Franja

κατοικητήριον, τό stanovanje, prebivališče NT.

κάτ-οπτρον, τό (ὄψομαι) ogledalo, zrcalo.

κατ-ορθόω 1. trans. a) zravnam, držim pokoncu, vzdignem pokoncu δέμας, srečno vodim, osrečujem βροτούς; φρένα = sem pri zdravi pameti, πόλεμον srečno končam, izvojujem; b) zravnam, upravljam, srečno, dobro izvršujem τέχνην. 2. intr. act. in pass. imam srečo, uspeh, po sreči se mi izteče, obnese se mi kaj τινί, ἔν τινι, τὸ κατορθοῦν uspeh, sreča.

κατόρθωμα, ατος, τό κατόρθωσις, εως, ἡ uspeh, sreča, zmaga; NT dobra uprava.

κάττυμα, ατος, τό podplat.

κάτω adv. (κατά) 1. na vprašanje kam: doli, navzdol, na tla, κάτω διεχώρει αὐτοῖς imeli so drisko; NT ἀπὸ ἄνωθεν ἕως κάτω od vrha do tal. 2. na vprašanje kje: spodaj, spodnji, v podzemlju, τὸ κάτω τοῦ τόξου spodnji del loka, ἡ κάτω εἰσβολή spodnji vhod; οἱ κάτω a) mrtveci; b) primorci (opp. prebivalci v sredini dežele); τὰ κάτω; c) podzemlje, spodnji svet; d) primorje, ἡ κάτω Ἀσία Mala Azija. – comp. κατώτερος 3 nižji, bolj spodnji, ἀπὸ διετοῦς καὶ κατωτέρω NT (dečke) dveh let in nižje; τὰ κατώτερα spodnji deli sveta = zemlja; sup. κατώτατος 3 najbolj spodnji, najnižji; adv. κατώτατα najbolj spodaj.

καῦμα, ατος, τό (καίω) vročina, pripeka, žar; vročinska bolezen.

καύχημα, ατος, τό καύχησις, εως, ἡ (καυχάομαι) reč, s katero se baham; čast, slava, hvala, ponašanje NT.

κέαρ, τό (samo nom. in acc.) poet. = ep. in poet. κῆρ srce.

κεῖμαι [Et. kor. k'ej, ležati, odtod: κοιμάω, κοίτη, ὠ-κεανός, κώμη, lat. cu-nae (iz k'oi-nā), civis (starolat. ceivis), nem. Heim. – Obl. 2 sg. κεῖσαι, 3 κεῖται, 3 pl. κεῖνται, cj. κέωμαι, κέηται, opt. κεοίμην, imp. κεῖσο, κείσθω, inf. κεῖσθαι; impf. ἐκείμην, ἔκεισο, ἔκειντο, fut. κείσομαι; ep. praes. 3 pl. κείαται, κέαται, κέονται; cj. 3 sg. κῆται, impf. κείμην, 3 pl. κείατο, κέατο, iter. κέσκετο; ion. pr. 3 sg. κέεται, inf. κέεσθαι; rabi se tudi kot pf. pass. od τίθημι]. 1. ležim, sem a) počivam, spim; b) ležim brez dela; c) ležim na tleh (bolan, utrujen, v nezavesti); d) ležim v nesreči, sem nesrečen, zanemarjen:; e) sem mrtev, nepokopan; f) nahajam se, bivam τόπον. 2. o stvareh: a) ležim, stojim (o krajih); τόπον ležim na kakem kraju, πόλις αὐτάρκη θέσιν κειμένη mesto z ugodno lego:; b) sem postavljen, položen, shranjen, nahajam se, περὶ τῆς κεφαλῆς ovit sem okoli glave, opletam glavo, εἰς ἀνάγκην κείμεθα prisiljeni smo, εὐεργεσία ἀνάγραπτος κεῖται stoji, ostane zapisana, ἄεθλον nagrada je izpostavljena; c) sem določen, v veljavi, obstojim νεῖκος, νόμοι, θέσμια; ζημία κειμένη po zakonu določena kazen; ὄνομα κεῖται ime se je dalo, κεῖται ὄνομά τινι komu je ime, imenuje se; ἀγὸν κεῖται boj je odrejen, κεῖται ἡμῖν dognano je za nas; d) visim; odvisen sem od česa, ἐν γούνασι θεῶν κεῖται je v božjem naročju, je (leži) v božjih rokah; ἐν ὑμῖν κείμεθα naša usoda je v vaših rokah; e) κακὸν τὸ πάλαι κείμενον že davno pozabljeno zlo, εὖ κειμένων πραγμάτων če se bodo stvari dobro zasukale, če se bo dobro izteklo.

