posebno, najprej; a) v odgovorih: kajpada, seveda, gotovo; b) v vprašanjih: τί μάλιστα kaj, kako, zakaj (vendar) neki? ὅτι δὴ τί μάλιστα zakaj (pač) neki?; c) pri števnikih: približno, do ἥμισυ μάλιστα, μάλιστα κῇ k večjemu, nekako, blizu, okoli; d) ὡς εἶχον μάλιστα kolikor so največ mogli, ποὺ μάλιστα nekako najbolj, τὰ μάλιστα v največji meri, prav mnogo, premnogo, ἐν τοῖς μάλιστα najbolj, prav posebno, ὡς μάλιστα, ὡς οἷόν τε μάλιστα (čim) kar najbolje; δόκιμος ὅμοια τῷ μάλιστα sloveč kakor malokdo.

μέγας, μεγάλη μέγα [Et. μείζων iz μέγjων, kor. meg'h, lat. magnus iz m°g'-nó-s, got. mikils, srvn. michil (prim. Velesovo, nem. Michelstätten = Veleselo). – gen. μεγάλου, ης, ου; acc. μέγαν, μεγάλην, μέγα, pl. μεγάλοι, αι, α, comp. μείζων 2, ion. μέζων, NT μειζότερος, sup. μέγιστος]velik 1. odrastel, visok, vitek, dolg, debel, širok, prostoren πόλις. 2. močen, silen ἄνεμος, mogočen, glasen βοή, μέγας βασιλεύς veliki (perzijski) kralj, βασιλεῖς Atrida, θεαί Demetra in Perzefona; ἐπὶ μέγα ἰσχύος ἔρχομαι dospem do velike moči. 3. važen, slaven ὄνομα, lep κόσμος; o osebah: odličen, ugleden, slaven, imeniten; predrzen λόγος, silovit, hudoben, prevelik, pretiran. 4. zveze: μέγα λέγω (pre)drzno govorim, baham se, φρονέω ponašam se, sem ponosen, predrzno mislim; ποιοῦμαι zelo cenim (čislam), προτείνω μεγάλα mnogo obetam, μέγα δύναμαι sem mogočen (ugleden), μέγα φθέγγομαι, φωνέω glasno govorim. 5. subst.: οἱ μεγάλοι odličnjaki, velikaši, τὰ μεγάλα, τὰ μέγιστα glavne stvari, najsvetejše pravice, največje dobro, glavne dolžnosti, največje nevarnosti; ὃ in τὸ μέγιστον kar je najglavnejše ali najvažnejše. 6. adv. μέγα, μεγάλα, comp. μεῖζον, sup. τὰ μέγιστα zelo, silno, vrlo, glasno, μέγα ὑπάρχει (ἐστί) τι εἴς τι zelo važno je, veliko pripomore kaj k čemu; μεγάλως, μεγαλωστί, comp. μειζόνως, ion. μεζόνως in μεῖζον, sup. μέγιστον velikansko, silno, mnogo; μέγας μεγαλωστί kakor je dolg in širok, zleknjen.

μελετάω (μελέτη) [fut. μελετήσω itd., adi. verb. μελετητέον] 1. skrbim za kaj τινός. 2. a) marljivo se bavim, ukvarjam s čim, urim, vežbam σῶμα, τινά storim, delam, ἀστοῖς ἴσα χρὴ μελετᾶν moramo tako ravnati (isto vršiti) kakor občani; gl. Evr. Bakh 892: οὐ γὰρ κρεῖσσόν ποτε τῶν νόμων γιγνώσκειν χρὴ καὶ μελετᾶν nikdar ne smemo svojega spoznanja in ravnanja staviti nad postave; τὸ ἱππικὸν μεμελετηκός izurjena konjica; b) mislim na kaj, razmišljam o čem τοῦτο, prizadevam si, trudim se za kaj, učim se τὴν ῥητορικήν, izvršujem τέχνας. 3. vadim se (v govorjenju), τάξεις držim se reda, imam vojaške vaje.

μελι-ηδής 2 (ἡδύς) ep. meden, sladek kakor med.

