Franja

κατ-ᾴδω poet, ion. κατ-αείδω pojem (čarodejne pesmi), (o)čaram, pomirjam s petjem βάρβαρα μέλη μαγεύουσα, zagovarjam (s petjem) γόησι τῷ ἀνέμῳ.

κατα-θέλγω očaram, začaram, s čarom izpremenim (o Kirki).

κατα-κοσμέω in med. 1. v red devam, urejam, uravnavam, pripravljam ὀιστόν. 2. lišpam, (o)krasim δόμον, ἄγαλμα. 3. častim, spoštujem.

κατα-λαμβάνω [fut. καταλήψομαι, aor. κατέλαβον, pf. κατείληφα, pass. pf. κατείλημμαι, aor. κατελήφθην, ion. fut. καταλάμψομαι, pf. καταλελάβηκα, pass. pf. καταλέλαμμαι, aor. κατελάμφθην] I. act. 1. zgrabim νῶτα, primem, zasedem ἀκρόπολιν, πάντα φυλακαῖς, osvojim, utaborim se στρατόπεδον, dobim, prevzamem (vrhovno poveljništvo v svoje roke) τὰ πράγματα. 2. a) dosežem, zadenem, doidem, ujamem; b) zalotim, zasačim, najdem τινὰ λελυμένον, περιπατοῦντα, ἐπ' αὐτοφώρῳ; μάχην pridem o pravem času k bitki; c) o dogodkih, sreči, nesreči in drugih nezgodah: zgrabi, zadene me kaj, σκοτία με tema me objame, συμφορά, νοῦσος, κίνδυνος, πάθος με καταλαμβάνει zadene, zaloti me nesreča, bolezen, nevarnost, trpljenje, κατειλημμένος εἰμὶ ἐν ἀνάγκαις zabredel sem v stiske in nadloge; pos. intr. pripetim se, dogodim se, nastanem, κατὰ τὴν καταλαβοῦσαν συμφορήν zaradi nesreče, ki jih je zadela, τὰ καταλαβόντα dogodki, nastala nesreča, πόλεμος καταλαμβάνει vojska nastane; pogosto impers. καταλαμβάνει με = συμβαίνει μοί, κατέλαβέ με στρατεύεσθαι slučajno sem šel na vojno, ἕνα κατέλαβε ἀποθανεῖν primerilo se je, da je eden umrl; καταλελάβηκε ἐμέ τοῦτο ἐς ὑμέας ἐκφῆναι čutil sem se prisiljenega, vam to povedati; d) duševno: zgrabim, umevam, razumem NT, spoznam τὶ διά τινος. 3. krepko držim, zadržujem, oviram δύναμιν, πῦρ, διαφοράς poravnam spore ali nasprotja, ἐρίζοντας pomirim, ὁ θάνατος καταλαμφθεὶς ἐσιγήθη vest o umoru se je potlačila in prikrila, ἐμαυτόν krotim, brzdam se, τινὰ ὅρκοις vežem s prisego, σπονδαὶ κατειλημμέναι potrjena zaveza; τὰ ἐν τῷ στρατοπέδῳ ἔτι βεβαιότερον κατέλαβον razmere v vojni (= oligarhijo) so še bolj utrdili. II. med. 1. osvojim si kaj, bavim se poprej s čim, poprej pripovedujem. 2. vem, vidim, spoznam NT.

κατα-λέγω [gl. λέγω, fut. καταλέξω, aor. κατέλεξα, pf. pass. κατείλεγμαι, aor. pass. κατελέγην] 1. act. in pass. a) (po vrsti) pripovedujem, naštevam, navajam (rodovnik v nepretrgani vrsti), sporočam, omenjam, razlagam, razpravljam o čem; b) izbiram (χρησμῶν) izmed prorokovanj, izvolim, izbiram (najboljše), nabiram vojake, novačim, razvrščam (v oddelke), popisujem; c) prištevam med, smatram za εὐεργεσίαν. 2. med. izbiram, nabiram, novačim zase (sebi).

κατ-αμύσσω ep. ion. (o)praskam, (ob)razim; med. [aor. καταμύξατο] opraskam, obrazim se.

κατα-πλήσσω, at. -πλήττω [fut. καταπλήξω, aor. pass. κατεπλάγην, ep. κατεπλήγην, pf. pass. καταπέπληγμαι] 1. act. pobijem, pretresem, prestrašim, oplašim, jemljem pogum. 2. pass. (pre)strašim se, (o)strmim, bojim se česa, trepečem τινά, τί.

κατα-ποικίλλω (o)krasim s slikami.

