Franja

ὅ-δε, ἥ-δε (dor. ἅ-δε), τό-δε (lat. hic) [dat. pl. τοῖσδε, ep. τοἰσδεσ(σ)ι, ion. τοισίδε] pron. demonstr. 1. osebe. 1. kraj. ta-le, to-le, ta (tukaj) tam, τίς ὅδε ἕπεται kdo sledi tukaj, ἥδε ἡ πόλις naše mesto, ὅδ' ἀνήρ = ἐγώ, ἐγὼ ὅδε jaz tukaj. 2. čas. sedanji, današnji; ἥδε ἡ ἡμέρα, današnji dan, τὰ νῦν τάδε ravno sedaj. 3. sledeči, naslednji ἀκούετε καὶ τάδε. 4. adv. a) τῇδε, dor. τᾷδε tako, tam, zato, na ta način; b) τόδε semkaj, zato; c) τοισίδε tako, s temi besedami; d) ἀπὸ (ἐκ) τοῦδε od sedaj, μέχρι τοῦδε dotlej, do tukaj.

οἴχομαι d. m. [impf. ᾠχόμην, fut. οἰχήσομαι, pf. οἴχωκα; ion. impf. οἰχόμην, plpf. οἰχώκεα, pf. med. οἴχημαι] 1. grem, prihajam, odhajam, odpotujem, odplovem, odjadram νηΐ, odletim, minem, izginem, poginem, umrjem, κῆλα ᾤχετο strelice so letele. 2. s pf. pom.: odšel sem, odpotoval sem, odsoten sem, ni me več tukaj, izginil sem, poginil sem, umrl sem, οἰχόμενος kdor je odšel, odsoten, nenavzoč, mrtev, ὁδὸν οἴχομαι odpravim se na pot. – s pt. se prevaja pogosto z: brzo, hitro, naglo, n. pr. ἀπιών hitro je odšel, ᾤχετο πλέων hitro je odjadral, ᾤχετο ἀποπτάμενος hitro je odletel, οἴχομαι φερόμενος oddirjam, ᾤχετο ἄγων odpeljal je, οἴχεται ἀπαγομένη odpelje se.

οὗτος, αὕτη, τοῦτο [Et. iz ὁ + υ + το-. – Obl. gen. τούτου, ταύτης itd.; ion. gen. pl. fem. τουτέων]. pron. demonstr. 1. ta, ta, to, ta tukaj, kaže navadno na sedanje, navzoče, včasih na prejšnje, redkeje na sledeče; οὗτος ὁ ἀνήρ ali ὁ ἀνὴρ οὗτος ta mož tukaj (tam), οὗτος ἐγώ = tukaj sem, ταῦτα ἀποκρινάμενος εἶπον τάδε. Posebno stoji za osebo: οὗτος ti tukaj, τίς οὗτος kdo si? včasih se nanaša τοῦτο in ταῦτα na fem. ali masc. v sg. ali pl. οἶνόν τε καὶ σῖτον μελίνης, τοῦτο γὰρ ἦν πλεῖστον. 2. καὶ οὗτος in ta, in sicer, tudi ta, καὶ ταῦτα in to, in sicer. 3. οὗτος, ὅς tisti (oni), kateri. 4. oni znani, slavni, zloglasni ὁ πάντ' ἄναλκις οὗτος, οἱ τὰς τελετὰς ἡμῖν οὗτοι, καταστήσαντες, τούτους τοὺς πολυτελεῖς χιτῶνας, τούτους τοὺς συκοφάντας (one zloglasne). 5. pogosto se prevaja s: tukaj, tam, πολλὰ ὁρῶ ταῦτα (tam) πρόβατα, ξένοι οὗτοι (tukaj) ἕτοιμοι, ἀναλίσκειν. 6. adv. a) τοῦτο, ταῦτα tako, zato, zaradi tega, αὐτὸ τοῦτο ravno zaradi tega; τοῦτο μὲν … τοῦτο δέ sedaj … sedaj, nekaj … nekaj, deloma … deloma; b) ἐκ τούτου nato, ἐκ τούτων iz tega, od tega časa, nato, zato; c) εἰς τοῦτο do sedaj, tako daleč (τινός v čem), κατὰ τοῦτο na tem mestu, zato, tako, διὰ ταῦτα zato, μετὰ ταῦτα nato, πρὸς ταῦτα nato, ἐν τούτῳ medtem, v tem trenutku, ταύτῃ tu, na tem mestu, na ta način, οἱ ταύτῃ ljudje v tem kraju, τὰ ταύτῃ ti kraji.

οὑτοσῑ́, αὑτηί, τουτί ojačeni οὗτος: tale (tukaj).

παρουσία, ἡ (πάρ-ειμι) 1. navzočnost, prisotnost, sedanjost, παρουσίαν ἔχω = πάρειμι prihajam, πόλις μείζων τῆς ἡμετέρας παρουσίας mesto, ki je večje nego naša (tukaj) navzoča moč. 2. ugodna prilika, ugodne razmere, pomoč. 3. prihod (povratek) Kristusov na sodnji dan NT; gl. κοινόπους.

πῇ, πῆ, dor. πᾷ, πᾶ, ion. κῇ, κῆ 1. dir. in indir. vpraš. členica: a) kam? πῇ γῆς ἥκω kam sem vendar prišel? kje?; b) kako? na kak način? zakaj? čemu? 2. indefinitum: πῇ μὲν – πῇ δέ tukaj – tam, sedaj – sedaj, deloma – deloma.

ποθέν adv. odnekod, odkoder koli, ἐνθένδε (ἐντεῦθέν) ποθεν od tukaj (tam) nekje, ἀπὸ ἐχυροῦ ποθεν iz nekega utrjenega kraja, ἐκ βιβλίου ποθὲν ἀκούσας iz neke knjige.

προ-υπάρχω [impf. προϋπῆρχον] 1. trans. začenjam s čim, prej narejam kaj τινός, τινί, τὰ προὐπηργμένα prej izkazane dobrote. 2. intr. sem prej tukaj (pričujoč, pri rokah).

τῇγε adv. ravno tukaj, prav semkaj.

τῇδε adv. 1. tukaj, tam. 2. tako(le), tem potem, na ta način.

τυῖδε ajol. = τῇδε semkaj, tukaj.

ὧδε adv. (ὅδε) 1. tako, takole, na ta način, ὧδέ πως tako nekako a) πρόμολ' ὧδε pridi, kakršen si, takoj, precej, brez obotavljanja; b) tako zelo, tako gotovo; c) le tako, v tem slučaju. 2. semkaj, tukaj NT.