μελί-φρων, ονος, ὁ, ἡ (φρονέω) sladek (kakor med), srce razveseljujoč οἶνος, ὕπνος.

μελιχρός 3 poet. sladek kakor med; subst. ὁ ljubezniv pevec.

μετά [Et. nem. mit (stvn. miti), iz με- (idevr. me-dhi, gl. μέσος) + obrazilo τα] I. adv. 1. vmes, med njimi, v sredi (njih). 2. a) čas. potem, pozneje; b) kraj. vzadi, zadaj. II. praep. 1. z gen. a) v sredi, med λέξο μετ' ἄλλων, μετὰ δμώων πῖνε, κεῖμαι μετὰ θηρῶν, κεῖμαι μετά τινος ležim poleg koga, διάγω μετὰ τῶν θεῶν, οἰκέω μετά τινος sem s kom oženjen, μετὰ νεκρῶν med mrtvimi (v kraljestvu mrtvih); b) s, z, v družbi (zvezi) s kom μάχομαι, παραβοηθέω, πολεμέω, κινδυνεύω, συμπράττω μετά τινος, γίγνομαι μετά τινος stopim na čigavo stran, zvežem se s kom, εἰμὶ μετά τινος sem na čigavi strani, pomagam mu; μάχομαι μετὰ Βοιωτῶν zvezan z Bojočani; νεῖκος τίθεμαι μετά τινος poravnam prepir s čigavo pomočjo; pomni μάστιγι μετὰ κέντρων = μάστιγι καὶ κέντροις, Δημοσθένης μετὰ τῶν ξυστρατήγων (= καὶ οἱ ξ). σπένδονται, στέγη μετὰ πυρός streha z ognjem, μετὰ θεῶν z božjo pomočjo, μὴ θεῶν μέτα = θεῶν μὴ βουλομένων, μετὰ σοῦ s tvojo pomočjo, οἱ μετά τινος tisti, ki so s kom, tovariši, spremljevalci, pristaši, vojaki, οἱ μετ' Ἀριαίου A. in njegovi vojaki; c) vzročno naznanja sredstvo, način ali spremno okoliščino: s, z, po, pri, μετὰ τοῦ σώματος γνῶναι po telesu (= s telesom), μετὰ τοῦ νόμου διακινδυνεύω borim se na strani postave, μετὰ πολλῶν δακρύων s solzami v očeh, οὐκ οἴκτου μέτα brez tarnanja, μετὰ δέους s strahom, μετ' ἀληθείας resnično, μετ' ἀδικίας krivično, μετ' οἴνου pri vinu, μετ' ἀνακωχῆς med premirjem, μετὰ καιροῦ po razmerah, μετὰ ῥυθμοῦ v taktu, μετὰ τοῦ γυμνάζειν pri borjenju, μετὰ δώρων s podkupovanjem, μετ' ἀδείας zagotovivši pomiloščenje, μεθ' ὁτουοῦν τρόπου na katerikoli način, μετὰ πολλῆς φαντασίας z velikim sijajem NT, μετὰ παρατηρήσεως vidno, očitno NT, γενόμενος μετὰ τοῦ ξυνετοῦ καὶ δυνατός postal je ne samo preudaren, ampak tudi mogočen, μετὰ σωφροσύνης τε καὶ αἰδοῦς pametno in skromno (zmerno). 2. z dat. ep. poet. = ἐν, med, pred, pod, v družbi s kom, μετὰ χερσὶν ἔχω držim v rokah, μετ' Ἀχαιοῖσιν, μετὰ πρώτοισι, μετὰ πνοιῇσ' ἀνέμοιο obenem s pišem vetra, hitro kakor veter, μετὰ φρεσίν v srcu, μετ' ἄλγεσιν v bolečinah; μετὰ κύμασιν pod valovi, μετὰ τοῖσιν ἐλέχθην njim sem bil pridružen, ἀρχὸν δὲ μετ' ἀμφοτέροισιν ὄπασσα obema oddelkoma sem dodal vodnika, πύματον ἔδομαι μετὰ οἷς ἑτάροισιν za njegovimi tovariši. 3. z acc. a) kraj. α.) na vprašanje kam izraža smer premikanja: v sredo (med), med, k: μετ' αὐτοὺς ἦλθε stopil je med nje, φεύγω μετὰ νέας k ladjam, ἔρχομαι μετά τινα prihajam h komu, napadam koga = ὁρμάομαι μετά τινα, μετὰ χεῖρας ἔχω držim kaj v rokah, bavim se s čim, εἶμι μεθ' ὅμιλον, ἐλαύνω μετὰ νῆας k ladjam (v tabor), ἀΐσσω μετὰ χῆνας v sredo med gosi, βάλλω μετ' ἔριδας zapletem v prepire, βαίνω μετά τινα napadem koga; β.) izraža nasledovanje v prostoru: za, po, ἕπομαι μετά τινα grem za kom, sledim komu, μεθ' Ἕκτορα za H., μετ' ἴχνια βαῖνε θεοῖο šel je po stopinjah boginje, ἔσχατοι μετὰ Κύνητας οἰκέουσι za K.; b) časovno: po (lat. post), μετ' ἐμέ po moji smrti, μεθ' ἡμέραν po dnevu, ko je napočil dan, μετὰ μικρόν kmalu, μετὰ τοῦτο (ταῦτα) nato, potem, αἱ μετὰ τὸν Μῆδον σπονδαί po perzijski vojni, μετὰ Πάτροκλον θανόντα po Patroklovi smrti; preneseno izraža α.) namen: po, μετὰ πατρὸς ἀκουήν po poročilo o očetu, da bi kaj izvedel o očetu, πλέων μετὰ χαλκόν po medovino, θωρήσσοντο μετὰ πόλεμον oboroževali so se za vojno, ἔρχομαι μεθ' ὕδωρ po vodo; β.) red ali stopnjo: za, poleg, κάλλιστος ἀνὴρ μετ' ἀμύμονα Πηλείωνα, ἀριστῆες μετ' Ἀχιλλέα, πρώτῳ μετ' ἐμέ; γ.) po, vsled; μετὰ σὸν καὶ ἐμὸν κῆρ po tvoji in moji volji (želji), μετὰ κλέος ἵκετ' Ἀχαιῶν vsled slave Ahajcev.