κατα-πτήσσω [fut. καταπτήξω, aor. κατέπτηξα, pf. κατέπτηχα; ep. aor. 3 du. καταπτήτην, tudi v tmezi] κατα-πτώσσω ep. počenem od strahu, prihulim se, skrijem se ὑπὸ θάμνῳ, sem bojazljiv; pren. sem pobit, prestrašen, osupel, (o)strmim.

κατ-αράσσω in med, at. -ττω 1. trans. trgam, doli mečem, odbijam, potiskam (podim) nazaj; pass. umikam se. 2. intr. padam, lijem (o dežju).

κατα-σκήπτω 1. doli vderem, udarim, treščim (o streli). 2. poet. a) treščim ob tla, potolčem τινά; b) planem nad koga, napadem, zadenem εἰς τὸ σὸν δέμας, λιταῖς zaklinjam, nadlegujem s prošnjami; c) o bolezni: pritisnem, nastopim εἰς χεῖρας.

κατα-φρονέω 1. a) malo cenim, zaničujem, preziram τινός, τινά; ἐπί τινι radi česa, εἴς τι z ozirom na kaj, v čem, ne bojim se koga τινός; b) imam prevzetne misli o čem, ravnam prezirljivo, sem prevzeten. 2. ion. mislim na kaj τί, menim (z inf.).

κατα-ψεύδομαι med. [aor. κατεψευσάμην in κατεψεύσθην] izmišljam si, lažem se τί, ὡς, κατά τινος o kom; obrekujem τινός, πρός τινα.

κατα-ψήχω (o)drgnem, češem ἵππους; drobim; pf. pass. κατέψηγμαι razpršim se.

κατα-ψῡ́χω (o)hladim NT; med. (o)hladim se.

κατηχέω 1. učim, poučujem. 2. naznanjam, obveščam; pass. κατηχέομαι περί τινος slišim o kom NT.

κεῖμαι [Et. kor. k'ej, ležati, odtod: κοιμάω, κοίτη, ὠ-κεανός, κώμη, lat. cu-nae (iz k'oi-nā), civis (starolat. ceivis), nem. Heim. – Obl. 2 sg. κεῖσαι, 3 κεῖται, 3 pl. κεῖνται, cj. κέωμαι, κέηται, opt. κεοίμην, imp. κεῖσο, κείσθω, inf. κεῖσθαι; impf. ἐκείμην, ἔκεισο, ἔκειντο, fut. κείσομαι; ep. praes. 3 pl. κείαται, κέαται, κέονται; cj. 3 sg. κῆται, impf. κείμην, 3 pl. κείατο, κέατο, iter. κέσκετο; ion. pr. 3 sg. κέεται, inf. κέεσθαι; rabi se tudi kot pf. pass. od τίθημι]. 1. ležim, sem a) počivam, spim; b) ležim brez dela; c) ležim na tleh (bolan, utrujen, v nezavesti); d) ležim v nesreči, sem nesrečen, zanemarjen:; e) sem mrtev, nepokopan; f) nahajam se, bivam τόπον. 2. o stvareh: a) ležim, stojim (o krajih); τόπον ležim na kakem kraju, πόλις αὐτάρκη θέσιν κειμένη mesto z ugodno lego:; b) sem postavljen, položen, shranjen, nahajam se, περὶ τῆς κεφαλῆς ovit sem okoli glave, opletam glavo, εἰς ἀνάγκην κείμεθα prisiljeni smo, εὐεργεσία ἀνάγραπτος κεῖται stoji, ostane zapisana, ἄεθλον nagrada je izpostavljena; c) sem določen, v veljavi, obstojim νεῖκος, νόμοι, θέσμια; ζημία κειμένη po zakonu določena kazen; ὄνομα κεῖται ime se je dalo, κεῖται ὄνομά τινι komu je ime, imenuje se; ἀγὸν κεῖται boj je odrejen, κεῖται ἡμῖν dognano je za nas; d) visim; odvisen sem od česa, ἐν γούνασι θεῶν κεῖται je v božjem naročju, je (leži) v božjih rokah; ἐν ὑμῖν κείμεθα naša usoda je v vaših rokah; e) κακὸν τὸ πάλαι κείμενον že davno pozabljeno zlo, εὖ κειμένων πραγμάτων če se bodo stvari dobro zasukale, če se bo dobro izteklo.

κενόω (κενός) [fut. ion. κεινώσω] 1. act. a) izpraznjujem, (o)pustošim, oropam česa; b) uničujem καύχημα NT; c) zapuščam λόχμην. 2. pass. izpraznjujem se, izmiram, pomiram; NT sem, postanem prazen πίστις.

κεραυνός, ὁ (gl. κήρ) blisk, strela; pren. o veliki govorniški sili: δεινὸν κεραυνὸν ἐν γλώσσῃ φέρω.

Κέως, ω, ἡ, ion. Κέος Kikladski otok; preb. Κεῖος, ion. Κήιος, ὁ.