Franja

παρά-κειμαι [impf. iter. παρεκέσκετο] 1. ležim ali stojim poleg česa ali pri kom (pred kom), postavljen sem pred koga τράπεζά τινι, ὡς Ἀΐδᾳ παρακείμενος kot bi ležal v naročju smrti. 2. sem pripravljen, sem pri rokah ὀιστός, χλαῖνα, ὑμῖν παράκειται ἠὲ μάχεσθαι ἢ φεύγειν na izbiro vam je (samo).

παρακλίτης, ου, ὁ sosed (tovariš) pri mizi.

παρ-άλιος 3 in 2 (ἅλς) pri (ob) morju (ležeč); ἡ παραλία (sc. χώρα) obrežje, primorje, obal, posebno južna in vzhodna obal Atike; subst. οἱ Παράλιοι in Πάραλοι prebivalci ob morju, primorci.

παρα-μένω, ep. παρ-μένω παρα-μίμνω 1. ostajam pri čem (kom), vztrajam pri čem τινί NT. 2. ostajam pri življenju, trajam.

παρα-νυκτερεύω stražim ponoči pri kom ἐπί τινος.

παρ-απόλλυμαι med. [pf. 2 act. παρ-απόλωλα] poginem pri čem.

παρα-πρᾱ́σσω, at. -ττω, ion. -πρήσσω 1. ion. delam kaj zraven, bavim se s postranskimi rečmi. 2. poet. sodelujem, pomagam pri čem.

παρα-σῑτέω jem pri (s) kom.

παρα-τηρέω in med. pazim, prežim na kaj, opazujem kaj, ὅπως μή oprezno stojim na straži, πύλας stražim pri vratih, ἡμέρας obhajam (zvesto) praznike NT.

παρα-τρέχω 1. tečem (hitim) mimo česa τί, (pri)hitim, (pri)tečem h komu ἐπί τινα. 2. prehitim, pretečem koga τινά. 3. prehodim, pretečem kaj τί.

παρα-τυγχάνω (gl. τυγχάνω) pridem slučajno zraven, naletim slučajno na koga, sem slučajno navzoč ali zraven τινί, εἰς καιρόν pridem ravno o pravem času; ὁ παρατυχών kdor je ravno pri kom, kdorsibodi, katerikoli, ἐν τῷ παρατυχόντι pri prvi priliki, πρὸς τὸ παρατυγχάνον kakor nanese (ugodna) prilika, kakor se ravno naključi, παρατυχόν (abs. pt. z inf.) kadar (ker) se ponudi ugodna prilika, ker se je ravno tako naključilo; διαφυγὴ παρατυγχάνει nudi se prilika za beg.

παρ-αυτίκα adv. takoj, precej, ta trenotek, kar, pri tej priči NT.

παρα-φαίνω 1. act. kažem, (po)svetim komu domov. 2. med. pri-, pokažem se, sem viden.

πάρ-εδρος 2 (ἕδρα) poet. ion. ki sedi pri kom (poleg koga), pridružen τινί; subst. ὁ prisednik (pri sodišču), tovariš (pri obedu), gost, pomočnik τινός.

πάρ-ειμι¹ (εἰμί) [ep. praes. ind. 3 pl. παρέασι, inf. παρ-έμμεναι, impf. 3 pl. πάρεσαν, fut. παρέσσομαι, ion. praes. pt. παρεώνπάρα, πάρ = πάρεστι, πάρεισιν] 1. a) sem zraven, sem navzoč ali prisoten τινί, παρά τινι pri kom, ἔν τινι, ἐπί τινι pri (v) čem; b) nahajam se, bivam, mudim se pri kom; c) stojim ob strani, pomagam τινί; d) udeležujem se česa, μάχῃ sem v bitki. 2. a) prišel sem, dospel sem zraven τινί, πρός τινα, ἔν τινι, εἰς in ἐπί τι, ἐν δαίτῃσι, εἰς Σάρδεις; ἐπὶ τὸ βῆμα nastopim na govorniškem odru; b) sem na ponudbo, na izbiro, pri rokah, na razpolago, vršim se ἱερά συμβουλή, služim komu, sem v oblasti koga; ὅση δύναμίς γε πάρεστι kolikor morem, οἱ παρόντες podložniki, navzoči, zbrani, svedoki; c) τὸ παρόν, τὰ παρόντα sedaj, sedanjost, sedanji položaj, sedanje razmere; zaloga, premoženje; ἐν τῷ παρόντι v sedanjem času (položaju), za sedaj, ἐκ τῶν παρόντων sedanjim razmeram primerno, ἐς in πρὸς τὸ παρόν sedaj, v teh razmerah. 3. impers. πάρεστι, παρῆν, πάρα, πάρ mogoče je, sme se, dovoljeno je, morem, παρέσεταί τί τινι prejel bo; pt. παρόν ker je mogoče ali dovoljeno, ker morem.