μεταχειρίζω (χείρ) in med. [fut. μετα-χειριοῦμαι, aor. μετεχειρισάμην, pass. μετεχειρίσθην] 1. jemljem kaj v roke, imam v rokah, bavim, pečam se s čim τέχνην, ravnam, vodim, oskrbujem, izvršujem, upravljam τὰ περὶ τὰς ναῦς, πόλεμον, πρᾶγμα, χρήματα, τὰ δημόσια. 2. ravnam, postopam s kom, χαλεπῶς τινά grdo, τινὰ ὡς ἀδικοῦντα ravnam s kom kakor z zločincem, ὁ νοῦς τὸ σῶμα μεταχειρίζεται ravna s telesom.

μοῖρα¹, ἡ [Et. iz μορjα, gl. μείρομαι] 1. del (celote), kos, del zemlje, kraj, stran dežele, τριτάτη δ' ἔτι μοῖρα (νυκτὸς) λέλειπται, χώρης ὀλίγην ἔτι μοῖραν ἔχοντες, πατρῴας γῆς, δώδεκα μοίρας δασάμενοι (na dvanajst delov), ἐστρατεύετο ἐς τὴν Περσέων μοῖραν v ozemlje Perzijanov, τῶν πέντε τὰς δύο μοῖρας νέμονται dve petini; Her. 5, 69 stranka, τὸν Ἀθηναῖον δῆμον πρὸς τὴν ἑωυτοῦ μοῖραν προσεθήκατο je spravil na svojo stran; pren. μοῖραν φιλίας οὐδεμίαν παρέχομαι prav ničesar ne nudim glede na prijateljstvo. 2. del, ki komu pristuje, delež μοίρας νέμω, φθίνοντι μοῖραν νέμω storim umirajočemu, kar mu gre, αἰδοῦς μοῖραν ἔχω sram me je, ἑκάστῳ μοῖραν ἐπέθηκαν vsaki stvari so postavili določeno mejo, τὸ ἐμπλήκτως ὀξὺ ἀνδρὸς μοίρᾳ προσετέθη brezumna naglica se je smatrala za korenjaštvo. 3. kar se spodobi, pristojnost, spodobnost, κατὰ μοῖραν (= ἐν μοίρᾳ) ἔειπες povedal si, kakor se spodobi, kakor je prav, παρὰ μοῖραν ἔειπες nič spodobnega nisi povedal. 4. kar je človeku usojeno, usoda, žreb, prisojeni čas življenja, sreča (= ἐσθλὴ μοῖρα, oppos. ἀμμορίη Od. 20, 76), nesreča, smrt (= μοῖρα θανάτου), οὐ γάρ πώ τοι μοῖρα θανεῖν ni ti še usojeno umreti, μοῖρ' ἐστί usojeno je, μοῖρα ἔχει με usojeno mi je, τῇ σεωυτοῦ μοίρῃ περίεις tvoja sreča te je rešila, καθημερία μοῖρα usoda današnjega dne, πρὸς διπλῆς μοίρας po dvojni (smrtni) usodi; θεία μοῖρα božja odredba (volja). 5. čin, dostojanstvo, ugled, spoštovanje, ἐν μοίρᾳ εἰμί sem spoštovan, ἐν οὐδεμιῇ μοίρῃ ἄγω τινά prav nič ne cenim koga.

