Franja

Ναρθάκιον, τό gora in mesto v južni Tesaliji.

νάρθηξ, ηκος, ὁ 1. narteks, trstiki podobna rastlina, trstikova palica; tako palico z bršljanom ovito je nosilo zlasti spremstvo Bakhovo. 2. puščica, škatljica, posoda za zdravila in mazila.

ναύ-κρᾱρος, ὁ [Et. ναῦς + κρασρο-ς (gl. κέρας) glavar ladje; ναύκλαρος, ναύκληρος je po dissimil. iz ναύκρᾱρος] 1. graditelj in lastnik ladje. 2. poveljnik ladje, kapitan. 3. predstojnik navkrarije.

ναῦς, ἡ [Et. gen. νεώς iz νηϝός, lat. navis; acc. νῆα iz νῆϝα = lat. navem. – Obl. gen. νεώς, νηί, ναῦν, νεοῖν, νῆες, νεῶν, ναυσί, ναῦς; ep. νηῦς, νηός in νεός, νηί, νῆα, νῆ', νέα, νῆες in νέες, νηῶν in νεῶν, νήεσσι, νέεσσι in νηυσί; νῆας, νέας; gen. in dat. pl. tudi ναῦφι(ν); ion.: νεός, νηί, νέα, νέες, νέας; dor. νᾱός, νᾱΐ, νᾶες, νᾱῶν] ladja, troveslača, μακρά bojna ladja, μεγάλη tovorna ladja, κατὰ μίαν ναῦν τεταγμένοι tako da je bila ladja za ladjo postavljena.

νε-ᾱκόνητος 2, ep. νε-ηκονής in νε-ήκης 2 (ἀκονέω) poet. iznova (ravnokar) nabrušen.

νεᾱνίας, ου, ὁ, ion. νεηνίης, ίεω in νεανίσκος, ion. νεηνίσκος, ὁ 1. mladenič, mlad človek. 2. adi. mladeniški, mlad, čvrst, močen.

νέμω [Et. kor. nem, dodeliti, vzeti, šteti, nem. nehmen (stvn. neman), lat. numerus. – Obl. fut. νεμῶ, med. νεμοῦμαι, ion. νεμέω, νεμέομαι; aor. ἔνειμα, ἐνειμάμην, pass. ἐνεμήθην, fut. pass. νεμηθήσομαι]. ep. in poet. νωμάω [fut. νωμήσω, aor. ἐνώμησα] I. act. in pass. 1. delim, razdelim κρέα, τὰ τῶν λαφύρων, podelim, dam τινί τι, τιμήν, τιμὰς φίλοις izkazujem prijateljem čast, spoštujem svet prijateljev, τὸ πιστὸν τῆς ἀληθείας povem popolno resnico, ὤραν τινός skrbim za koga, dovoljujem, prepuščam αἵρεσιν, pripisujem αἰτίαν, τὸ ἀπ' ἡμέων οὕτω ἀκίβδηλον ἐὸν νέμεται ἐπὶ τοὺς Ἕλληνας naše obnašanje (ravnanje) nasproti Helenom je tako odkrito in pošteno, μεῖζον μέρος τινί više cenim, smatram za bolj važno, πλέον οἴκτῳ pretiravam usmiljenje, τὸ ἴσον, τὰ ἴσα delim enako, dajem isto čast, sem nepristranski. 2. a) jemljem (kot svoj delež), prisvajam si, imam; vladam, upravljam πόλιν, ἀστραπᾶν κράτη imam oblast nad silnimi bliski, ἧς κράτη καὶ θρόνους νέμω v kateri gospodujem in vladam, κράτη καὶ δόμους osvojim si, polastim se; b) obdelujem, stanujem, prebivam, κισσὸν νέμουσα ki prebiva v bršljanu, upotrebljam, izrabljam μέταλλα; c) smatram, imam koga za kaj, priznam φίλον τινά, τήνδ' ἁμαρτίαν, ἐμαυτὸν παῖδα τῆς τύχης, τάνδε οὐκέτι νέμω πόλιν ne smatram več za državo; častim koga, θεόν kot boga. 3. a) dodelim kot pašo, pustim, da se pase, pasem, gonim na pašo, οἱ νέμοντες pastirji; pren. χόλον kuham jezo; b) popasem, τὰ ὄρη pasem na gori; pren. uničim, opustošim πυρί; pass. uničim se πυρί, τὸ ὄρος νέμεται αἰξί na gori se pasejo koze. II. med. 1. razdelim med, prisvojim si. 2. imam, posedujem, uživam, vodim, vladam ἔργα, τεμένη, πατρώια ἔργα; stanujem, bivam v ἄλσεα, Ἰθάκην, πόλιν, obdelujem γῆν; χώραν bivam v deželi in jo izkoriščam. 3. pasem se, hodim na pašo; popasem, objem τί, hranim se s čim τινός. 4. o ognju: razširim se.

νεοσσιά, ἡ, at. νεοττιά, ion. νεοσσιή in νοσσιή gnezdo (z mladiči), mladiči.

νεο-χμός 2 ion. poet. [Et. νέος + -χμ-ος, gl. χαμαί, χθών = in terra novus] nov, nepričakovan, νεοχμόν τι ποιέω snujem novotarije, delam nemir.

νέρτερος 3 in 2 (ἔνεροι) poet. spodnji, podzemeljski, ἡ νέρτερος θεά Prozerpina.

νευρά, ἡ, ion. -ρή in νεῦρον, τό [Et. iz snēurom, slov, snujem, snovati, nem. Schnur (stvn. snuor). – ep. gen. dat. νευρῆφι] 1. kita, suha žila, napetost, moč. 2. vrv, motvoz, vrvica (s katero je bila ost pritrjena na koncu puščice). 3. tetiva.

Νευρὶς γῆ dežela naroda, ki se zove Νευροί v današnji Galiciji in Poljski.

Νεφέλη, ἡ mati Friksa in Hele.

νέφος, ους, τό [Et. slov. nebo, gršk. νεφέλη, lat. nebula iz nebh(e)lā, nem. Nebel, sor. ἀφρός in ὄμβρος] ep. poet. 1. oblak. 2. truma, krdelo, množica.

νέω¹ [Et. iz σνεϝω, gl. νάω. – Obl. inf. νεῖν, fut. νεύσομαι in νευσοῦμαι, aor. ἔνευσα, pf. νένευκα, adi. verb. νενυστέον; ep. impf. ἔννεον, ion. inf. praes. νέειν] plavam.

νεώσ-οικοι, οἱ (οἶκος) ladjenice, shrambe za ladje, oddelki ladjedelnice, v katerih so se ladje popravljale in shranjevale.

νήγρετος 2 (νη- in ἐγείρω) ep. nevzdramen, ὕπνος trden, νήγρετον εὕδω nevzdramno spim.

Νηρεύς, έως, ὁ [Et. sor. νήχω, νάω, lat. no, nare] Pontov in Gajin sin, njegove hčere so Νερεΐδες ali Νηρῇδες, αἱ.

νησιώτης, ου, ὁ, fem. νησιῶτις, ιδος (dor. νασ-) in νησιωτικός 3 (νησίον) 1. adi. (ki je) na otoku, otoški. 2. subst. ὁ otočan.

νηφάλιος 3 in 2 (νήφω) trezen, tešč NT.