παρ-έστιος 2 (ἑστία) poet. ki sedi pri ognjišču, domačin.

παρ-ευνάζομαι pass. ep. ležim, spim pri kom τινί.

πάρ-ευνος 2 (εὐνή) pri kom ležeč, mož, žena.

παρ-έχω, παρ-ίσχω [gl. ἔχω; ep. aor. inf. παρασχέμεν, adi. verb. παρεκτέον] I. act. 1. imam pripravljeno, pri rokah: a) nudim, ponujam, molim, nastavljam σιαγόνα NT, podarjujem, podeljujem, dajem, priskrbujem ἱερήια, δῶρα, σῖτον, τροφήν; ἡσυχίαν mirujem NT, σιγήν molčim, τύχην ustvarim, pripravim srečo; b) izročam, prepuščam τὴν ψυχὴν θεραπεύειν, ἀγωνίζεσθαι bojno polje, λόγον τινί postanem predmet razgovora; c) povzročujem, κόπους delam skrbi NT, dajem povod k čemu, αἴσθησιν vzbujam pozornost, πράγματα delam težave, nadlegujem, ζητήσεις napravljam, ἔρευναν poizvedujem, φόβον pripravljam v strah, strašim; d) kažem, iz-, dokazujem εὔνοιαν, χάριν, φρενὶ χάριν ustrezam; e) naredim koga za kaj γῆν ἄσυλον, τινὰ βέλτιστον, τινὰ ταπεινόν delam ponižnega, ponižujem; f) dam priliko za kaj ἐρωτᾶν. 2. a) ἐμαυτόν kažem se, vedem (obnašam) se, ponujam se, ἐν φανερῷ izkažem se javno, ἄνδρα kažem se vrlega moža, εὐπειθῆ kažem se poslušnega: z inf. dopustim, dovolim; ἐμαυτὸν διαφθαρῆναί τινι pustim, dam se pogubiti (uničiti), τινὶ κρῖναι (εἰς κρίσιν) podvržem se njegovi razsodbi; pron. refl. se včasih izpusti Pl. Prot. 384 a, Her. 9, 17, Sof. Aj. 1145; b) impers. παρέχει τινί nudi se prilika, mogoče je, sme se, παρέχον ker se sme, ker je (bila) prilika (ugoden čas), slično παρασχόν. II. med. 1. ponujam se, dajem iz lastnega (premoženja), iz svoje volje νέας, μάρτυρα pokličem (navedem) za pričo, πᾶσαν προθυμίην kažem komu popolno vdanost, τινὰ ζῶντα nudim komu življenje, τεκμήριον navajam za dokaz, κροκοδείλους imam (v sebi), εὔνοιαν kažem. 2. a) imenujem (naredim) koga (iz svoje srede) za kaj τινὰ ἄρχοντα, ἀρχαιότατον ἔθνος smatramo se za najstarejši narod; b) pridobim (priskrbim) si kaj, naredim (si) za kaj τούτους πιστούς, τοὺς ἄνδρας ἀβλαβεῖς, πειθομένους τοὺς στρατιώτας napravim (si) vojake pokorne. 3. ponujam, nudim, obetam kaj ἀψευδέα μαντήια, τὸ εὐπρεπὲς τῆς δίκης ponudim (predlagam) sodnijsko razsodbo, τίνα ὠφέλειαν παρέξεται ὁμιλία kakšno korist bo donašala?

παρηγορέω in med. ion. poet. pri-, nagovarjam za kaj, izpodbujam, mirim, tolažim τινά.