Franja

προσ-φύομαι med. intr. [fut. προσφῡ́σομαι, aor. προσέφῡ́ν, pt. προσφῡ́ς, pf. προσπέφῡκα] prirastem, oklenem se koga, čvrsto se držim česa τινί; pf. zvezan sem s kom, zrastem na čem κέρατε κρατί.

προσ-χωρέω [fut. προσχωρήσω in -σομαι] 1. prihajam, približujem se, nasproti prihajam τινί. 2. pren. a) sem sličen, podoben, τινί τι komu v čem; b) pristopam h komu, stopim na njegovo stran, pridružim se komu ἐς ὁμολογίην; c) podvržem se, vdam se τινί, spuščam se v dogovor.

προὔργου (skrč. iz πρὸ ἔργου) važen, koristen, pospešljiv, priležen, priličen, προὔργου τι ποιῶ napredujem v čem; comp. προὐργιαίτερος 3 koristnejši, važnejši, τὰ ἐμαυτοῦ προὐργιαίτερον ποιοῦμαι bolj gledam na svojo korist.

προ-φέρω in med. [gl. φέρω; praes. cj. 3 sg. ep. προφέρῃσι] nosim pred kom I. trans. 1. a) naprej nosim, naprej spravim, odnesem, ugrabim (θύελλα), τί, τινὰ εἴς τι; pren. pospešujem, pomagam μέγα ἐς τὸ κτήσσαθαι; b) prinašam, donašam μάστακα. 2. a) pripeljem pred koga, privedem σφάγια; spravim na dan, kažem, dokažem μένος, začnem πόλεμον; ἔριδα kažem vnemo, spuščam se v tekmo; b) navajam, omenjam μῦθον, ξυνωμοσίαν; javljam, zapovedujem (o proročišču); ὀνείδεα obkladam (obsipam) s psovkami; c) predlagam, nasvetujem, ponujam ἔριδα; d) očitam, oponašam komu kaj τινί τι, δῶρα. II. intr. odlikujem se, presegam, nadkriljujem τινός τινι, εἴς τι z ozirom na kaj, v čem.

πρωτεύω sem prvi, sem na prvem mestu, imam prednost, sem najboljši τινός, (ἔν) τινι v čem NT, παρά τινι pri kom.

πτοέω, πτοιέω ep. ion. [pf. ἐπτόημαι] 1. act. a) (pre)plašim, strašim, pripravljam v strah; b) očaram. 2. pass. a) prestrašim se, plašim se, bojim se; b) strastno sem razburjen, sem nemiren, hlepim, drhtim po čem εἰς, ἐπί τι; τὸ πτοηθέν blaznost.

πυνθάνομαι [fut. πεύσομαι, aor. ἐπυθόμην, pf. πέπυσμαι, ep. aor. 3 pl. πυθοίατο, 3 sg. redupl. πεπύθοιτο, pf. 2 sg. πέπυσσαι, ion. aor. imp. πύθευ, πυθεῦ] 1. povprašujem, poizvedujem, vprašujem, τί, τινά, τινός, ὑπέρ, περί τινος po kom (čem), τὶ διὰ τινος s pomočjo česa; pri kom τινός, παρά τινος. 2. izvem, za-, doznam, slišim, zapazim; pogosto s perf. pomenom = izvedel sem, vem; veže se: a) z acc. osebe ali stvari: ἐπύθοντο μετὰ Τρώεσσιν Ἄρηα opazili so, da je Ares s Trojanci, κτύπον, κέλαδον; b) s ὅτι: τὸν ἐπιόντα πυνθάνεαι, ὅτι Πέρσης ἀνὴρ μέλλει; c) z acc. part.: εἰ πυθοίατο συλῶντα τἀμά ko bi slišale, kako si plenil, kar je mojega, τὸν Κῦρον προσελαύνοντα da se Kir približuje, πυθόμην ταύτην ὁδὸν ὁρμαίνοντα da je namerjal to pot; d) z acc. c. inf. πλοῖα προσπλεῖν; e) z gen. osebe ali stvari, o kateri kaj slišimo: πατρός o očetu, Αἴαντος, μάχης, tudi z gen. part. οὔπω πυθέσθην Πατρόκλοιο θανόντος da je Patrokel umrl; περί τινος, περὶ τῶν ὀφίων; f) z gen. osebe, od katere kaj slišimo: οὐ γὰρ ἂν πύθοιό μου nikdar ne boš slišal od mene; namesto gen. stoji tudi παρά τινος, παρὰ πυρσῶν po ognjenih znamenjih, ἔκ τινος gen. part. stoji, ako se kaj izve neposredno, acc. part., ako izvemo kaj posredno (od drugih) kot gotovo; acc. c. inf. pa, ako izvemo kot (negotovo) vest.