οἷος 3 (gl. ὅς) kakšen, kakov, kakršen; pogosto se sloveni s: kakor οἷος δ' Ἄρης πόλεμόνδε μέτεισιν, lat. qualis; stoji 1. v relativnih stavkih in se nanaša na korelativa τοῖος, τοιοῦτος, τοιόσδε, ἀοιδοῦ τοίου, οἷος ὅδ' ἐστίν kakršen je ta; οὐ γὰρ που τοίους ἴδον ἀνέρας, οἷον kakor; demonstrativ se tudi izpušča στιβαρώτερον οὐκ ὀλίγον περ ἢ (τοῖον) οἵῳ Φαίηκες ἐδίσκεον; οὐδὲν οἷον τὸ αὐτὸν ἐρωτᾶν nič ni tako dobro, kakor = najbolje je, ga vprašati. – včasih se asimilira z odvisnim sklonom, na katerega se nanaša: γνόντες τοῖς οἵοις ἡμῖν καὶ ὑμῖν χαλεπὴν εἶναι δημοκρατίαν da je ljudem kakor smo mi in vi, ljudem naše in vaše vrste; χαριζόμενος οἵῳ σοὶ ἀνδρί = ἀνδρὶ τοιούτῳ, οἷος σὺ εἶ; πρὸς ἄνδρας τολμηροὺς οἵους καὶ Ἄθηναίους = οἷοι καὶ Ἀθηναῖοί εἰσιν. 2. v zavisnih vprašanjih: οἶσθα, οἷος ἐκεῖνος ἀνήρ, ὁρᾶτε δὴ ἐν οἵῳ (v kakšnem nevarnem položaju) ἐσμέν, σκέψαι δὲ οἵῳ ὄντι μοι περὶ σὲ οἷος ὢν περὶ ἐμὲ ἔπειτά μοι μέμφῃ pomisli, kakšen sem jaz proti tebi in ti proti meni in mi vendar očitaš. 3. pri vzkliku: kakšen, kako velik (dober, neznaten, grozen itd.): οἷον ἔργον δέδρακας! οἷον ἔχεις ἐπίμαστον ἀλήτην! οἷον δή νυ θεοὺς βροτοὶ αἰτιόωνται! kaj vse pač očitajo ljudje bogovom! 4. kavzalno = ὅτι τοιοῦτος: ἐμακάριζον τὴν μητέρα, οἵων τέκνων ἐκύρησε ker (da) je imela takšne otroke; οἷ' ἀγορεύεις = ὅτι τοιαῦτα ἀγορεύεις, οἷά μ' ἔοργας = ὅτι τοιαῦτα; včasih stoji οἷος dvakrat: οἷ' ἔργα δράσας οἷα λαγχάνει κακά = da ga je po takšnih činih zadela takšna nesreča. 5. z inf. = ὥστε = da (ako stoji ali se lahko dostavi v prejšnjem stavku τοιοῦτος) takšen da, sposoben, zmožen: δοκεῖ μοι τὸ πολὺ τῶν ἀνθρώπων οἷον ἕπεσθαι; Σωκράτης τοιοῦτος ἦν, οἷος μηδενὶ ἄλλῳ πείθεσθαι ἢ τῷ λόγῳ; καλόν ἐστιν ἡ ἐπιστήμη καὶ οἷον ἄρχειν τῶν ἀνθρώπων; λέγειν οἷός τ' ἀνήρ. – οἷός τέ εἰμι (z inf.) morem, zmorem, mogoče mi je, sem sposoben, οἷόν τέ ἐστι ali οἷά τέ ἐστι mogoče je, dovoljeno je, sme se storiti, οἷόν τε ὄν dasi je bilo mogoče. 6. ojačuje superlativ: kar (= ὥς); ἀπέχθειαι οἷαι χαλεπώταται; ὄντος πάγου οἵου δεινοτάτου; ἀφόρητος οἷος κρυμός (= θαυμαστὸς ὅσος) čudovito hud mraz; ὡς οἷόν τε μάλιστα kar najbolj. 7. adverb. a) οἵως (redko): οἷος ὢν οἵως ἔχεις kak junak si in kakšna je tvoja usoda!; b) οἷον, οἷα kakor (da bi), takorekoč, kakor n. pr., kakor, ker pač (οἷον δή), οἷον ἀστέρα tako svetlo kakor zvezdni utrinek; s pt. = ἅτε (navaja stvarni vzrok) ker pač; pri števnikih: blizu, približno οἷον δέκα στάδιοι.