κειμήλιον, τό nepremičnina, zaklad, dragocenost, dragotina.

κείρω [Et. iz κερjω, kor. (s)qer, odrezati, lat. caro, rnis (prv. pom. kos [mesa]), slov. kora, nem. scheren (stvn. sceran). – Obl. fut. κερῶ, aor. ἔκειρα, pass. pf. κέκαρμαι, inf. κεκάρθαι, aor. ἐκάρην; ep. fut. κερέω, inf. κερέειν, aor. ἔκερσα, κέρσα]. 1. act. a) (od)strižem κόμην τινί, ἐν χρῷ (χροῒ) κεκαρμένος do kože ostrižen; pos. odrežem, (od)sekam, posekam ὕλην, τὸ οὖρος izsekam, odpravim zapreke, μάχης ἐπὶ μήδεα κείρω gl. ἐπικείρω; b) popasem, požrem, pojem, zapravim κτήματα, λήιον, δημόν, ἧπαρ objem, izkljuvam; c) opustošim, pogubim, pobijem γῆν, τέμενος, πολύκερων φόνον. 2. med. ostrižem si lase, dam si ostriči, popasem (opustošim) zase, γένειον brijem se.

κελάδημα, ατος, τό šumenje, bučanje.

κέλευ(σ)μα, ατος, τό, κελευσμός, ὁ κελευσμοσύνη, ἡ (κελεύω) poziv, ukaz, povelje, zapoved, nalog; ἀπὸ ἑνὸς κελεύσματος na eno samo znamenje, na eno povelje.

κελεύω (κέλομαι) [aor. pass. ἐκελεύσθην, pf. κεκέλευσμαι, adi. verb. κελευστός, ep. inf. aor. κελευσέμεναι] 1. poganjam μάστιγι, velevam, zapovedujem, zahtevam, pozivam, priganjam, bodrim, opominjam τινί, τινά, τινί τι, τινά τι, inf.; pass. κελεύομαι zapoveduje mi kdo, τὸ κελευόμενον in pl. povelje, zapoved, κελευόμενος ποιῶ τι storim kaj na povelje. 2. (po)kličem, pozovem ἐπὶ τὰ ὅπλα, ἐπί τινα h komu. 3. predlagam, svetujem; prosim, želim; dovoljujem.

κελήτιον, τό, demin. od κέλης ladja brzoplovka (jahta).

κενός 3, ep. ion. κεινός, ep. κενεός [Et. pri Hom. κενεός (iz κενεϝός), idevr. k'en-. – comp. at. κενότερος]. 1. a) prazen, votel, τὸ κενόν prazen prostor, praznina; b) brez česa (brez ljudi, brez posadke), izmrl, τινός oropan česa, λέαινα zapuščena, ἥκεις γὰρ οὐ κενή ne prihajaš prazna (= brez vzroka); c) utrujen, upehan. 2. prazen, ničev, puhel, neosnovan, neutemeljen, neizvršen, brezuspešen, κενεὸς νέομαι vračam se s praznimi rokami, brez uspeha; εἰς κενόν zaman, zastonj, brez koristi, διὰ κενῆς zastonj, brez vzroka.

κενο-τάφιον, τό (τάφος) prazen grob (brez mrliča), častni grob ali spomenik.

κέντρον, τό (κεντέω) 1. a) bodica, bodilo, ostroga, osten (palica z železnim šilom, s katerim so zbadali in poganjali živino); b) jermenast bič z bodicami (kot mučilo); c) želo; d) igla, ostnata zapona. 2. a) izpodbadanje, izpodbuda, mik; b) bolečina; c) ἐμοῦ hrepenenje po meni. 3. središče (centrum).

κεράμιον, τό (demin. od κέρα-μος) lončena posoda, vrč; kot mera 40 l.