ῥιζόω (ῥίζα) 1. act. storim, da se kaj ukorenini, utrjujem, pritrjujem νῆα, τυραννίδα. 2. pass. pf. ukoreninjen sem τυραννίς, sem utrjen ὁδός, sem zasajen ἀλωή, NT ἔν τινι v čem.

σπαργάω [Et. iz kor. sperēg, gl. σπαράσσω] 1. sem otekel (zabrekel, jedrnat, napet), sem prepoln česa. 2. hrepenim, hlepim po čem ἐπί, πρός τι.

σπεύδω [Et. iz kor. spē(i), razprostreti, razširiti se, gl. σπάθη. – Obl. fut. σπεύσω, ep. σπεύσομαι, aor. ἔσπευσα, ep. σπεῦσα, cj. 1 pl. σπεύσομεν, pf. pass. ἔσπευσμαι, adi. verb. σπευστός, σπευστέος]. 1. hitim, (po)žurim se, dirjam, marljivo se bavim (ukvarjam) s čim; s pt. se prevaja s: hitro: σπεύδω πονησάμενος hitro opravim. 2. hitro (marljivo, resno) delam, poganjam se, εἰς τὸ αὐτὸ ἡμῖν za isto stvar; skušam kaj doseči, trudim se, težim za čim, hrepenim po čem τί, abs.

σπουδάζω (σπουδή) [fut. σπουδάσομαι, aor. ἐσπούδασα, pf. ἐσπούδακα, pass. pf. ἐσπούδασμαι, aor. ἐσπουδάσθην, adi. verb. σπουδαστός; NT fut. σπουδάσω] 1. intr. a) (po)hitim, (po)žurim se εἰς, ἐπί τι; pos. sem marljiv (vnet, prizadeven, delaven) περί τι, περί τινος; b) trudim se (resno), bavim, ukvarjam se s čim, brigam se (skrbim) za koga, prizadevam si za kaj, zanimam se za koga περί τινα, περί τινος, ἐπί τινι, inf.; c) sem resen, ravnam resno, smatram (vzamem) za resno, imam s kom važne (resne) pogovore πρός τινα, ὡς πρὸς φίλον ravnam kot s prijateljem; σπουδάζων resno, v resnici, brez šale. 2. trans. a) pospešujem, marljivo se bavim s čim τί, skrbno pripravim, σῖτα μάλα ἐσπουδασμένα skrbno pripravljene jedi; b) hrepenim po čem, želim, skušam si kaj pridobiti; pass. σπουδάζομαι ὑπό τινος ceni (ljubi) me kdo; c) resno govorim (razpravljam, mislim).

σταθμάω in med., ion. σταθμέομαι, σταθμόομαι (στάθμη) [pt. σταθμεόμενος in σταθμεύμενος, fut. σταθμήσομαι] 1. merim (z merilom), izmerim, preračunam. 2. a) preudarjam, pretehtavam, presojam; b) domnevam, sklepam, τινί po čem.