οἱοσ-δή, οἱα-δή, οἱον-δή takšen, kakršen pač, takšen kakor.

οἷόσ-περ, οἵα-περ, οἷόν-περ kdor ravno, kakršen pač, prav kakor; adv. οἷόνπερ prav kakor.

οἴω, ὀῑ́ω navadno med. οἴομαι, ep. ὀῑ́ομαι in οἶμαι [Et. iz ὀϝις-jο-μαι (= po ptičjem letanju soditi), lat. omen (strlat. osmen iz owis-men). – Obl. 2 sg. οἴει, impf. ᾠόμην, fut. οἰήσομαι, aor. ᾠήθην, οἰηθῶ, ep. ὀίσατο in ὠίσθην]. 1. slutim, domnevam, sumim, sumničim, pričakujem, bojim se, nadejam se, upam τί, inf., acc. c. inf, μή s cj.; θυμὸς ὀίσατό μοι srce je zaslutilo, ὀίσατο κατὰ θυμόν zaslutil, začutil je, zazdelo se mu je; ὀίεταί μοι ἀνὰ θυμόν slutim, dozdeva se mi v srcu. 2. mislim, menim, verujem z inf. ali acc. c. inf a) nameravam, hočem, imam namen z inf., οἴομαι δεῖν smatram za potrebno; b) v sredi stavka: mislim, menim (lat. opinor), ὡς ἐγὦμαι kakor mislim, ako se prav spominjam; c) v odgovorih: razume se, seveda, kajpada.

ὀλίγος 3 [Et. sor. λοιγός] comp. ὀλ(ε)ίζων, sup. ὀλίγιστος 1. adi. malo (njih); malo število, neznaten, majhen, kratek (o času), nizek, plitev (o reki), slab, tih (glas) Včasih ga je treba prevesti s premalo: ἐόντων αὐτῶν ὀλίγων ἀλέξασθαι τὸν Mήδων στρατόν premalo jih je bilo, da bi mogli odbiti, δέκα νῆες ὀλίγαι ἀμύνειν premalo jih je, da bi pomagale. 2. subst. οἱ ὀλίγοι manjšina, oligarhi; boljari, plemenitniki (ki so na čelu oligarhiške države); ὀλίγον nekaj malega, ὀλίγα malo imetja, κατ' ὀλίγους v malih oddelkih. 3. adverbialne zveze: a) ὀλίγον (τι), ὀλίγῳ malo, nekoliko, za malo, ὀλίγῳ πρότερον (ὕστερον) le malo prej (pozneje); b) ὀλίγου za malo, skoraj, malodane, tudi ὀλίγου δεῖν skoraj, malodane, ὀλίγου εἰς χιλίους skoraj do tisoč; c) ὀλίγα redkoma; d) δι' ὀλίγου ne daleč, v majhni razdalji, blizu, v kratkem, kmalu potem, δι' ὀλίγων na kratko, v malo besedah NT; e) εἰς ὀλίγον na majhen prostor, ἐς ὀλίγον ἀφίκετο τὸ στράτευμα νικηθῆναι malo je manjkalo, pa bi bila vojska premagana; f) ἐν ὀλίγῳ v kratkem (času), skoraj NT, na majhnem prostoru; ἐν ὀλίγοις μέγας ποταμός reka velika kakor malokatera druga; g) ἐξ ὀλίγου hitro, nenadoma; h) ἐπ' ὀλίγα (πιστός) v malem (zvest) NT; i) παρ' ὀλίγον skoraj, komaj; παρ' ὀλίγον ποιοῦμαι malo cenim; j) κατ' ὀλίγον po malem, polagoma. 4. adv. ὀλίγως komaj, malo poprej NT.

ὁμοῖος 3, at. ὅμοιος, ep. ὁμοίιος (ὁμός) 1. podoben, sličen, enak, istovrsten, ὅμοιοι ἦσαν θαυμάζειν zdelo se je, da se čudijo a) (ta)isti = ὁ αὐτός, enak po močeh, kos, ἓν καὶ ὅμοιον eno in isto, enovrstno; b) istega mišljenja; c) ὁμοῖον ἡμῖν ἔσται nam bo vseeno; o tleh: raven. 2. skupen, občen, za vse enak, splošen, enakomeren. 3. primeren, ugoden. 4. subst. a) οἱ ὅμοιοι ljudje enakega stanu, v Sparti: meščani, ki so imeli vse državljanske pravice; b) ἡ ὁμοία (sc. χάρις); τὴν ὁμοίην (τὰ ὁμοῖα) δίδωμι, ἀνταποδίδωμι povrnem enako z enakim, dam milo za drago, τὴν ὁμοίην φέρεσθαι ζητέω παρά τινος želim, da mi kdo izkaže enako uslugo, μετέχω τῆς ἴσης καὶ ὁμοίης imam iste pravice in zakone; c) τὸ ὅμοιον prilika, prispodoba, primera, enakost, πάνυ ὅμοιον dobra primera; τῶν ὁμοίων ἡμῖν ἀξιοῦσθε vi uživate iste časti kakor mi. 5. adverb. izrazi: a) ἐκ τοῦ ὁμοίου enako, na isti način, zopet; b) ἐν τῷ ὁμοίῳ na istem mestu, istotako, ravnotako kakor, ἐν τῷ ὁμοίῳ ποιοῦμαι smatram enakovrednim, enako čislam, ravnam v čem enako. 6. adverb. ὅμοιον, ὁμοῖα, ὁμοίως slično, enako, na enak način, enakomerno, ravnotako kakor, brez razločka, brez izjeme.

ὁμοιό-τροπος 2 enak po šegah in značaju, sličen, skladen; adv. ὁμοιοτρόπως ravnotako kakor.

ὁμολογουμένως (adv. k pt. praes. pass. od ὁμολογέω) priznano, očividno, brezdvomno, ἐκ πάντων kakor vsi soglasno priznavajo, οἱ ὁμολογουμένως συκοφάνται očitni (splošno znani) ovaduhi.

ὁμός 3 [Et. iz somós, slov. so- (n. pr. so-sed), sor. similis, simul itd.] 1. taisti, ravnotak, sličen. 2. skupen, vkupen λέχος, νεῖκος. – adv. ὁμῶς a) obenem, skupaj πάντες ὁμῶς; b) enako, ravnotako (kakor).