στείβω [Et. slov. steblo, gl. στέαρ. – Obl. fut. στείψω, aor. ἔστειψα]. ep. poet. (trdo) stopam, hodim po čem, skačem, teptam, pohodim, gazim, ἡ στειβομένη ὁδός izhojena (utrjena) pot, cesta.

στήκω (trdno) stojim, vztrajam pri čem, prav ravnam, ne grešim NT.

στοχάζομαι d. m. (στόχος) 1. merim na kaj, skušam kaj zadeti ali doseči, namerjam kaj, težim po čem τινός, prizadevam si za kaj, iščem, gledam, oziram se na kaj τινός; κριτῶν izberem si (najboljše) sodnike. 2. a) zadenem, pogodim, dosežem kaj; b) slutim, ugibljem, presojam.

στρεύγομαι d. p. [Et. slov. strgati, stržem, strugar] ep. upeham se, (u)trudim se, pešam, slabim, ginem, ἔν τινι v čem.

συγ-γίγνομαι d. m., ion. συγγῑ́νομαι 1. shajam se, družim se, bivam, občujem s kom, prebivam pri kom τινί; pos. a) pomagam komu τινί; b) sem učitelj koga, učim koga, sem učenec koga, učim se od koga τινί, ὁ συγγιγνόμενος učenec; c) razgovarjam se s kom o čem τινὶ περί τινος. 2. telesno se združim s kom, živim s kom v zakonu τινί, ἐπὶ γάμῳ τινί oženim se s kom.

συγ-γιγνώσκω, ion. συγγῑνώσκω I. act. 1. a) sem istega mnenja s kom, soglašam, skladam se, strinjam se s kom τινί, μετά τινος, τί v čem, μετὰ πολλῶν τὴν ἁμαρτίαν ξυνέγνωσαν z mnogimi so dobili isto krivo mnenje (so zabredli v isto zmoto); b) priznavam, spoznavam, izprevidim, pripuščam, kaj τί, vdajam se τινί, s pt., inf., acc. c. inf., παθόντες ἂν ξυγγνοῖμεν ἡμαρτηκότες kadar umrjem, bom spoznala, da sem grešila. 2. vem kaj s kom vred, čutim, zavedam se, svest sem si, s pt.: συγγιγνώσκω ἐμαυτῷ ἡμαρτηκώς zavedam se, da sem grešil, συγγιγνώσκομεν αὐτοῖσι ἡμῖν οὐ ποιήσασι ὀρθῶς da nismo prav ravnali. 3. odpuščam, prizanašam τινί τι, τινί τινος. II. med. 1. priznavam (o sebi) inf., acc. c. inf., οὐκέτι εἶναι δυνατός da ne more več. 2. = act. priznavam, pri-, dopuščam, vdajam se, soglašam, συγγιγνωσκόμενος odjenljiv. 3. odpuščam, potrpim, prizanašam, τινί kaj.

σύγγνοια, ἡ, συγγνώμη, ἡ (συγ-γιγνώσκω) συγγνωμοσύνη, ἡ (συγγνώμων) odpustitev, odpuščanje, pomiloščenje, prizanašanje, prizanesljivost NT, συγγνώμην ἔχω (ἀπονέμω, ποιοῦμαί) τινι (περί) τινος odpuščam, ne zamerim, prizanašam komu v čem, ἡ τύχη συγγνώμην ἔχει zasluži odpuščanje ali prizanašanje, συγγνώμην τι ἔχω imam kaj za opravičbo (v opravičilo), συγγνώμη γίγνεται ἐκ ἐμεῦ odpuščam, συγγνώμη ἐστίν more se oprostiti (odpustiti).

συγ-κάθημαι dep., ion. συγ-κάτημαι 1. sedim skupaj, imam sejo, ἔν τινι v čem, posvetujem se s kom, περί τινος o čem. 2. sedim pri kom, stanujem pri kom ali skupaj s kom τινί.